75 ANOS DE VOTO FEMININO
Celebrouse antonte (domingo 1 outubro) o 75 aniversario do histórico debate nas Cortes, o 1 de outubro de1931, que abriu o paso ó voto das mulleres en España. Diversas institucións e organizacións políticas e sociais conmemoraron esa data en toda Galicia: en Ourense, nun acto organizado polos socialistas, leuse o gran discurso que daquela pronunciara nas Cortes Clara Campoamor, deputada do Partido Radical e unha das grandes promotoras do voto feminino. Foi un debate moi difícil: Clara Campoamor apoiouse nos mínimos presupostos éticos para defender o dereito a voto das mulleres: “Tendes o dereito que vos deu a lei, a lei que fixestes vós, pero non tendes o dereito natural fundamental que se basea no respecto a todo ser humano”, díxolle ós deputados. Como é ben sabido, houbo varias posturas contrapostas.
Os partidos divídironse.
O propio Partido Radical, o de Clara Campoamor, estaba en contra do voto feminino. En contra falaron tamén o socialista Indalecio Prieto ou a gran Victoria Kent, de Esquerda Republicana, ou o galego Roberto Nóvoa Santos, unha das grandes intelixencias do país, que, malia iso, puxo en dúbida que as mulleres fosen “órganos igualmente capacitados” que os homes.
O medo é sempre mal conselleiro e o medo conducía as posicións de moitos republicanos e militantes da esquerda no debate sobre o voto feminino. Temían que este estivese dirixido pola Igrexa e dese a vitoria ás dereitas. Nesa altura, por outra parte, a militancia feminina nestes partidos era escasa: non había grupos de mulleres no PSOE ourensán, por exemplo (si entre os socialistas de Ferrol).
No semanario local “La Lucha” un militante socialista de Amoeiro escribe un artigo chamando á educación política da muller para que non sexa manipulada polos curas de aldea nin por prexuízos relixiosos: este militante consideraba o voto feminino prematuro, “porque no lo pedía ni ansiaba por lo menos la masa general aldeana”.
Outros defenderon a minorización da muller, como Hilario Ayuso, deputado republicano federal, que quería que o home votase ós 23 anos e a muller ó superar a “idade crítica” dos 45. O debate sobre o voto feminino acelerou a implicación feminina na vida política. Os galeguistas crearon un Grupo Feminino en 1933 e pasearon polo país a Emilia Docet, miss España. E a dereita fixo de Acción Femenina Gallega un dos núcleos de maior mobilización da CEDA no período.