20 oct 2007

ENTRE HORTAS E PORTAS (Xosé Manuel González). 15. Curas e misas.



O Papa Xoán XXIII (1963).

Na sancristía da Catedral, vou e dígolle ao crego: “Venía de parte de don José Rebolo a ver si me da unas hostias”. Eu notar ben notaba a inconveniencia, pero o demandado -grande, forte- reaccionou con xeito: “Hombre... ¡no te las daré!”. E foi polas obleas.

Os curas de Lugo, coma calquera, censuraban e advertían contra a expresión procaz, principalmente se aludía a asunto sacro maior. Ningún deixaría sen admonición, presumo, aquela arroutada famosa dun alcalde -ignoro onde- transtornado polo furor cultual: “Viva Cristo Rei, me cago en D...!”. Pero se a ocasión o indicaba, había quen tampouco non andaba con monarías. Contáranme que certa enérxica figura, indo co Sacramento na procesión do Corpus e ao escoitar entre o público unha blasfemia, dispúxose decontado con aviso ao acompañante: “Fulano, mira ti pola Hostia divina, que das outras encárgome eu”.

Un ten lido e escoitado cousas, pero o certo é que -salvo esquezo selectivo- nunca apañei de man de crego unha hostia das outras. Teño bastante curiosidade, posiblemente de complexa satisfacción, por saber dos que serviron na cidade en tempos pretéritos. Houbo dous relevantes ilustrados, aquel bispo catalán Armanyà e o avogado e cóengo lucense Juan Francisco de Castro, sobranceiros no establecemento da Sociedade Económica de Amigos do País e promoción dunha mínima cobertura educativa. Máis tarde seguramente exerceron carlistóns; aínda así, pode resultar sorprendente o que George Borrow deixa consignado en The Bible in Spain: “El Señor quixo beicer os meus débiles esforzos, xa que trinta exemplares do Novo Testamento foron vendidos en Lugo nun único día, e os mesmos sacerdotes recomendáronlles a lectura aos seus fregueses”. Non todo o clero católico, xaora, instaba os fieis cara ao Libro sen hermenéutica.

Xaora, polo 1970 a clerecía máis aparente adoitaba conservadorismo e seguramente certo apego a modos perentorios. Dez anos antes, os nenos preferiamos sacerdote novo de idade e amable en comportamento, coma o don Ángel que actuaba en San Roque. Mediando os sesenta, que o de Relixión fose mozo -coma don Ubaldo Casanova ou Daniel Rodríguez- tamén era estimado no Instituto, e iso que home de trato máis cómodo -e profesor, ao tempo, máis vello- ca don Pedro López Rubín dificilmente se encontraría. Pero a década seguinte viña brava, novidosa, e ben que ía afectar as nosas relacións co estamento eclesiástico.

A éxida diocesá portábaa don Antonio Ona de Echave, navarro e segundo creo requeté; supoño que todos os párrocos e membros da Curia coenxil deberan vivir tamén a Guerra, inútil precisar en ou desde que bando. Non mantiña o señor bispo gran presenza pública -fóra o mediático e representativo-, tampouco non lembro grande afecto entre a xente do común; de feito, coa xubilación marchou para Iruñea e debeu volver só de corpo presente. Máis no día a día estaba don José Ferro, cóengo de sona e ampla actividade, oratoria apaixonada; vinculado á confraría do Cristo do Perdón, conducía o Mércores Santo un concorrido Via Crucis na Rúa da Raíña e aínda o lembro nos derradeiros anos, espírito forte e voz cansa que un altavoz espallaba desde o balcón de sempre. Ou don Francisco Fontela Aldegunde, abade na miña Nova, voz profunda, acougada e ton monocorde que lle traían algunha sona de pesado; tocante ao demais, nin o trato era particularmente antipático nin el se privou de recoñecer querenza polo autoritarismo mesmo pasando as décadas.

Barroco e espectacular Ferro, Fontela controlado e clásico, ambos foron de por vida aquela Igrexa que bastantes, cada vez máis, consideraban xa a vella Igrexa. Hai vinte e seis anos, aínda vin o pai labrego dun interno facerlle o beixamán a don José Castiñeira, rector do Seminario, que pola súa banda negaba coa cabeza; grazas a el e chamada do actual epíscopo deuse realizado na Catedral, o 13 de maio daquel 1981, un concerto do Coro Universitario que o Clube Valle-Inclán organizara. Para a miña idea Castiñeira, home a todas luces de bo xorne, seguramente era conservador pero tiña outra disposición. Moitos anos dirixira a Schola Cantorum do Seminario, por músico era coñecido e lembro ben (1971, sería) o seu coro con grupo musical moderno; certa versión do “Jericho!” producira sensación: “ai o batería, se non sae cura, non morre de fame”.

Novos xeitos, logo. Pero ah, é que desde o 1959 alguén dinamitara toda unha liña do catolicismo, ou alomenos tal pensaran moitos. Xoán XXIII (chamáronlle o Papa Bo, nada menos) convocou o Vaticano II, publicou a “Pacem in Terris”, morreu cedo pero nada desapercibido. Paulo VI rematou o Concilio, veu “Gaudium et Spes”, “Populorum Progressio”; o mesmo nome das encíclicas conmovía. A Igrexa oficial española, e maila galega, encaixaban como podían mantendo en gran medida o apego franquista... pero o teito pingaba e a novidade coábase. Aquela incipiente COPE non cedía en progresismo ante a SER. Na freguesía de San Pedro coñecín un sacerdote novo -pouco tempo estivo- seica achegado ao Partido do Traballo, a ORT ou algo así.

Obviamente, o panorama xeral non era tan “avanzado”. Todos coñecían o testemuño, estrepitosamente silandeiro, de Antonio Gandoi e a súa imaxe subindo na bicicleta -un cura!- desde As Pedreiras co correspondente e circundante dixomedíxome; alí queda el agora, coa bicicleta e nunha peaña, onde remata a costa que tanto lle tiraba ultimamente. Xesús Mato xa trebellaba acó e aló, que se a cultura popular, os minusválidos, a radio, todo o que a este bulebule lle encargan ou é capaz de emprender. Xosé Alvilares Moure, considerable formación teolóxica e facilidade para a escrita, distinguíase con Chao Rego, Pérez Vilariño, Celso Montero ou Torres Queiruga como expoñente da Igrexa nova e seguramente un tanto molesta.

Como molestia... Un ano daqueles, penso que na Infraoitava do Corpus, varios cregos sentaron na escalinata do Pazo Episcopal comendo touciño mentres dentro había un supostamente suntuoso xantar; entre eles seica estaba Alvilares e algún de menos idade, coma Xosé Antonio González García. Este era un crego ben especial, a quen nunca vin con sotana, ten o pelo rubio e andaba connosco de viños correntemente; a outra amiga morréralle na boca -fulminado- certo comentario sobre o seu aspecto físico ao saberlle a profesión. Máis discreto co statu quo -aínda que este despois secularizouse, e aquel non- conducíase o José Rebolo que me mandara á Catedral buscar obleas.

O Pepe estaba de coadxutor en San Antonio, pola parroquia andaba ensotanado e foi o primeiro señor cura que atuei, sendo el consiliario da Acción Católica xuvenil que presidía en Lugo Manuel Lombao. A Acción Católica tiña deficiente imaxe segundo para quen -por caso Gandoi, fortificado na JOC, non quixera trato nin conversa-, pero viña voluntariosa. Polo 70 comezara no Instituto Masculino a Misa de la Juventud, oficiando Rebolo ou Manuel Silva, e durou cando menos ata o 72; ese ano pedira eu un domingo pola universidade española -así dixera- na súa loita pola liberdade e xaora non toda a asistencia secundara. No tal oficio actuou correntemente máis dunha voluminosa figura -madurecendo ou en agraz- da canción e música galegas. Porque a modernidade levou guitarra e canto ás igrexas, o Venceremos nós que por orixe e carácter tan ben quedaba alí coma nas manifestacións; e sacou do templo un Pange lingua que andaba nos Superventas; mudanza abondo para quen empezara coa liturxia en latín e as prédicas de don Francisco.

Un clero, aquel, de orixe máis ben popular, rural sobre todo, pouco ou nada simpatizante co Opus Dei e exemplarmente diglósico: case sempre galego na conversa, case nunca galego na liturxia. De todas as cidades galegas, Lugo debeu chegar derradeira á misa en lingua do país; e pola traza, durante décadas aparentou que só Mato, inaccesible ao desalento, e algunha outra faba contada superaran certos traumas alegados da estancia no Seminario. Seica algunhas cousas pouco mudaron.

159 comentarios:

Marcos Valcárcel López dijo...

Magnífico artigo, como adoita, amigo Xosé M. Gzez. Algún día falaremos (falarei, quero dicir, fóra a retórica) da Igrexa ourensá neses anos, con Temiño á cabeza: aí si que temos chicha que cortar... Será cedo, se o tempo mo permite.

Anónimo dijo...

Prometo que o artigo se concibiu hai máis dunha semana, se empezou a escribir na fin da pasada e, xa que logo, non xorde nin segue certa polémica doutro fío; coa que, polo demais, é de ver que non leva demasiada relación.

Os que lean con présa e escolmen os enlaces, non perdan o "Jericho!" ("The battle of Jericho", de seu). Ese coro queríao eu pró meu pueblo.

Anónimo dijo...

Estimaba que Manolo Lombao, en particular e aínda que probablemente non me lembre, lese este artigo. Se alguén lle pode facer chegar a referencia (o Leituga, quizá?), agradecíallo ben.

Hai máis persoas mencionadas coas que non falo desde hai anos. En realidade, tamén me gustaba que tivesen ocasión de ler algún dos textos; se quixesen dar algún parecer, corrixir, confirmar, etc., aínda mellor.

Anónimo dijo...

O libro de George Borrow sempre me deu a sensación de ser escrito por un hippy "avant la lettre" e que as súas ínfulas moralizantes eran unha tapadeira dos seus verdadeiros propósitos: viaxar de gorra e curarse do "ennui". Porque xa me dirán que podía axudar á causa do protestantismo que se vendesen unha ducia de biblias no Lugo de mediados do século XIX.
O que daría por acompañar a Borrow nos seus peripatéticos paseos por A Coruña, Lugo ou Compostela! Aquela feira de Lugo, onde hoxe está a horripilante estación de autobuses, debía de ser todo un espectáculo. A saber o estado en que se encontraba a muralla, salvada do pico e pala polos... conservadores.

Anónimo dijo...

O artigo, coma sempre, excelente. E supoño que revelará o panorama da Igrexa naqueles tempos. Pero para mín, desde que puiden librar da misa despois da comunión, ese mundo é tan alleo como pode resultar a pesca do salmón nos ríos de New Hampshire (de habela). Das guitarriñas rasgadas no altar quédome con aquela canción impresionante que nunca entendín: "Jerusalén está fundada como ciudad bien compactá", con acento agudo. Ou aquela cousa que pronunciabamos entre risas: "Lo tenemos levantado hacia el señor".

Anónimo dijo...

Anos setenta... aquelas igrexas de barrio nos sotos dos edificios, ou rodeadas dunha peixería e un bar... a catequese (recordo un pequeno debate e alguén preguntando se o podiamos consultar nunha biblia... pois, ben, nunha igrexa, ninguén tiña biblia...), a estética un pouco progre (as guitarriñas, a frauta doce e o triángulo, o "sementar sementarei" e mais o soniquete do Concilio e preparad el camino al Señor) as primeiras misas en galego (as da rapazada), as confesións onde sempre che preguntaban (sobre todo os curas maiores) aquilo que xa imaxinan (preguntábanllo tamén ás nenas?), as excursións da parroquia dirixidas por un cura sportsman, sen sotana, que ademais logo traballaba nunha empresa...

Anónimo dijo...

A mín góstame aquela historia dun pastor protestante que iba vendendo as súas biblias polas portas,e díxolle un velliño galego:
-Mire,eu non lla compro.Non creo na relixión católica dos curas,que é a verdadeira,cómo vou crer na protestante,que é a falsa.

Anónimo dijo...

Como me soa iso, roamn, a certa localidade grande no sur da provincia. Por outra banda, a min Borrow paréceme viaxeiro esforzado, pero para curar o ennui, spleen ou o que for non sei se se metería a camiños coma os do país, e tratar con bandoleiros a tempo parcial coma un de certo establecemento subindo Pedrafita ou o guía que o levou de Ferrol a Ribadeo. Nin penso tampouco que a sociedade bíblica o sostivese sen propósito definido.

Por que mandaban un vendedor de biblias a territorio papista? Pois as súas contas botarían (difusión futura do libre exame, quizá?), pero non me dou conta de que "The Bible in Spain" trate moito sobre elas.

Xaime dijo...

Dende Riga, de novo noraboa a XMGlez.
Aproveito para relembrar, por estar entre todos os nomeados a meu padrinho, Jaime Ceide Gonzalez, q.e.p.d., que no ano 1.969 na igrexa da Nova, oficiou a primeira misa en Galego, feito que a miudo e cando e o cabonado recorda con fotografia engadida o diario El Progreso.
(Quen poida que lle ponha al tildes)

Anónimo dijo...

O caso, Xaime, é que teño oído falar de Ceide (q.e.p.e.) ben veces, pero non dou fe de coñecelo; e xaora non sabía que tivese que ver contigo (padriño e ao mellor tío, non?).

Por certo: sabías que en Riga se suicidou Ángel Ganivet, o alegado fundador da Generación del 98? Seica se botou á auga desde un barco.

Pásao ben, que debe ser ben fermosa esa cidade.

Anónimo dijo...

Pois non era no sur, non.
E se resulta que Borrow era en realidade un espía do goberno da súa maxestade (Victoria Regina)? Moitos dos hippies que viaxaban polas Hespañas o eran.
En fin, outra volta coas teorías conspiratorias. É o signo dos tempos...

Anónimo dijo...

O que pasa é que para espiar era un inglés así como demasiado aparente, ¿ou? Por outra banda, ¿que ameaza podía ver a poderosa VR na declinante -ou declinada- España? Home, iso si, o Foreign Office (non debía haber, supoño, Intelligent Service) precisaría datos de todos os lados; se así, os informes de Borrow sobre potencial contrincante -e á luz do que conta no libro- non deberon quitar moito sono. Digo eu.

Anónimo dijo...

Non era o padre Ferro o que, nas súas tétricas prédicas da rúa da Raiña, clamaba: escuchad, hermanos a Cristo que llama a vuestros corazones...e, toc...toc...toc..,petaba con nocellos no micrófono '

Anónimo dijo...

Para Xaime: unha nota sobre Riga no NYTimes.
http://travel.nytimes.com/2007/10/21/travel/21hours.html?em&ex=1193025600&en=538cf9703935d311&ei=5087%0A

Xaime dijo...

Efectivamente, Jaime Ceide Gonzalez era meu tio por parte materna e meu padrinho.

Xaime dijo...

Riga e unha cidade espectacular ca maior concentracion de Art Noveau do mundo, concretamente a Alberta Iela, e unha magoa que estenha tan a desmao, xa que e unha visita de unha fin de seman, recomendable.
O pai do Director de Cine, Eisenstein, Alberto Einsenstein, era arquitecto e proxectou e executou, a finais do seculo XIX a meirande parte dos edificios da Rua Alberta, que se chama asi na sua honra.
Como sempre Arume, esta vostede en todo, moitas grazas.

Xaime dijo...

Anoite, cando voltabamos para o hotel, pasamos por unha ponte imponenente por onde din -e unha lenda urbana en Riga- que se tirou Ganivet o rio, e lembramolo entre todos, e eu personalmente recordando algun poeminha da xeracion do 98, que sendo novinho me quedou gravado con sangue, pouco suor, e moitas bagoas por X. Alonso Montero

Mi infancia son recuerdos de un patio de Sevilla
y un huerto claro donde madura el limonero;
mi juventud, veinte años en tierra de Castilla;
mi historia, algunos casos que recordar no quiero.

Ni un seductor Mañara ni un Bradomín he sido
—ya conocéis mi torpe aliño indumentario—;
mas recibí la flecha que me asignò Cupido
y amé cuanto ellas pueden tener de hospitalario.

Hay en mis venas gotas de sangre jacobina,
pero mi verso brota de manantial sereno;
y, más que un hombre al uso que sabe su doctrina,
soy, en el buen sentido de la palabra, bueno.

Adoro la hermosura, y en la moderna estética
corté las viejas rosas del huerto de Ronsard;
mas no amo los afeites de la actual cosmética
ni soy un ave de esas del nuevo gay-trinar.

Desdeño las romanzas de los tenores huecos
y el coro de los grillos que cantan a la luna.
A distinguir me paro las voces de los ecos,
y escucho solamente, entre las voces, una.

¿Soy clásico o romántico? No sé. Dejar quisiera
mi verso como deja el capitán su espada:
famosa por la mano viril que la blandiera,
no por el docto oficio del forjador preciada.

Converso con el hombre que siempre va conmigo
—quien habla solo espera hablar a Dios un día—;
mi soliloquio es plática con este buen amigo
que me enseñò el secreto de la filantropía.

Y al cabo, nada os debo; debéisme cuanto he escrito.
A mi trabajo acudo, con mi dinero pago
el traje que me cubre y la mansiòn que habitò,
el pan que me alimenta y el lecho en donde yago.

Y cuando llegue el día del último viaje
y esté a partir la nave que nunca ha de tornar,
me encontraréis a bordo ligero de equipaje,
casi desnudo, como los hijos de la mar.

Boas noites

Anónimo dijo...

Eu confeséime por última vez creo que ós dezasete.O cura preguntóume se facía "aquelo" i eu respostéille que non,que como tiña noiva facía "aquelo outro".Paradóxicamente,rifóume menos do que me rifaran outras veces polo "outro-aquelo".

Benio dijo...

Lembro aos mesmos curas que o autor e penso que é unha visión ponderada da clerecía da época, especialmente de Ferro, Gandoi e Castiñeiras, por certo fun cofrade do “Cristo do perdón” seguramente que atraído pólo seu capuchón vermello sobre habito negro. A maiores teño un recordo para don José Troncoso, un cura velliño e moi pequeno que sempre levaba un enorme cigarro colgado da boca e, creo recordar, lle chamaban padre pitillo. Daquela época todos os recordos están envoltos nas roupas coas que hoxe chamarían poderosamente a atención: as tellas, os manteos, os roquetes... e xa non digamos nada do bispo, home de gran tamaño que era un espectáculo só pola vestimenta —non sei se o soñaría pero lembro o seu mercedes, o único da cidade ou case, tapizado de veludo vermello—, a excepción era Gandoi, aínda que na bici o teño visto coa sotana. E moitas gracias Xosé Manuel González por estes preciosos traballos sobre o Lugo daquela época, o último que lembro, pois teño a condición de ourensán dende mediados os setenta. Saúde

Anónimo dijo...

Logo tamén lembrará ó Temiño,Benito, a bordo do seu flamante auto,conducido polo seu chófer,Conde, irmán do ex-futbolista M.Conde.

lourixe dijo...

Esas igrexas de barrio dos anos setenta... baixos con luces de neón e vidreiras modernas... Ainda se están a rir os meus tíos de Coruña de cando as confundía coas discotecas, coa miña sana ignorancia de picariña acostumada a igrexas "como Deus manda"!

Anónimo dijo...

D'a coba: "Aquelo" era o mesmo que "aquelo outro", pero acompañado? Ou era unha outra cousa?
(perdoe a indiscreción, pero tranquilo, que este blog non o le ninguén)

Anónimo dijo...

Moitas grazas, unha vez máis, a todos os que animan e melloran estas evocacións con seus comentarios; que alguén evoque con un é unha das mellores motivacións que poden ter.

Anúnciolles que, se lembranza e alento dan para tanto, a idea actual é chegar ata as trinta entradas; se así, agora estariamos na metade. Despois, probablemente farei caso da súa moi amable insistencia e tentarei buscar un editor en papel.

Grazas de novo, e por anticipado, a todos.

Anónimo dijo...

Anímoo a que sega a traballar nestas sempre interesantes evocacións súas, amigo Saavedra.

Aínda que a de hoxe, por causas obvias, me deixe, máis ca frío, xeado.

Anónimo dijo...

Unha entrevista cun representante da igrexa católica.

José María Setién (Hernani, 1928), obispo emérito de San Sebastián, es personaje clave en la convulsa historia reciente del País Vasco, que repasa en el libro Un obispo vasco ante ETA. Lejos de la autocrítica, se reafirma en las claves ideológicas de su actuación.

Pregunta. ¿Qué le ha movido a escribir este libro?

Respuesta. Vi en la propuesta de escribirlo la oportunidad de reencontrarme con el espíritu que me llevó a actuar como lo hice y también la posibilidad de dar a conocer mi verdad.

P. ¿Hasta qué punto la presencia de la Iglesia en el nacionalismo, y en el origen mismo de ETA, permite explicar la actuación del clero vasco en estas últimas décadas?

R. Conviene aclarar que lo que el clero vasco ha apoyado es, fundamentalmente, un nacionalismo sociocultural. Más que declaraciones de nacionalismo político, lo que se produce a finales del franquismo son denuncias de la iglesia vasca por la falta de libertades y derechos ciudadanos.

P. Escribe usted que entre la Iglesia vasca y ETA hay una interrelación que no puede ignorarse, como dos poderes influyentes que se observan.

R. Lo que digo es que la Iglesia no puede ignorar la existencia de ETA y que ante la existencia de ETA la Iglesia tiene que tomar postura. Hablar de poderes no me parece procedente.

P. Dos poderes o dos polos de influencia no exactamente antagónicos porque ETA nunca ha matado a un sacerdote.

R. Pero ha habido curas que han tenido que emigrar.

P. También curas dentro de ETA o en sus aledaños.

R. No conozco ningún caso de sacerdotes que continuaran siéndolo después de ingresar en ETA.

P. ¿José María Setién ha sido un obispo nacionalista o un nacionalista obispo?

R. Puede ser otra cosa que no quepa encuadrar en ninguna de esas ubicaciones. No me corresponde a mí decidir si mi actuación es la de un nacionalista.

P. Mucha gente así lo cree.

R. Yo soy lo que soy, no lo que la gente dice de mí.

P. Prefiere no aclararlo.

R. Lo que puedo decir es que los no nacionalistas me consideran nacionalista y los nacionalistas de verdad tiene dudas al respecto. Me quedo conmigo mismo.

P. ETA nace de un nacionalismo confesional acreditado explícitamente en el lema del PNV: "Dios y leyes viejas".

R. Nace en un nacionalismo confesional, pero no nace de un nacionalismo confesional. No puede decirse que proceda de la iglesia. El grupo juvenil que funda ETA rompe con el nacionalismo confesional y marca su propia evolución.

P. Más tarde, los seminarios se vacían y buena parte de los seminaristas y del clero pasan a la política, no pocos a la propia ETA. ¿Hay quien sustituye la religión por el ideal de una nación sacralizada, convertida en el nuevo objeto de culto?

R. Personalmente, creo que no. El fenómeno de la revolución juvenil no es propio del País Vasco, tal y como pone de manifiesto la revolución de mayo de 1968, en Francia.

P. Pero el vaciamiento de los seminarios vascos se produce años antes y la expresión política de ese movimiento es nacionalista, bien distinta a la del mayo francés.

R. Yo creo que tiene manifestaciones distintas, por las especiales circunstancias del pueblo vasco en la dictadura, pero que se trata del mismo fenómeno.

P. ¿Dónde hunde sus raíces la ideología que sustenta la práctica del asesinato político?

R. Creo que responde a la dialéctica marxista del materialismo histórico. Utilizan permanentemente el conflicto para ahondar las crisis con vistas a un conflicto superior que, a su vez, les prepara para nuevos escenarios. La autodeterminación y la territorialidad son objetivos únicamente estratégicos porque, en el fondo, son revolucionarios. Para ellos, lo fundamental es avanzar educando a la sociedad en el conflicto.

P. ¿El nacionalismo confesional, la sacralización de la nación, no tiene nada que ver en la conformación de ETA?

R. Desde luego, no el nacionalismo socio cultural que ha apoyado la Iglesia vasca. El hijo que mata al padre no pretende reproducir la figura del padre.

P. Me pregunto por qué, a la hora titular su libro, elige la preposición "ante" (ETA) y no "frente" o "contra" (ETA).

R. Sencillamente, porque yo no vine en 1972 al obispado de San Sebastián para ser un obispo contra ETA. Vine sabiendo que ETA estaba aquí y que tenía que situarme ante ETA.

P. Usted explica su actitud ante la violencia invocando el mandado evangélico que obliga a amar a los enemigos. ¿Ese mandato le ha impedido adoptar una actitud más activa contra el terrorismo? El gran reproche que se le ha hecho a la Iglesia vasca es que no ha pasado de los sermones y cartas pastorales.

R. ¿Y qué es lo que yo debería haber hecho y no hice?

P. Las víctimas de ETA le acusan de haberse comportado con frialdad ante ellas; dicen haberse sentido desamparadas en la iglesia vasca. Y, por ejemplo, le reprochan que cediera los locales de la Iglesia a grupos como las Gestoras pro Amnistía para que protagonizaran sus encerronas y actos propagandísticos.

R. Vayamos por partes. Durante el franquismo, todo el mundo se aprovechó de la tolerancia de la Iglesia a la hora de respetar los derechos de asociación.

P. ¿Las cosas no cambian con la llegada de la democracia?

R. ¿Y al desaparecer Franco desaparecieron todas las conductas injustas procedentes del poder político?

P. Ninguna democracia es perfecta, pero no creo que pueda ser equiparable.

R. La Iglesia debe intervenir ante una actuación injusta.

P. ¿A favor de los verdugos, precisamente?

R. A favor de los derechos fundamentales, incluso del mundo de los verdugos.

P. ¿Ese mundo es víctima de los abusos del poder?

R. El hecho de que la Iglesia salga en defensa de los derechos fundamentales de los presos no significa que defienda a las Gestoras pro Amnistía. La iglesia debe denunciar los abusos, las torturas, la dispersión carcelaria...

P. Pero, establecido que nunca se debe bajar la guardia ante la tortura, a veces parece que la Iglesia vasca otorga mayor credibilidad al discurso interesado del mundo de la violencia que a los tribunales. Las víctimas creen que la Iglesia vasca aplica su misericordia más a los presos de ETA que al conjunto de la población reclusa.

R. Basta con ver mi pastoral El preso, una persona humana, para comprobar que se trata de una acusación injusta. He sido objeto de una campaña de difamación. Siempre he sostenido que las víctimas no debían ser utilizadas políticamente.

P. ¿Las cree manipuladas?

R. Sí, pero, afortunadamente, el juicio que llegue a hacerse sobre mi persona, no lo harán las víctimas. Afortunadamente. ¡Han dicho tantas cosas de mí! Nunca me he negado a recibirlas y no sé a qué responde esa acusación de frialdad que me atribuyen. Quizás no han encontrado en mí la colaboración que pretendían para ponerla al servicio de los objetivos que buscaban.

P. ¿No cree que si la Iglesia vasca hubiera estado con las víctimas no habrían vertido críticas tan ácidas sobre usted?

R. También el PP acusa al PSOE de hacer el juego a ETA. Contra mí han dicho de todo, pero no deja de sorprenderme que un antiguo ministro me llamara "inmoral".

P. En su libro, donde no practica la autocrítica, tampoco se aborda el hecho de que los políticos no nacionalistas estén perseguidos, amenazados de muerte.

R. Lo fundamental que hay que achacarle a ETA es el atentado a los derechos fundamentales, el derecho a la vida. Pocos han deslegitimado tanto la acción de ETA como yo.

P. Dice que la violencia no invalida la justicia y la ética de los objetivos políticos de ETA.

R. Me refiero a los objetivos de autodeterminación y territorialidad. Detrás de la situación del País Vasco hay una injusticia que no denuncia únicamente ETA. Los derechos históricos vascos fueron violentados mediante la acción de una violencia que se ha convertido en Derecho. Y lo que quiero saber es si esos derechos existen o no y si han sido incorporados debidamente a la Constitución.

P. Con esta interpretación, no sé por qué no admite su condición de nacionalista.

R. No soy tan fácil de condescender. Si digo lo que digo es porque estoy convencido de que es verdad.

P. Usted divide a la población vasca entre españolistas, por un lado, y vasquistas y nacionalistas, por otro. ¿No está caricaturizando una realidad compleja?

R. ¿Y qué otros vascos va a haber?

P. ¿No se puede ser vasco y español sin ser españolista, vasco sin ser nacionalista?

R. Los españolistas son los que no reconocen a la nación vasca. La solución debe venir por el reconocimiento de los derechos fundamentales de unos y otros. Defiendo una pluralidad nacional vasca para que se pueda convivir en paz. Yo no quiero para Euskadi la unicidad del modelo soberanista de la llamada nacionalidad española. ¿España es una nación? Se afirma la unidad española y a partir de esa unidad se legitima una soberanía, que se impone por objetivo defender la unidad española. ¿Quién se traga eso? En todo caso, el derecho a la autodeterminación que reivindico no es necesariamente el derecho a la secesión.

P. En su libro habla todo el tiempo del Pueblo Vasco. ¿No refleja una visión esencialista y religiosa, en oposición al concepto de ciudadanía en una sociedad democrática, laica?

R. Para mí, vasco es el que pertenece al Pueblo Vasco, pero en Euskadi tenemos un problema de terminología.

P. ¿La confusión no viene de mezclar religión y política?

R. No y sí. Me meto en política cuando creo observar una injusticia política, pero no significa que opte por un partido determinado o que busque intervenir en la política todo el rato.

P. De otro modo, debería presentarse a las elecciones.

R. (Risas).

P. Escribe que difícilmente se puede amar a las personas sin amarlas en lo colectivo. Dice que el amor político es el amor al pueblo al que pertenecemos. ¿Quién impone esa obligación de amar a tu pueblo y por qué usa tanto la palabra pertenencia? Las palabras no son inocentes en Euskadi.

R. No se puede amar a las personas si no se reconoce y ama al colectivo al que pertenecen. Cada persona es libre de optar por el colectivo nacional al que quiera pertenecer. Y ese respeto al derecho de pertenecer a un colectivo es lo que yo entiendo por un amor político. Para mí, ese respeto es una exigencia del amor.

P. Afirma que las víctimas pueden ofrecer su perdón a los asesinos, aun en el caso de que éstos lo rechacen. Dice que es una manera de iluminar el problema desde la fe cristiana. ¿Llegado el caso, esa fórmula facilitaría la excarcelación de los presos de ETA?

R. Ésa es otra cuestión. La dimensión del perdón tiene que ser fundamentalmente personal. Si el perdón exige previamente la aplicación de una justicia vindicativa y se queda ahí, no hay perdón porque responde al ánimo de venganza, al menos en el orden puramente jurídico. La auténtica idea de perdón es trascendente y va mucho más allá del ordenamiento jurídico.

P. Para muchas víctimas es todo un ejercicio de heroísmo.

R. En ocasiones, la fe exige comportamientos heroicos.

Anónimo dijo...

Pois intelixente si que é. Saíu bastante ben do asedio camiñando polo fío só tres ou catro veces. Sempre me caeu ben Setién, un dos personaxes máis satanizados polo mundo mediático español.

Faltaría saber que medio realizou e publicou a entrevista. E ler algunha outra realizada en terreo amigo. Dígoo por aquilo de compensar.

Anónimo dijo...

Foi EL PAÍS, amigo Saavedra, e José Luis Barbería o entrevistador. E forma parte do exemplar de hoxe.
E, ao respecto das cousas (por empregar un termo neutro) que di Setién (satanizado é case un xogo de palabras: Setién/Satán), non creo que poidamos estar máis en desacordo, amigo Saavedra.

Anónimo dijo...

Non albergaba ao respecto, Arume, case ningunha dúbida. Que sexa Barbería o entrevistador non me sorprende: hei levar, se a conta non engana, ao pé de vinte e cinco anos a lelo e a liña interpretativa e política non permite esperar outra cousa.

O que di Setién pode ser obxecto de disensión. A prensa española de calquera tendencia prové, ao respecto, de adxectivos mil para quen o precise, que non é obviamente, Arume, o seu caso; ben lembro a Ruíz Gallardón: "o que di non é cristián". Ora ben, hai substantivos propios cuxo uso indirecto -aínda en boca que habitualmente os elude- parece toller calquera posibilidade de debate.

Mágoa. Espero que no País Vasco os mediadores atopen outras regandixas. Se non, malo, malo, malo. Nin albisco o panorama.

Boa noite, con todo.

Anónimo dijo...

Boa noite. Con todo.

Anónimo dijo...

Sexa como for, a min a mestura de relixión e política sempre me deu moito repelús.

Anónimo dijo...

A política tamén tén moito de relixión,e os políticos de sumos curas.
Vóuvos lembrar un poema que lle oía a un velliño da aldea,que combatira no "lado roxo" (seguro que o sabedes):

La religión,un comercio
Los curas,los comerciantes.
Y al toque de las campanas
se juntan los ignorantes.

Anónimo dijo...

"En lugo, debeu chegar a última misa en galego do pais".
Vaia institución! Sendo crente e galeguista, ou nacionalista, presentanse un proxecto pólitico por costruir, e unha revolución na comunidade de crentes. Tarefa nada doada partindo do que partimos.

Anónimo dijo...

Con respecto a entrevista a Setién.
Non lles parece unha manipulación(á luz do que dí o bispo)que dita entrevista se titule "En el fondo, los miembros de ETA son revolucionarios".

Anónimo dijo...

Non teño a idea de que Barbería manipule; non máis polo menos do que o poida facer calquera cronista ou entrevistador, que debe incluír algo de si mesmo na peza en cuestión.

Ora ben, seleccionar si que selecciona, madia leva. E que o titular é lugar especialmente selecto sábeno ata os lectores da primeira páxina do "Marca"; ou supoño que o saberán.

Anónimo dijo...

Sen dúbida hai manipulación; por iso lin a entrevista, porque non podía crer que Setién fora tan claro e contundente. Na entrevista, o camiño polo fío é arrepiante. Con Barbería (todo o manipulador que cadaquen queira) de tocapelotas, como non podía ser menos con semellante prestidixitador de verbas.

Marcos Valcárcel López dijo...

MEDIOS E MANIPULACIÓN.
Sen dúbida, os xornalistas saben que a maioría da xente só le os titulares ou pouco máis, por riba, de cada noticia.
O titular de Barbería é cando menos tendencioso e dá a impresión de que primeiro se puxo o titular e logo se fixo a entrevista, de xeito que coincidise co esperado polo xornalista.
Por outra parte, non será o caso de El País quizais, pero noutros medios "rexionais" e locais son os xefes (delegados, directores, etc.) os que titulan as entrevistas máis polémicas, co cal a responsabilidade do xornalista é sempre menor. Hai casos mesmo nos que o titular da entrevista di o contrario do contexto xeral da mesma. E iso é o único que le moita xente.
En calquera caso, este titular vai "dar de comer" bastantes días a medios como El Mundo, Abc, cope, etc.

Anónimo dijo...

Que a Brunete medi�tica te�a carnaza e fresca non debe servir para que n�s fagamos mutis polo foro. Ser o pimpampum dos retr�grados non � ningunha patente de corso.

Anónimo dijo...

Veleiquí a coincidencia de temas:
http://bretemas.blogspot.com/2007/10/fidel-castro-e-galicia.html
Fidel Castro: "Na casa onde nacín tiñamos vacas, porcos e galiñas".

Anónimo dijo...

Non penso que sexa en absoluto tocapelotas, é transmisor efectivo de determinada visión e posición sobre o conflito vasco; desde hai moitos anos. Non é esta entrevista o máis significado de canto lle levo lido ao respecto.

Non sei se a Brunete mediática aproveitará ou non titular e entrevista. Dependerá, supoño, de se lles interesa seguir esgazando no personaxe ou pensan que xa acabaron con el; ou se vén ben para soprar no lume da precampaña cando outras coceduras vaian chegando a remol.

Setién sofre as consecuencias de andar no gume cando o designio dos máis, e de altavoz máis potente, é afundir o machete dialéctico deica o fondo, sen contemplación e mellor se a ferida é de morte; a referencia anterior é metafórica, no nivel do literal os do tiro na caluga están a priori avaliados. En casos coma este, andar no gume é absolutamente necesario; pode ser, tamén, daniño para quen asume o compromiso: en tal caso, o efecto do dano pode resultar imprevisible.

Anónimo dijo...

Moitos periodistas,cando entrevistan,están só "á caza do titular".Miran pró entrevistado fixamente,concéntranse e ordénanlle telepáticamente "Dame o titular...,dame o titular...",coma se fosen hipnotizadores.

Moitos periódicos,nacionáis i extranxeiros,fan os titulares deliberadamente ambiguos,prá que a primeira impresión sexa a gosto do leitor.

O peor de todo é que moitos políticos gobernan "a golpe de titular".

Anónimo dijo...

O tema do titular da pra escreber un libro:

O TITULAR

Anónimo dijo...

Aínda non chegamos ó nivel de outros países que xoga có titular como sa fora un chiste ou xogo de palabras.
Nun sitio nevara tanto que a neve cubrira hasta os coches e afectara seriamente á vida cotidiá.O titular rezaba "Snow joke"(chiste de neve",xogo de palabras con "it´s no joke" (non é broma).Hai miles de exemplos.

Anónimo dijo...

Aiquí hai outro "headline joke".Seguro que xa o saben:

Chiste-titular

Anónimo dijo...

Telegrama do xornalista:
"How old Cary Grant?"

Resposta de Cary Grant:
"Cary Grant fine"

Anónimo dijo...

Coreción: debería dicir "Old Cary Grant fine"

Anónimo dijo...

A fín fáime graza,en novelas de Dickens,cando lle falan con cariño a un rapá (que é poucas veces) dínlle "old boy".

Manuel Ángel Candelas Colodrón dijo...

Escalofriante testimonio de Conde Roa: como a cousa vai de arrepentimento no seo da relixión católica non atopei mellor lugar ca este.

Quisiera hacer una reflexión breve acerca de la polémica que estos días está agitando parte de la vida municipal de la ciudad, y que hace referencia a la petición de indulto solicitada por tres vecinos de O Eixo, condenados por sentencia firme a penas privativas de libertad, como consecuencia de hechos acaecidos en el año 1998.

Y quiero hacer la mencionada reflexión porque, aunque creo que me he explicado en suficientes foros ( al igual que otros compañeros de grupo municipal) es necesario resaltar algunas cuestiones con objeto de que queden meridianamente claras y, sobre todo, no sean objeto de manipulación por parte de los que en su día alentaron la protesta y hoy tratan de manipularla.

En primer lugar, el Partido Popular, en la anterior legislatura municipal, votó a favor de la solicitud de indulto presentada ante el pleno del Ayuntamiento de Santiago, por lo que no puede decirse, si nos atenemos a la verdad, que no haya existido apoyo del Partido Popular a la citada petición. Dicho indulto fue denegado por un acuerdo del Consejo de Ministros, adoptado el presente año, y como resulta evidente no conozco a ningún miembro del Gobierno de la nación que no pertenezca al Partido Socialista.

No hay diferencias

En segundo lugar, la nueva petición de indulto que se presenta a consideración debería, a nuestro juicio contener elementos nuevos que la diferencien de la anteriormente rechazada, puesto que la mera reiteración de la misma petición, sin que se consideren nuevos elementos que la complementen, puede llevar a un rechazo de la misma con grave perjuicio para los interesados.

Arrepentirse ennoblece

Nuestra petición a los solicitantes del indulto es muy clara y sencilla: simplemente que pidan perdón por los daños causados a los policías heridos -particularmente uno de ellos, que quedó gravemente lesionado y que manifiesten su arrepentimiento. Frente a esta solicitud se oponen dos cuestiones que me gustaría comentar. La primera, su inocencia. Lamentablemente no estamos ya en situación de discutirla, ha habido un largo procedimiento judicial en el que se han podido practicar todas las pruebas que las partes propusieron y el juzgado estimó adecuadas, han contado con buenos abogados y, además, con la posibilidad de que varias instancias judiciales estudiasen el caso. Todas han concluido con la condena de los procesados. En consecuencia, sostener ahora una petición de indulto sin partir de este dato es, sencillamente, ilógico y a mi juicio, a nada conduce.

La segunda de las cuestiones se refiere a la humillación que supone pedir perdón (me han llegado a decir que quería que se arrastrasen?). Supone a mi juicio un desenfoque de la cuestión que, igualmente, en nada beneficia a los afectados. Entiendo -y como es obvio todo es opinable- que, pedir perdón no envilece, antes al contrario ennoblece al que lo hace y a aquél hacia quien va dirigida la petición de perdón, si la acepta, como creo que así debería ser. Todos, yo el primero, hemos de pedir perdón en nuestras vidas constantemente por hechos u omisiones que no deberíamos haber realizado y que generan perjuicios a terceros inocentes.

Y como creo que lo mejor es predicar con el ejemplo, creo que yo debo pedir públicamente perdón a muchas personas que me conocen -empezando por mi propia familia- por mi comportamiento en los últimos tiempos. Muchas personas de buena fe, estoy seguro, que se han quedado profundamente sorprendidas -o escandalizadas- por mi separación matrimonial. Soy una persona católica que ha procurado vivir toda su vida de acuerdo con una forma cristiana de pensamiento y obrar en consecuencia. Últimamente no ha sido así, y eso creo que ha suscitado graves interrogantes e incertidumbres en personas que me conocen o que, al menos, saben quien soy.

Petición pública

A todos ellos, desde lo mas profundo de mi corazón, os pido perdón y lo hago públicamente porque si pública ha sido la ofensa, pública ha de ser la reparación. No se lo que pasará en un futuro pero espero que ésta petición de perdón sirva para recuperar en algunos de vosotros no digo ya vuestro aprecio por mí, sino que sirva para que si pensáis como yo, que vuestra forma de vida no sufra incertidumbres y dudas.

Finalmente, deseo de todo corazón que, aunque no se produzca esa petición de perdón por parte de los condenados a las personas dañadas, el indulto sea concedido. No tengo las mas mínimas ganas de que vecinos míos de Santiago vayan a la cárcel, pero a veces, un pequeño sacrificio es necesario para alcanzar un bien que todos deseamos.

Anónimo dijo...

Fun incapaz de ler este texto de Conde Roa. Será unha doenza incurable ou terá terapia acaída?

Manuel Ángel Candelas Colodrón dijo...

Escolma de Roa para apicultor: "Como creo que lo mejor es predicar con el ejemplo, creo que yo debo pedir públicamente perdón a muchas personas que me conocen -empezando por mi propia familia- por mi comportamiento en los últimos tiempos. Muchas personas de buena fe, estoy seguro, que se han quedado profundamente sorprendidas -o escandalizadas- por mi separación matrimonial. Soy una persona católica que ha procurado vivir toda su vida de acuerdo con una forma cristiana de pensamiento y obrar en consecuencia. Últimamente no ha sido así, y eso creo que ha suscitado graves interrogantes e incertidumbres en personas que me conocen o que, al menos, saben quien soy.

Anónimo dijo...

Só teño dúas palabras para describilo: alu-cinante.

Grazas polo resumo, Arume.

(Por certo, o Conde Roa este é do Opus, non?)

Anónimo dijo...

Alucina,Rocinante...

Anónimo dijo...

Cada vez máis o privado se convirte en "chow" grazas aos medios de comunicación. Pero esta tendencia existe xa na empresa pública e privada, non só na política.
Xa non abonda con ser listo, traballador e honrado. Non. Agora o importante é saber vender a idea de que es todas esas cousas, aínda que non o sexas. E o xeito que encontran para demostralo é revelando ámbitos da vida privada que antes estaban vedados para que mirasen os demáis.

Como, ademais, a política está totalmente desprestixiada, pois xa se sabe...

Anónimo dijo...

Tamén cabe a posibilidade de que a xente sinta o que fai, aínda que outros sintan incomodo ou mesmo vergoña.

Anónimo dijo...

Os ovos de pata son de mellor calidade que os de galiña,pero estes últimos teñen máis aceptación porque a galiña,despóis de poñelos,cacarea.

Marcos Valcárcel López dijo...

Falamos esoutro día do Opus na sociedade. Velaí o exemplo de Conde Roa. Que tal se todos os políticos galegos se poñen en público a confesar os seus pecados? Podería empezar Pérez Varela acusándose en público de vaidade... Pola Cidade da Cultura, digo, non?

Anónimo dijo...

O tema dos veciños d' O Eixo e a súa condena está dando para un debate interesante; e non quería eu parecer frívolo cando hai tres persoas -seica de perfil social "normal"- que están a punto de entrar na cadea.

Temas concorrentes: demora xudicial; perfil actual dos afectados; contexto e feitos no día de autos; danos do policía. Reaccións: solidariedade en Santiago; comentarios na prensa: onte (en "La Voz", Ventoso), hovexo isto de Conde.

Dura lex sed lex ou In dubio [ético] pro reo? Non sei se será debate moi propio para este fío.

Anónimo dijo...

Ao fío do que di o Marcos, e recollendo a miña mensaxe penúltima: apónselle á confesión valor terapéutico, sendo pública pode implicar testemuño ético. Pode ter, así mesmo, valor político?

Probablemente o perfil persoal do confesante, coa prevención de grupo seica inevitable, boten a cuestión de lado irremediablemente. Cadaquén, por outra banda, entende ou vive particularmente pudor e "respecto humano". Podería, con todo, haber debate máis obxectivo?

Anónimo dijo...

Unha idea prós curas que anden por eiquí,que seguro que os hai: Un "blog-confesionario".Os confesionarios clásicos tamén respetaban o anonimato,polo menos o das mulleres,que falaban a traveso dunha pequena fiestra reticular.
Xa dixen que me vou tér que meter eu a cura...

Anónimo dijo...

A mín paréceme tráxico que unha persoa teña que sufrir eses remorsos por abrazar "ideas" que se veñen abaixo coa sinxela posta en práctica. Eso é o patético do asunto, nin a publicidade, nin o perfil persoal. Esa é a carga que a relixiósidade debe computar como propia.

Marcos Valcárcel López dijo...

blog-confesionario
Xa tiña eu pensado, perdón XDC por coincidir, nesa analoxía BLOG-CONFESIONARIO: de feito, teño pensado escribir ó respecto...
E moi curioso sería saber se entre os nosos egrexios visitantes hai curas (ou monxas) ou mesmo exseminaristas: creo que en xeral a maioría dos participantes sitúanse nunha liña laica ou laicista (como queiran), respectuosa pero moi crítica coa igrexa católica e as igrexas oficiais. Gustaríame saber a opinión destes "curas" sobre o que aquí dicimos: ó mellor ata nos ven como a tolos co seu tema...

Anónimo dijo...

Sobre os do Eixo, preciso de máis información, porque os termos xudiciais non aparecen satisfactoriamente explicados. Alguén pode facer unha aproximación obxectiva ao asunto? O máis posible, claro está. Ou se queren, rigurosa.

Anónimo dijo...

Respectuosa nas formas escritas, por decoro estético. Pero fóra deso o respecto á igrexa (sexa cal sexa) ningún.
É tema para mín completamente indiferente, innecesario: o que pasa é que teño que aturalos nos medios de comunicación. O que non sei é como EL PAíS, por exemplo, non evita calquera información sobre ese persoal, como fai co boxeo, salvo que morra algún no ring. Sería cuestión que debería tratar o Consello de Redacción.

Anónimo dijo...

A mín admírame dos curas ese habilidade pra facer que a persoa á que lle censuran se sinta culpable na xusta medida. As verbas censuradoras sempre son escollidas de tal xeito que é o propio censurado o que lles da o grado xusto de "mortificación".

Si eu vexo a un adolescente mexando na miña porta pódolle decir: "Porco mamón,vóuche facer lamber o mexo coa lingua,cabrón de merda",o rapá non se sente culpable polo esaxerado da amonestación.Pero si lle digo:"¿Non vés que eso é de rapaces maleducados?" cachondéase de mín polo "blando" das miñas verbas.¿Qué verbas poderían ser tan xenéricas que o propio rapá lles dera o grado xusto de "bronca"?.Eu dígolle: "¿Pódesme dicir onde vives,pra ir eu mañá mexar á túa porta?",pero deseguro que as hai mellores.

Anónimo dijo...

A mín admírame dos curas ese habilidade pra facer que a persoa á que lle censuran se sinta culpable na xusta medida. As verbas censuradoras sempre son escollidas de tal xeito que é o propio censurado o que lles da o grado xusto de "mortificación".

Si eu vexo a un adolescente mexando na miña porta pódolle decir: "Porco mamón,vóuche facer lamber o mexo coa lingua,cabrón de merda",o rapá non se sente culpable polo esaxerado da amonestación.Pero si lle digo:"¿Non vés que eso é de rapaces maleducados?" cachondéase de mín polo "blando" das miñas verbas.¿Qué verbas poderían ser tan xenéricas que o propio rapá lles dera o grado xusto de "bronca"?.Eu dígolle: "¿Pódesme dicir onde vives,pra ir eu mañá mexar á túa porta?",pero deseguro que as hai mellores.

Anónimo dijo...

Supoñerlle a alguén, polo simple feito de profesar unha idea e unha militancia relixiosas, un plus de sinceridade ou de autenticidade, é moito supoñer.

A min o deste señor paréceme dunha falta de pudor abraiante. Se ten problemas de conciencia deberíaos solventar consigo mesmo ou co seu confesor, sempre nun estrito plano privado e persoal, cousa que eu respectaría profundamente.

Pero facer profesión pública de "arrepentimento dos pecados" é un espectáculo lamentable. Hai certos exhibicionismos que a min me causan, máis ca temor, pavor. Ademais dunha inconmensurable vergoña allea.

Anónimo dijo...

"El País", ao contrario que "ABC", "El Correo Gallego" e outros medios máis clerigalleiros, non se ocupa de cuestións "pastorais", sobre as que nunca ofrece ningunha información. Pero é lóxico que, como medio progresista e moderadamente anticlerical, non evite informacións sobre a Igrexa Católica na medida en que esta asociación segue a ser un poder real na sociedade española, con vocación e actuación inequivocamente políticas, mesmo con capacidade para influír grandemente na liña política do principal partido da oposición. ¡Ben contenta quedaría a Igrexa Católica se "El País" non dixese nada sobre os seus manexos políticos, económicos, comunicacionais e pederásticos varios!

Anónimo dijo...

Cadaquén terá a súa perspectiva con respecto á(s) igrexa(s), e esta terá raíces filosóficas ou simplemente éticas e políticas. Eu mesmo as teño, e por certo que non coinciden (loin s'en faut) coa descualificación radical que por veces aquí xorde e a sitúa a relixiosidade no catálogo de actividades nocivas.

Con todo, o aspecto que me interesa agora é outro. Non conviría nisto, coma noutras cousas, algo de achegamento humano? Non pecharse a detectar no disímil, mesmo no contrario que un ata considera inimigo, algún aspecto axioloxicamente positivo? Que certos temas ou motivos susciten, automaticamente, tal carga de reparo ou receo que non haxa posibilidade de sorriso, de ton gris tan sequera, suscítame respecto, pero ningunha alegría.

Por veces penso eu que na valoración de certas éticas, ou na carga semántica de certas verbas, ao mellor deberíase pensar se por motivos puramente informativos non conviría algún xeito de actualización. Descoñece o remorso ou culpa quen non se considere relixioso? Leva o sentimento de remorso ou culpa, necesariamente, o compoñente de tortura que igual sufrimos de pequenos? Resúltanos imposible concibir que, igual, pode resultar sinxelamente liberador, tan liberador para quen así sexa coma calquera cousa que lle produza liberación a outro calquera?

Hai quen pode experimentar mesmo pracer recoñecendo obxectivamente que ten culpa e propoéndose emendala; sen sentir ningún tipo de baixeza. Hai quen, fronte a iso, o considerará unha forma de masoquismo, sen ningunha posibilidade de avaliar a cuestión desde novo testemuño ou perspectiva; se así, o que digo máis arriba está condenado ao fracaso.

Anónimo dijo...

O principal problema non son as crenzas relixiosas en si mesmas, senón a pretensión de proxectar e impor á sociedade unha "moralidade" e un modo de vida estimados como os únicos verdadeiros, dignos e consontes a unha visión exclusivista e excluínte de "natureza humana".

O primeiro respéctoo profundamente, pero o segundo non o podo tolerar: deplóroo e desprézoo.

Anónimo dijo...

A exhibición impúdica do pecado tamén é unha forma de soberbia, como ben saben, pero como todos eses conceptos teolóxicos son tan finos resístome a empregalos. Agora ben, o que parece fóra de dúbida é que Conde Roa sufre, padece (digamos literariamente, por non descartar a insinceridade) un sentimento de culpa que ben pode ser liberador, pero non elimina a propia culpa, inducida por unhas ideas impostas desde fóra pola súa admisión do pack completo da súa relixión. Esas ideas configuraron un way of life que veu abaixo cando comprobou en directo que non valían de nada fronte á cruda realidade. Eso é o que quero eu dicir: claro que son os riscos dos que viven con valores eternos e inmutables e ademáis censuran nos demáis a relativización (e mesmo a anulación) de tales valores.

Anónimo dijo...

O que vostede afirma, Leituga 1, sobre EL PAÍS equivale o do boxeador morto no ring. Só cando a Igrexa ultrapasa eses lindes e provoca (para mín xa é unha provocación a súa mera existencia, pero procuro non mirar) á sociedade entón o xornal debe dar conta diso. Pero en sucesos, ollo.
Ademáis xa sei que no nacemento do xornal participaron e siguen a participar todos eses cristianos de base (Llanos, Díez Alegría, Miret Magdalena), representados tantos anos por Juan Arias e agora por Bedoya. Sempre hai unha visión ecuménica e vaticanosegunda en EL PAíS.

Anónimo dijo...

A "exhibición impúdica do pecado" forma parte do xogo,entra dentro do "sistema autoreferencial"(apicultor dixit).Coma cando no pasado os condenados á forca dirixíanse nos seus derradeiros intres ás mulleres do público e decían:"Decídelle ós vosos fillos que non fagan coma mín,mirade como acabéi por facer esto ou esto outro..."

Algo de música
Nae,dille ós téus fillos...

Anónimo dijo...

Xa me gustaría, Arume, que a Igrexa Católica fose o boxeador que bica a lona para non levantarse e ao que non lle queda máis remedio, despois da derrota, que dedicarse a estar na casa mirando as fotos dos tempos da gloria. Pero aínda non é así. Esta é unha institución ubicua e sinuosa como un réptil, capaz de cambiar de pel e de maniobrar o que faga falta para seguir cobrándose as súas pezas, neste caso, en forma de conciencias, influencias e poder político e social. Ademais non podemos esquecer que a Igrexa católica non ten entre nós o mesmo papel que noutros lugares. É unha das peores pestes da historia de España e aínda proxecta a súa largacía sombra sobre gran parte da dereita e das clases acomodadas. Gústenos ou non, é un perigo obxectivo (para a liberdade, a igualdade e os avances políticos e sociais) sobre o que é necesario manterse informado e alerta.
En canto ao do respecto polas ideas relixiosas, eu deixaríao como moito en indiferencia, aínda que tamén considero lexítimo frente a elas a befa e o escarnio. Outra cousa son os crentes, que si merecen todo o meu respeto, exactamente igual que os non crentes. Pero xa me dirá vostede, Apicultor, que respeto lle poden merecer a unha persoa con algunha ilustración a crenza na virxinidade de María, na resurreción dos mortos ou na infalibilidade do Papa.

Anónimo dijo...

Non se me poña máis papista co Papa, amigo Leituga 1.

Comparto punto por punto o que vostede di (é obvio para calquera que lera outras intervencións miñas sobre este particular), e xa dixen que a sombra da Igrexa é moi alongada.

En efecto, máis ca respectar as crenzas a quen hai que respectar é aos crentes, coa salvedade de que non me traten de impoñer nada, que se non outro galo cantaría.

E que a Igrexa é un perigo obxectivo é algo que sabemos ben entre nós (en España? no Estado Español?) cando menos dende hai dous séculos. Miremos hoxe a posición do Vaticano en xeral e da Conferencia Episcopal española en particular: renitente a calquera avance.

No que si disinto de vostede é cando reduce a súa influenza só a gran parte da dereita e das clases acomodadas. Moito me temo que a súa largacía sombra vai moito máis alá, pero moito máis alá. Mírese, se non, dentro do "noso" nacionalismo e tamén dentro do "noso" socialismo. Ou non?

Anónimo dijo...

Conde Roa afronta, no meu entender, a posibilidade de ter producido "escándalo" e fronte a iso reacciona; non ten por que ser, porén, unha actitude torturada, non máis cá que experimenta alguén en proceso de crise ou mudanza. Non me transmite, a min, impudicia, a falta de máis datos.

Cadaquén respecta o que respecta, resulta inútil pretender cambiar -polas boas- sentimentos e o statu quo convivencial pode non pasar, como se dixo máis arriba, dunha particular vivencia do decoro.

Ora ben, permítanme que o diga sen falta de respecto: a visión que sobre a crenza e a Igrexa aquí se proxecta encóntroa claramente formulada, pero moi limitada canto ao coñecemento cabal e actualizado tanto do fenómeno coma da institución. O peor de todo é que, vista a falta de interese empírico, é situación perfectamente lóxica.

Anónimo dijo...

Home, Saavedra, de verdade que lle parece ben que Conde Roa airee publicamente os "pecados" cometidos na súa vida privada?

Manuel Ángel Candelas Colodrón dijo...

Como vexo que vostede, amigo Saavedra, confía na institución e considera que os demáis, por pechazón mental, indiferencia, ou voluntarias limitacións intelectuais, como é o meu caso, non coñecemos cabalmente a institución nin as crenzas, non creo oportuno disputar máis neste asunto. Declárome incompetente.

Anónimo dijo...

Apicultor, o de Conde Roa non me parece ben nin mal, sinceramente. Se hei contar toda a verdade, paréceme un pouco forzado o salto dun tema (o PP e O Eixo) a outro relacionado coa súa vida persoal; desde a miña visión e perspectiva actual, non me vexo facéndoo. Pero é que non estou na súa situación -lonxe de min tal evento- e non son quen de avaliar o que o move.

Digo, simplemente, que non son quen de valorar o seu impulso ou premeditación. Diríxese, alegando deber, a xente particular entre a que non estou. Non aprecio impudicia, considero que igual se sente agora liberado. Ora ben, se por iso me pregunta, encontro o encaixe de ambos casos tan complicado, a combinación tan inusual, que pode suxerir ser esta unha situación extrema; acontece, con todo, que hai situacións extremas. El saberá, en todo caso.

Anónimo dijo...

Conde Roa cita a palabra "ofensa" nun sentido que ou é retórico ou non comparto. En sentido propio declaro, Arume, que lamentaría moito ofendelo ou telo ofendido.

Tentando corrixir a eventualidade, verei de concretar un pouco máis: a miña apreciación é que da súa parte non hai achegamento ao fenómeno da crenza nin á institución eclesiástica. Esa distancia, que a todas luces aparenta voluntaria e inveterada, nace de antipatía e hostilidade, motivacións que non valoro. Acontece así e todo que se un concibe ou formula unha posición, sen revisala nin actualizala, tal falta de interese pode redundar nunha empírica insuficiente.

Entendo, Arume, que nin vde. nin outros contertulios están interesados nestes temas máis ca desde a crítica e a descualificación radical; e calquera comentario que formulen cando o tema apareza de forma central ou colateral leva sempre ese camiño. Non hai, dicía eu antes, lugar para o sorriso, o gris; nin sequera un único momento para algún recoñecemento ético ou axiolóxico de persoas que desde óptica ou motivación -vou dicir- eclesial realicen ou poidan realizar algo valioso ou encomiable. Só frialdade e distancia.

Ben, eu non critico, só tento establecer limitacións que me parecen claras. Ao fío de tal sentido, o dono do blog acaba de expresar interese de que algún novo contertulio, ocasional ou permanente, achegase punto de vista e debate desde un punto de vista mesmo clerical; oxalá pasase iso nalgún momento. Pero vexo, realmente, que o ambiente é pouco propicio; non xa pola descualificación, por moi excesiva e inxusta que poida resultar, senón por algo moito peor: a indiferencia, patente no absentismo cando se colga algún texto-entrada fronteiro con este asunto. Aínda que fose o dos curas de San Carlos Borromeo; pode un mesmo preguntarse que acontecería -meigas fóra, Deus non o queira- se xurdise un novo Ellacuría.

Anónimo dijo...

Home, eu creo que hai empiría máis que suficiente para amosar o carácter socialmente retrógado da Igrexa Católica (e de outras). Creo, máis ben, que é ela a que ten que revisarse e actualizarse, e tanto!

Sinceramente, véxome incapaz de apreciar o máis mínimo atisbo de valioso ou encomiable na Conferencia Episcopal Española, que é a que aquí e agora quere imprimir -prolongando vicios do pasado no presente- o seu selo indeleble.

Pero vai ser que non... polo menos polo que a min respecta. Xaora.

Anónimo dijo...

Empiria sen til, por suposto.

Anónimo dijo...

Acepto todo o que me di, amigo Saavedra. E quedouse corto. Se algún contertulio puidera darlle réplica no punto de vista clerical (unha contradictio in terminis), benvido sexa: eu farei discretamente mutis polo foro.

Anónimo dijo...

É claro que existen esas persoas que realizan labores encomiables desde unha motivación relixiosa,Sr.Saavedra.E as motivaciós son cousa de cada ún,xaora.As monxiñas en África son o máis socorrido exemplo.Tamén eiquí,a Igrexa cubre competencias que,na miña opinión, deberían ser asumidas pola Seguridade Social,pero que de feito non o son.
Claro que tamén hai cregos que instrumentalizan o poder da Igrexa no seu beneficio propio,e imaxino que nas "altas esferas" en maior proporción.En todo tipo de organizaciós mesmo nos partidos políticos,os intereses da organización identifícanse cós particulares dos seus dirixentes.
A Igrexa é conservadora,como tódalas instituciós.Basta ver as Diputaciós.A única diferencia é que o seu conservadurismo trata de afectar á vida privada das persoas de xeito directo,por eso se percebe máis.
A mín a Igrexa e os curas non me producen nin máis nin menos repelús que outras instituciós e outra xente,como por exemplo a xudicatura e os xuíces.

Anónimo dijo...

Hai tempo, nun programa de televisión alguén avaliou o grao de fidelidade da Igrexa con respecto á mensaxe (legado, ética, pensamento...) cristiá. A expresión resultou exemplar: "escandalosamente infiel e conmovedoramente fiel".

Anónimo dijo...

Por se alguén se molesta por chamarlle "institución" a Igrexa,lembrar que a verba "institución" abrangue bastante máis que as que son do Estado.

Anónimo dijo...

Íballes recomendar o libro "Cómo piensan las instituciones",pero veño de ver en internet que está agotado.Na biblioteca pública de Ourense hai polo menos un exemplar,que foi o que eu lín.

Anónimo dijo...

No acto de confesión pública do sr Roa pode haber varios compoñentes, vaian vostedes a saber se mesturados:
- unha idea protestante (?!) e/ou opusina (?) da confesión (diante da súa "comunidade", en contraposición á tradicional privada-auricular).

- un compoñente confesión ao xeito desta crecente incursión do privado no público que afecta ás relacións laborais (e á política). Modelo "Diario de Patricia".

- A postura "A ver se a miña ex me perdoa facendo de tripas corazón diante de toda a xente".

Naturalmente, eu simpatizo moito máis con este última idea.

Anónimo dijo...

Así como cando xulgamos a un partido político o facemos polo seu programa e ideoloxía, pola súa práctica social e institucional e pola calidade dos seus dirixentes (e non polo que fagan tres esforzados concelleiros nunha aldea remota), igualmente cando xulgamos á Igrexa o facemos polos seus dogmas doutrinais, pola súa práctica e polos seus dirixentes (e non polo que realicen tres sacrificadas monxas no Terceiro Mundo).

Creo que está ben claro e que non é conveniente mesturar interesadamente planos.

Anónimo dijo...

O que pasa, Apicultor, é que hai moitísimo que dicir nun e noutro sentido; non son só tres nin só no centro de África.

Hoxe, en "El Progreso" e a sección "Vivir", hai unha reportaxe titulada "El dolor del alma es bueno"; parte das conclusións dun Grupo de Trabajo de Salud Mental de la Sociedad Española de Médicos de Atención Primaria (Semergen), en relación cos procesos que as persoas experimentan ao perderen alguén estimado. É sumamente interesante, e permítome reproducir algunhas pasaxes:

"...El presidente de Semergen, Julio Zarco, explicó en rueda de prensa que el duelo es un proceso de adaptación tras la pérdida de un ser querido, un sentimiento que se encuentra también en alguien a quien dejó su pareja o, incluso, perdió su trabajo.

Ante el aluvión de pacientes que llegan a las consultas de atención primaria demandando cualquier fármaco para rebajar la tristeza, ha sentenciado que "el dolor del alma es bueno, porque hace que el ser humano avance y sirve para crecer como personas...

El psiquiatra Miguel Roca, de la Unidad de Psiquiatría y Psicología del Hospital Juan March, en Palma de Mallorca, ha alegado que cada vez más personas demandan tratamientos para no sufrir, ya que vivimos en una sociedad que no está preparada para ello...

...A su juicio, las culturas occidentales, "ancladas en el hedonismo", cada vez poseen menos mecanismos para afrontar el dolor, porque su base es el consumismo y la competitividad, se aleja a los "seres inútiles", las familias son "mononucleares" y se tiende al individualismo...

...José Ángel Arbesú, coordinador del Grupo de Trabajo de Salud Mental, ha abundado en que es fundamental "despedirse" del difunto, "verbalizar" y expresar el dolor, así como seguir los ritos funerarios que cada uno tenga según su religión.

Ha esgrimido que "la escucha activa" y "el empatizar con la persona, intentando comprender sus sentimientos" son las mejores armas para ayudar a alguien que se encuentre en ese trance.

De ahí la importancia de la existencia de los velatorios, ha comentado, para afirmar que "lamentablemente la muerte se ha convertido también en un negocio" que se vive fríamente en los tanatorios...".


En vista da ampliación -de situacións dolorosas- realizada ao comezo, pareceume que podía ser interesante reproducir as devanditas pasaxes. A verbalización non ten, necesariamente, por que supor espectacularización; o que verbaliza, por moi incómodos que nos poña, non está necesariamente dando mostra de abxección persoal.

Penso.

Anónimo dijo...

O desexo de que exista un "Plus Ultra" despóis da morte case nunca é ansia egoista de inmortalidade.Case sempre é desexo de reecontro con seres queridos.

Manuel Ángel Candelas Colodrón dijo...

¡Oh hado secutivo en mis dolores,
cómo sentí tus leyes rigurosas!
Cortaste’l árbol con manos dañosas
y esparciste por tierra fruta y flores.
En poco espacio yacen los amores,
y toda la esperanza de mis cosas,
tornados en cenizas desdeñosas
y sordas a mis quejas y clamores.

Las lágrimas que en esta sepultura
se vierten hoy en día y se vertieron
recibe, aunque sin fruto allá te sean,

hasta que aquella eterna noche escura
me cierre aquestos ojos que te vieron,
dejándome con otros que te vean.

Manuel Ángel Candelas Colodrón dijo...

Divina Elisa, pues agora el cielo
con inmortales pies pisas y mides,
y su mudanza ves, estando queda,
¿por qué de mí te olvidas y no pides
que se apresure el tiempo en que este velo
rompa del cuerpo y verme libre pueda,
y en la tercera rueda,
contigo mano a mano,
busquemos otro llano,
busquemos otros montes y otros ríos,
otros valles floridos y sombríos
donde descanse y siempre pueda verte
ante los ojos míos,
sin miedo y sobresalto de perderte?

Anónimo dijo...

Tamén hai máis de tres concelleiros, e non só nunha aldea remota. Pode darse perfectamente o caso de que haxa tres concelleiros do PP nunha pequena localidade lucense que o fagan moi ben, que se desvivan pola súa comunidade e que consigan moitas melloras para a mesma, pero iso non vai facer que vostede cambie substancialmente a súa opinión sobre o PP. Ou non?

En relación con esa noticia que vostede reseña, esta contén, penso, reflexións atinadas xunto a outras moito máis discutibles e mesmo ideoloxicamente interesadas.

En todo caso, coido que vostede, amigo Saavedra, fai un exercicio de tomar a parte polo todo e de levar a auga ao seu muíño.

Que poida haber necesidade de verbalizar e expresar a "dor da alma" (moito ollo: coidado con estender a idea á dor do corpo, idea tan católica, por certo) e que a vivencia do duelo sexa necesaria para asumir a perda dun ser querido, non implica necesariamente que todo iso unicamente se poida facer a través dos ritos funerarios que fornecen as relixións.

Outra cousa diferente é que, infelizmente, non estean estendidos hoxe nin medios nin mecanismos para poder celebrar un rito civil de despedida (e nisto poderia aprenderse moito dos norteamericanos). Así, os laicos ou non relixiosos áchanse ante un baleiro insoportable, que debería ser remediado o antes posible.

A miña idea -e desculpen a confesión- é que, cando morra, me incineren e que, despois, as miñas cinzas repousen no panteón familiar a carón dos meus pais e dos meus avós. Pero entérome de que, para que isto sexa posible, non quedaría máis remedio que celebrar a cirimonia relixiosa previa, o funeral católico, que no meu caso sería unha verdadeira pantomima. Insoportable para min esa coacción e esa obrigatoria pantomima.

Por outra banda, dubido moito de que hoxe a Igrexa Católica sexa quen de proporcionar un axeitado tratamento do duelo e da dor da alma. A rotina da súa actuación e o desapego dos clérigos oficiantes, o rollo mecánico (que por veces se torna impertinente) que soltan os sacerdotes durante o funeral, sempre indiferenciado e repetivo sexa cal sexa o defunto e as súas circunstancias, etc., fan que a dor da alma apenas sexa confortada por tales ritos católicos, mesmo para os crentes.

Unha fraude máis, pero unha fraude xa tan asumida socialmente que ninguén se para a reflexionar que, tamén na administración da morte, a Igrexa Católica non cumpre a hipotética misión para a que supostamente foi creada.

Anónimo dijo...

O malo é que ritos,mesmo civiles, con "senso profundo" aceptado por un número significativo de persoas,non pode ser inventados da noite prá mañá.Como as verbas dunha língua,evolucionan e perfeciónanse durante xeneraciós.

Anónimo dijo...

Ten razón, amigo don Xoán. Pero alguén tería que ir comezando xa a romper o xeo e a capa de rotina que arrodea a morte.

A que vostede ten pensado algunha vez en como lle gustaría que fose a súa "despedida" ideal? Seguro que ten ideas ben ocurrentes e interesantes.

Anónimo dijo...

Eu xa o teño pensado,e a miña dona sábeo.As miñas cenizas seran esparxidas no monte da miña infancia,unhas poucas en cada un dos seus outeiros.A verdade,non moi orixinal...

Marcos Valcárcel López dijo...

Todos pensamos na morte, creo, e que ninguén o negue. Menos pensamos en deixar estipulado cómo debe ser a nosa despedida: un exemplo excepcional foi o poeta Manuel María que deixou un detallado ritual, incluído o relixioso e sorprendendo a moitos ateos da UPG na que militara.
Descoñecía o dato que deu Apicultor: a incompatibilidade entre a incineración e o depósito das cinzas cos familiares, pero ten razón no que di respecto da maioría dos funerais católicos. Ás veces son fríos, rituais, absurdos, impertinentes mesmo coas familias do defunto. Cando é un ser querido, isto pode resultar insoportable. Por certo, non foi o caso do meu pai: apareceu, por sorpresa, un crego compañeiro meu de traballo, Xurxo Gómez, que, sen coñecer ó meu pai, pero dende a miña amizade con el fixo unha despedida emotiva e ben sentida. Neses momentos estas cousas son importantes, por suposto.

Anónimo dijo...

Lamento dicirllo, pero coido que agora está prohibido facer iso. Cousas de protección do medio ambiente!

Anónimo dijo...

Lembro,fai anos,ó meu amigo Suso Vaamonde,con qué serenidade ultimaba nos séus derradeiros días tódolos detalles pra cando non estivera.Algo admirable.Cómo tratóu de recaudar os cartos pendentes non sitios onde deixara discos á venta prá aforrarlle traballos á familia,e deixar todo arreglado.Cómo,cando lle faléi dún proyecto pró vran,miróume fixamente moi triste.Só despóis,"rebobinando", soupen o que pensaba...

Anónimo dijo...

A mensaxe ía dirixida a don Xoán.

Anónimo dijo...

Joer,pois as do Suso foron ó río Verdugo...

Marcos Valcárcel López dijo...

Tamén o Antón Risco deixou escrito (e creo que se cumpriu) que se repartiran as súas cinzas en tres ríos da súa vida: en Allariz, en Francia e no Quebec. Vai haber que facer esa ceremonia clandestina... Non sexa que nos persiga o Pachi de Medio Ambiente.

Anónimo dijo...

Non, entendeume mal, amigo Valcárcel. A incompatibilidade está en querer ser enterado no panteón familiar e non querer celebrar o funeral católico. Se se fai este último, non hai problema se un estea incinerado ou non. Dan permiso igual para enterrarse no panteón do cimiterio.

Anónimo dijo...

Haberá que pensar outra cousa...
¿Un cohete coas cinzas,disparado á velocidade de escape hacia...¿Casiopeia? ¿Orión?...?

Non sei se se poden poñer as interrogaciós "anidadas" XDDD

Marcos Valcárcel López dijo...

Os ourensáns lembrarán ben a vergonza nesta cidade cando o enterro relixioso, contra a súa vontade, dun irmán progresista e de esquerda de David Ferrer, mandamais da Deputación. Houbo protestas ata na prensa. Un lío semellante houbera no enterro de Carlos Varela Veiga, o cineasta de Lugo e fotógrafo do BNG, que morrera por unha explosión dunha bombona de butano no verán nas Fisterras: aló fumos todos os militantes do BNG que o coñeciamos e houbo enterro relixioso, non sei se imposición da familia ou do poder local ou de quen fose.

Marcos Valcárcel López dijo...

E falando de cregos de Lugo, de teoloxía e de enterros e cinzas chegamos ás 104 mensaxes: de novo noraboa a X.M. GONZÁLEZ por abrir este fío tan participativo.
P.S.: xa o entendera, Apicultor.

Anónimo dijo...

Que gran persoa era quen evoca ao comezo, Valcárcel. Un home tranquilo, para nada crido, para nada prepotente, moi, pero que moi lido, un gran melómano, xeneroso e intelixente. Hoxe, cando comín un bocata onde tantas veces el me invitaba cando eu era novo e andaba sen un can, lembreime del. Secretamente dixen: a túa saúde, meu amigo.

Anónimo dijo...

Cómo non vamos a chegar aos 106 comentarios con este tema! Polo que a mín respecta, recordo o que dicía Buñuel nas súas memorias, Mi último suspiro, cando recordaba a noticia que unha publicación anarquista daba dun enfrontamento entre obreros e curas:
«Ayer por la tarde, un grupo de obreros subían tranquilamente por la calle de la Montera cuando, por la acera contraria, vieron bajar dos sacerdotes. Ante tal provocación...»

Anónimo dijo...

É que unha cousa é o que se planea e outra o que se fai.O meu abó deixóume encarregado de que lle metera unha baraxa na caixa,cando morrera,prá xogar ó tute cunhos amigos que o esperaban alá.Pero logo non puden facelo,entre tanto axetreo.

Sempre me decía que quería ir ó inferno,onde os amigos.Eu díxenlle:
-"¡Pero ó chegar ó inferno métente nún caldeiro grande con auga fervendo!".
Contestóume:
-"Eso era antes,cando a xente iba sin se lavar de toda a vida.Tiñan que escaldalos bén pra sacarlle toda a cotra.Agora xa non o fan."

Anónimo dijo...

O seu avó contaba unhas historias extraordinarias. Toda esa sabedoría oral acumulada en xeiras de traballo e xoldra, perdeuse irremediablemente para nunca máis volver.

É o que hai! É o que houbo!

Anónimo dijo...

Xa nada me pode devolver
as horas de esplendor na herba
que paséi con él
pero non me aflixo
por que as suas verbas resoan
na miña memoria

Anónimo dijo...

Eu son un deses fillos de emigrantes,criados de pequeniños polos abós...

Anónimo dijo...

Que diría o seu avó se soubese que revive a través das súas palabras neste invento do diaño!

Anónimo dijo...

A min cando morra case que me dá igual o que fagan co meu cadáver. Preferir, prefiro a tumba á incineración. Unha tumba cun epitafio que diga "¡Que ben se está sen ter que madrugar!".
Isto pénsoo de vez en cando. Pero por non darlle a lata aos deudos igual non deixo esta manda. O que si quero deixar é un fondo, uns cartiños, para que, no prazo de unha ou dúas semanas (isto aínda non o decidín) despois do meu óbito, se faga unha gran paparota, con moita bebedela, música e taxis pagados: unha alegre despedida, aínda mellor se remata en fodenda colectiva. A vostedes (aos que lles sei a identidade) xa os teño a todos na lista. E quero deixar aquí dito, ben clariño, que cando me visite a Parca -e non ha tardar moito- os que o coñecen lle digan a Xoan da Coba que tamén está convidado ao festeixo. ¡Morramos como galegos!

Marcos Valcárcel López dijo...

Na cultura tradicional galega era habitual esa catarse nos velorios en forma de enchenta e bebedela, como propón Leituga: consulten o magnífico e ameno "Romeiros do alén" (Xerais, 1989) de Marcial Gondar.

Marcos Valcárcel López dijo...

E o de "¡Morramos como galegos!!". con permiso de Leituga e de Gadis, poderiamos prestárllelo como lema ós que levan a campaña dos Defuntos en Galego, con Pepiño de Redondela á cabeza: falaremos disto nestes días.

Anónimo dijo...

Entro na rede, no blog, e encontro -abraiado- esta masa de achegas. A onde poderemos chegar, pregúntome, deica o sábado á mañá?

Vénme á cabeza unha apostila allea, pero case a vou deixar -se hai lugar- para o momento do colofón. E foron ditas tantas cousas desde onte á tarde que igual é improcedente retrotraerse a onde o deixei. En todo caso, dúas ou tres cousiñas.

Nos extractos que acheguei na mensaxe anterior hai un nos que se citan os ritos confesionais como unha opción para manifestar duelo e recibir solidariedade. É certo que ben comúns e frecuentados. Eu, ao respecto, asisto a celebracións rituais de distinto carácter e xorne, unhas frías outras con fondura, tanto pola actuación do celebrante -que, normalmente, tenta desempeñar o seu papel- coma dos asistentes, que, como ben saben, achéganse ata alí por motivos diversos.

As rurais -onde o coñecemento e o trato adoitan ser máis cercanos- adoitan ser máis cálidas; nas urbanas xa depende, polo que dixen antes. Moitas veces, o grao maior ou menor de cercanía e emotividade depende da importancia que moitos dos participantes lle dean ao acto en si. Considero demasiado cómodo e simple darlle a culpa aos eclesiásticos se o ambiente non cobre os mínimos.

Hai celebracións cultuais realmente emotivas. Canto aos chamados "enterros civís", algún día igual lles explico algo sobre as honras fúnebres do meu amigo Marcos Cela, xa vai para catro anos. Hai posibilidades, aínda que a familia debe deseñalas; cousa que tamén se adoita facer, con frecuencia, nas cerimonias relixiosas.

No do Carlos Varela, Marcos, non creo que interviñesen "autoridades". Xa non podían, daquela, nesas ocasións.

Anónimo dijo...

Alfredo Conde no Correio.

Para incitar á bondade

Anónimo dijo...

Por favor, amigo Leituga1, deixoume vostede moi mal corpo co da Parca. Veña, ho, non diga tal, que aínda hai tempo para a fodenda universal.
Nota: o dos taxis pagos chegoume á ialma, sempre que non poñan a cope.

Anónimo dijo...

Creo que falo en nome de todos se lle agradezo infinitamente a Leituga 1 que se lembre dos seus amigos mesmo dende a alén-cova.

Mais iso aínda ha tardar. Tanto que, daquela, moito me temo que os taxis nolos teremos que pagar nosoutros. Que un cousa é deixar uns cartiños e outra unha fortuna.

Anónimo dijo...

Tedes o don de precognición.Sáe hoxe na Rexión de Ourense un artigo titulado:"Galegos,tamén en difuntos".Mágoa que non esté na edición dixital,pra enlazalo.
Seguramente a Marcos lle gostaría comentalo.

Anónimo dijo...

Sen ánimo de ofender, pero a edición dixital de La Región é un desastre. Nunca podo acceder ao artigo do noso anfitrión: esa é causa máis que suficiente.

Anónimo dijo...

Para Leituga1 en particular, pero para todos un toque de nostalxia: un día como hoxe, 25 de outubro, hai agora 37 anos, Pink Floyd conquistou o número 1 con Atomic Heart Mother. O tempo. Ay, ay, ay, canta y no llores.

Anónimo dijo...

A mín impresionóume,sendo adolescente,no libro "La túnica azafrán",ó rito có que ó rapá despedíu ó seu mestre lama.Abrindo as súas entranas cunha pedra,prá que o comeran os abutres,nas rochas do Tíbet.

Anónimo dijo...

Pink Floyd,Bob Dylan,Tangerine Dream,Grateful Dead,Neil Young,¿Ando moi lonxe dos seus gostos,Arume d.p.?

Anónimo dijo...

Na comarca do Carballiño,hai un panadeiro moi solicitado pra cantar non enterros.O pobre home non da feito a cocer o pan,repartilo e cantar en todo enterro que se precie.Un pluriempleo curioso.

Anónimo dijo...

E que canta? Cal é a selección para tan emotivo momento? Ou traballa a petición do distinguido público?

Anónimo dijo...

Pois a verdade é que non o sei.Oíno cantar en ceas e xuergas,pero imaxino que o repertorio dos enterros é outro.Moitas veces,abandoa unha comida de amigos apresuradamente,decindo:"Vóume,que teño que ir cantar ó enterro de Fulano".

Xaime dijo...

Cóntolles algo persoal e que non salla de aquí.
Meu sogro, un segoviano, moi boa persoa, sempre nos dixo que non quería que o levaran a ningún cemiterio xa que non quería logo que a súa muller tivera que cumplir cos ritos de defuntos, xa que miña sogra non conduce e sospeitaba que podía haber problemas para acompaña-la nai e optou pola incineración, e hoxe as súas cinzas gárdanse no fogar familiar nunha furna de prata.
Como en Segovia non facían tales menesteres tivemos que acudir o crematorio a Valladolid. Unha vez alí, un sobriño do defunto e primo da miña dona, que segundo él profesa a CIENCIOLOGIA, montou un girigai que nos abochornou a todos qué como non sabiamos por onde saír deixamolo facer e o remate do rito a verdade e sentín vergonza por meu sogro, que sempre foi un home comedido e gostaba da sinxeleza e fuxía do espectaculo.

Anónimo dijo...

Fai uns meses morréu en Ourense o fundador da orquesta "Los Arquinos",pai de "Tony pérez".A petición súa,tocóuse no enterro o seu pasodoble preferido.Eu non estiven,pero debéu ser un espectáculo ver descender o feretro ó son de "España Cañí".

Marcos Valcárcel López dijo...

Debeu ser tremendo iso do fundador dos Arquinos. Ben pensado, a música debera ser un compoñente básico destas ceremonias, laicas ou relixiosas: que envexa aquela negra que cantaba naquela película de Douglas Sirk, Imitación á vida, xa o contei aquí, daban gañas de morrrer para que a un o despedisen con tanta beleza.

Anónimo dijo...

Pois logo cóntolles brevemente como foi a despedida de Marcos Cela.

Morreu, con circunstancias especialmente dramáticas, o 10 de marzo do 2004. Fíxoselle a cerimonia o 11 de marzo (si, xustamente ese día dese ano), con todas as actividades da campaña electoral suspendidas por motivo dobre. A máis da familia, había alí diferentes representantes políticos (el era concelleiro do BNG e a muller candidata electoral; por certo, é Cristina Ferreiro, que acaba de entrar no Parlamento). Recitou Lois Diéguez, recitou Darío Xohán Cabana e un servidor -amigo da mocidade- cantou parte da canción de Rodrigo Romaní "Cautivo", soneto precedido doutro texto do mesmo autor, Antón Avilés de Taramancos. A letra de todo, eila:

Anxo da noite, cazador no escuro
que vés flamíxero a me expulsar do souto:
o varal está listo, a andália posta,
o corazón afeito ao longo exílio.


A rosa que cultivas no teu colo
ten a perfeita dimensión da vida:
Abre-se a daga como unha ferida;
é tan profunda como o desconsolo.

Fai-se grande no amor, e embravecida
impón un pulo desbocado e tolo
de Pantera em sazom, pomba en arrolo,
onda que rompe a fúria submetida.

Froito salobre, a rosa submarina
é medusa que se abre no centeo
e canta como a estrela matutina.

Eu bebo de xoenllos no teu seo
ese tremor de forza repentina
no que me profundizo e me recreo.

Anónimo dijo...

A canción fúnebre "When the saints go marching in" foi na súa orixe unha canción de enterros ("Espiritual negro").

When the Saints

versión Louis Armstrong

Anónimo dijo...

Mirade o que dí pinchando en "funeral march" no enlace anterior "when the saints":O movemento lento da Sinfonía n.1 de Mahler úsase como marcha fúnebre e inclúe unha parodia musical de "frère Jacques" XDDDD

Anónimo dijo...

En relación a todo o tratado neste apartado durante toda esta semana, ten toda a pinta de ter moito interese a lectura deste libro -que chegará nos próximos días ás librarías- e do que me acaba de chegar información hai uns poucos minutos.

Copio o índice e, á final, o enlace co breve texto da súa introdución:

Democracia laica y religión pública

RAFAEL DÍAZ-SALAZAR

Taurus, 2007

INTRODUCCIÓN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
CAPÍTULO I. DEMOCRACIA Y RELIGIÓN EN LAS SOCIEDADES
AVANZADAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
La repolitización de la religión en los países
de capitalismo avanzado . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
La religión, una cuestión pública . . . . . . . . . . . . . . . . 18
El uso público de la religión en los debates culturales
y políticos de las sociedades democráticas . . . . . . . . 23
CAPÍTULO II. LAS LEYES DE LA DEMOCRACIA, LA MORAL Y LA
RELIGIÓN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Orden religioso, orden moral y orden
político-jurídico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
Éticas religiosas, éticas agnósticas y autonomía
de la política . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
El fundamentalismo ético-religioso y la moral
de las iniciativas legislativas en las sociedades
democráticas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
Educación para la ciudadanía y universalismo
ético: ¿objeción de conciencia a la ley de un
Estado democrático? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
CAPÍTULO III. CONFLICTO DE VALORES Y ESTADO
DEMOCRÁTICO: EL DEBATE RATZINGER-HABERMAS . . . . . 91
El pensamiento ético, político y jurídico
de Ratzinger . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
¿Obediencia o discernimiento ético-político?
Libertad de conciencia e inspiración cristiana
de los laicos católicos con responsabilidades
políticas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
Las tesis de Habermas sobre los fundamentos
morales del Estado y el rol público de la religión
y de las Iglesias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
Los consensos y disensos entre Ratzinger
y Habermas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
CAPÍTULO IV. DEMOCRACIA REPUBLICANA, CRISTIANISMO Y
PRODUCCIÓN DE CIUDADANÍA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
Las fuentes prepolíticas de la solidaridad
ciudadana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
De la ética republicana a la democracia republicana . 168
El cristianismo laico en la producción
de republicanismo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 173
Catolicismo republicano e Iglesia monárquica . . . . . 179
La modernización y la contramodernización
religiosas y el futuro de la democracia . . . . . . . . . . . 181
REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICAS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191


Democracia laica y religión pública

Anónimo dijo...

Estos de Taurus,sempre sacando bós libros...

Anónimo dijo...

Por certo,un achado pra mín o poema de XM Glz.

Anónimo dijo...

Por certo,un achado pra mín o poema de XM Glz.

Anónimo dijo...

Por se hai confusión: non é meu, eh (buf!), é de Antón Avilés de Taramancos.

Anónimo dijo...

Xa,xa,...XD

Sie haben es klar geschrieben...
(Escribíuno bén claro).

Anónimo dijo...

O que quería dicir antes de que esta entrada se nos afunda é que coñezo a Conde Roa, tiven nunha época certo trato con el, e sempre me pareceu un home con tendencia á soberbia e a considerarse sempre un chisco superior aos demais, cousa que eu poñía en relación co "espíritu de élite" que o Opus Dei comunica aos seus numerarios. Sorprendeume moitísimo esa declaración que aquí se puxo (por certo, ¿de onde saíu?) e da que non sei que pensar. En todo caso, non me parece unha actitude condenable. Mellor dito, non me parece "xulgable".

Anónimo dijo...

Ja, aber der Absatz schien ein bisschen dunkel. (O parágrafo parecía algo escuro).

Ich denke auch, das Gedicht ist sehr gut. Gute Nacht, boa noite para todos.

Anónimo dijo...

Seien Sie nicht so,XM Glz! Sie mussen noch ein bischen mit uns bleiben!

(Non sexa,así,XMGlz,debe quedar un pouco máis con nós)

Anónimo dijo...

Que debemos pensar dunha lingua na que "acht" quere dicir "oito".
E doutra na que os "boys" non son os bois.

Anónimo dijo...

Como decía o galego que foi a Francia:
-Ó viño,chámanlle "ven".Tén un pase.Ó pan,chámanlle,"pen".Ten un pase.Pero que ó queixo lle chamen "fromás",cando se vé bén claro que é queixo!

Anónimo dijo...

O verbo "acht-en" quer decir en alemán "vixiar,estár pendente de algo".Pregúntome se esa actitude terá algo que ver có numero oito,algunha relación profunda...

Anónimo dijo...

A declaración de Conde Roa saiu en EL correo gallego.

Anónimo dijo...

Esta fin de semana non terei acceso á rede; non leven a mal, daquela, se non contesto ou agradezo os posibles comentarios á entrada de mañá.

Antes de que esta pase folla, quero realizar o meu persoal colofón (que non pór remate, obviamente): cento e medio de entradas son clamor, por moito que neste fío-río houbo ben afluentes; evoco, en consecuencia, aquela apostila que viña dicindo: Se Deus morreu, seica o seu cadáver non deixa de preocupar os seres humanos.

Nun fío de máis arriba entrouse estes días en materia teolóxica; practicamente non entrei eu, a economía de tempo -amplamente sobardada e contradita nas miñas intervencións aquí- indícame que debo pór urxente linde. Quede dito, porén, que se a a teoloxía se ocupa de materia divina, tamén o fai de materia mundanal e humana; se os alumnos de 1º de BAC se ocupan (na materia "Filosofía") de cuestións éticas e sociais, se a sabedoría vai máis alá das esencias e pasa ás existencias, tamén o pode facer licitamente a materia teolóxica; faino, de feito.

Aínda lembro a Teodicea, parcela "filosófica" dos meus estudos secundarios. Ambas actividades teñen amplo punto de contacto, e non só por circunstancia histórica. Ben sei que todo o que digo ten un revés, moi probablemente haberá que o puntualice. Non poderei contestar, ben que o lamento. Teñan boa fin de semana.

Anónimo dijo...

Que esta entrada tivera tantos comentarios e afluentes non é nada raro: os milagros aínda existen.

Que teña vostede tamén unha boa fin de semana.

Anónimo dijo...

antes de que este "histórico" fío pase á "historia", permítame que lle diga, sr da coba, que me esmendrello de risa coas súas mensaxes.

Anónimo dijo...

A teoloxía, sen dúbida, resulta admirable, desde un punto de vista intelectual. Construir todo un edificio sobre a nada é unha das cousas máis abraiantes do ser humano. Desde este punto de vista, e antes de que feneza este fío, viva a teoloxía, manque pierda.

Marcos Valcárcel López dijo...

HISTÓRICO FÍO SEN DÚBIDA: 15O COMENTARIOS neste momento.E todo comezou coa evocación dos cregos de Lugo por Xosé Manuel.
Por se alguén quere reencontralo no futuro engadinlle as etiquetas, ademais de Entre Hortas e Portas, de IGREXA, TEOLOXÍA e MORTE, pois de todo iso, e máis cousas, se falou.

Anónimo dijo...

Non sei se quixo, amigo Valcárcel, ofrecer ese efecto, pero quedoulle de finísima ironía a etiqueta:

IGREXA, TEOLOXÍA e MORTE

Que gran achádego!

Marcos Valcárcel López dijo...

Pois foi casualidade, xa ve. E xa se sabe que a casaualidade ten as súas propias lei...

Anónimo dijo...

Tanto que se falóu da morte,e tivo que ser Arume d.p.quén lembrara ese eufemístico verbo,"fenecer",que eu non lembraba dende as coplas de Jorge Manrique.

Ahí as tedes,a ver se se poden traducir ó galego
coplas pola morte do pai

Polo que se ve,escribir pra axudar a superar a dór non é novo.

Anónimo dijo...

Vorrei adesso ascoltare una grande voce?Ho trovato questo...

Giovanni,guarda que luna

Anónimo dijo...

que=che

(comandante que guevara)

Anónimo dijo...

¡Qué grandeza! ¡Qué poderío! Eso de ser Papa sí que tén que estar ben. Levantar os brazos e decir:"Cando chegades a casa e vos atopedes cós vosos fillos,dáilles un grande bico de parte de Xoan da Coba I"

(Outra posibilidade sería ser Rey).Ou cando menos,Lord.SER,nada de ter que curralo.SER,that´s the question.

Marcos Valcárcel López dijo...

Sr. XDC. Im-presionante o vídeo do discurso da lúa. Consegue vostede vídeos alucinantes. Vése ben que está rodado por un profesional. Se lle quitamos a voz, o efecto é totalmente diferente: ata podería ser o vídeo que anuncia unha película de terror e misterio.

Anónimo dijo...

Coa lúa no alto de Roma iluminando san Pedro e o espacio que rodea a columnata de Bernini todo pode ser impresionante. Agora ben, esa xente camiñando con fachóns pola via della Conciliazione, esa rúa que construiu Mussolini para unir a Roma co Vaticano destruindo pequenas casas que entorpecían a marcha imperial e a posibilidade de chegar á praza berninesca tras un laberinto, mete medo.
http://it.wikipedia.org/wiki/Via_della_Conciliazione