Brindo por ti, temón do meu Ribeiro
espírito do Miño, flor dourada
do Avia, saiba do Arnoia sosegada,
vagalume dos vales rebuldeiro…

Gloria a ti, sagra sangue da alta gloria
ambrosia dos deuses amatoria,
cálido caldo armónico e vital…

Miradas Alleas (V)

andoliña 28-2-09

debuxo de MASKA

En abril do 2002 recibín un convite insistente de González Tosar para asistir á entrega dos IV Premios Rosalía de Castro e á cea posterior en Fonseca. O amigo Luís subliñaba: vai estar Ernesto Sabato, que naquela hora superaba xa os noventa anos. Gárdolle moito respecto ó mestre arxentino non só polas súas novelas, senón tamén por breves ensaios recollidos en volumes como Páginas de E.S. seleccionadas por el autor, da editorial Celtia. Non me puiden negar e aló fun con Afonso Monxardín para participar naquela xornada emocionada arredor dun home fráxil e fatigado, que choraba ó escoitar a música das gaitas.
Na serie Miradas Alleas, Sabato está representado polo volume Palabras para Galicia, que recolle varios textos galegos do autor, sempre coa presenza rosaliana na cabeceira e a lembranza dos emigrantes galegos. González Tosar describe con precisión aquelas xornadas do escritor en Compostela e Padrón. Víctor Freixanes evoca un encontro co mestre na súa casa de Santos Lugares e o espectáculo dun teatro arxentino a rebordar aplaudíndolle durante quince minutos.
Lorenzo Varela, grande amigo de Sabato, é coprotagonista do libro, cun estudo de Gregorio Ferreiro e os Cadernos do Tortoni (2006).

Entrevista en XORNAL DE GALICIA, 15-1-09
Marcos Valcárcel: "A vida cultural galega venceu as dificultades"
O escritor e historiador é un dos maiores expertos actuais na cultura galega dos primeiros anos do século XX.
A literatura e o teatro, como dixo hai anos Méndez Ferrín, son campos nos que ha nación xa existe.

A. Losada / XORNAL.COM I A Coruña.- Marcos Valcárcel (Ourense, 1958), é un dos maiores expertos actuais na cultura galega dos primeiros anos do século XX, e un intelectual galeguista á vella usanza, erudito e oteriano. Colabora en prensa dende hai máis de 30 anos e dende hai tres mantén un dos blogs en galego máis visitados, As uvas na solaina. Antonte, levou a sorpresa de recibir o Premio PEN 2009 outorgado pola sección galega do International PEN Club de escritores, pola súa labor a prol da liberdade de expresión e da difusión cultural, o mesmo galardón que na anterior edición –en 2007– gañaron Isaac Díaz Pardo e Francisco Fernández del Riego.
Texto completo da entrevista

Dúas paxinas
Luís González Tosar, ECG. 14-12-08

Atopo unha folla de xornal. Dúas paxinas compostas, liña liña, en linotipia, fundidas con plomo, en negativo e impresas en branco e negro nunha Ronien Hauser, rotativa eléctrica alemá de catorce toneladas. Moito máis fráxil este papel de diario amarelecido polo tempo, con rachaduras nos cantos do tabloide, oito columnas con letra corpos seis e catro, cheiro a humidade revellecida.
Cuarta, par. Con foto e a tres, chegada de escritores asistentes Congreso mundial do P.E.N. Clube. Saliéntase presencia do filósofo Jacques Maritain, do futurista Marinetti, do crítico Benjamin Cremieux, do poeta ruso-xudeu Saúl Tchernijovsky, do húngaro Antoine Radó, do flamengo Ernest Claes, do español Melchor de Almagro San Martín, dos italianos Ungaretti e Puccine, do exipcio Mohamed Abbad e do novelista polaco Jan Parandowsky. Pecha columna a Audición en memoria del poeta Belisario Roldán, inclúe texto ad hoc de Alfonsina Storni: "Pico de oro, poeta,/ Belisario Roldán,/ hoy te cantan los niños,/ de tu ciudad./... Angulo inferior esquerdo para publicidade do Charleston Club, Florida 936, local de música exótica; Marimba Salvadoreña, Dixy Pal's e ocrooner Goyito e orquestra de tango Ciríaco Ortiz. Outra crónica: Frente Único Democrático de Sociedades Gallegas -a tres, anuncio, no centro, de Polvo Le Sancy, todo tipo de piel: natural, rachel, ocre, chair, morocha y rosada-, corenta Sociedades Galegas forman Fronte Única en defensa da República, da autonomía e da democracia do seu pobo. Galicia martirizada polo fascismo; impunes execucións e "paseos" de milleiros de galegos simbolizados en Alexandre Bóveda e Xaime Quintanilla. Veleiquí o resume dunha destragada folla do xornal Noticias Gráficas -Voz argentina clara y valiente-, publicado en Bos Aires o mércores vinte e seis de xullo de 1936.

Visibilidade da nación galega
X. L. MÉNDEZ FERRÍN (Faro Vigo 4-11-08)

Usamos moito o substantivo abstracto visibilidade e invisibilidade para nos referir a que Galicia e o seu idioma sexan ou non perceptibles no mundo exterior. A concesión do premio nacional (español) de ensaio en Madrid a unha obra de Justo Beramendi titulada precisamente De Provincia a Nación e na que non se fai referencia á nación española senón á nación galega constitúe todo un fito histórico. De algún xeito, o feito de o Ministerio de Cultura de Madrid lle outorgar tamén a Agustín Fernández Paz o premio nacional de literatura xuvenil por un libro, O único que queda é o amor, escrito precisamente en idioma galego, vén completar o proceso de revelado ao final do cal a foto dun país con características e idioma de seu pode ser contemplada nidiamente. Haberá xente digamos o clube financiero de Vigo, onde funciona a variedade lingüística local na que o ver se confunde co ollar ou co mirar, que siga na contumacia. Por outra parte o PEN Club acaba de despregar a súa actividade maior do curso actual coa celebración da Bienal Literaria Internacional en Compostela na que escritores de diferentes mundos, entre os que se inclúe o premio Nobel de orixe chinés, falaron entre si e coñeceron Galicia como cultura diferente a todas as culturas humanas.CSertamente, cada un dos visitantes viu o que quixo ou estaba capacitado para ver. O PEN galego cumpriu moi ben a súa misión de chamar a atención dos visitantes sobre a nosa existencia.Galicia débelle unha homenaxe de masas a Manuel Rivas por dúas razóns principais. Unha, porque el é un grande escritor vivo e vastamente seguido por infinidade de lectores. Outra, porque é o autor noso máis aprezado, non só en Madrid senón tamén alén dos Pireneus en nunha chea de linguas ás que foi traducido. Francia e París xa non son o centro da República Mundial das Letras segundo nos explicara con intelixencia e donaire Pascale Casanova nun libro destinado a permanecer, pro aínda mandan moito, estabelecen xerarquías, e infunden respecto universal. E tamén é verdade que na tal República Mundial das Letras as edicións da Gallimard representan o Tabernáculo ou a Arca da Alianza na que os máis valorados tesouros literarios son facturados desde Francia para o Mundo.E ben: a última novela de Manuel Rivas (brillante e conmovedora), Os libros arden mal, foi editada en francés por Gallimard co título moi cortante e feliz de L´ ´eclat dans l´ abyme (ou dans l´ abîme, non sei porque non vin a traducción aínda). Xosé Manuel Pereiro, sempre coa ollada posta (el si) na nosa realidade, infórmanos de que Radio France emitiu fragmentos de L´éclat durante unha semana e de que o noso querido O´ Rivas foi entrevistado a toda plana como escritor en galego en Le Monde e en Le Figaro. Libération, máis afín sen dúbida, colocou ao autor coruñés en primeira por causa da súa novela sobre a Coruña e sobre Galicia en días de horror. Finalmente, o Premio Medicis, sempre de Francia, que se concede á mellor obra literaria en lingua non francesa, escolleu esta novela en galego de Rivas entre as 15 finalistas. O clube financiero de Vigo, para quen o galego é perxudicail para os negocios, debería reparar en que ningún libro escrito en castelán foi escolleito para o Medicis.Os que teñen ollos para ver que miren e os que teñan ourellas para ouvir que escoiten.

Unha carta que non vai arranxar nada

A serpe traía cola. Steiner pide perdón nunha mensaxe cargada con dinamita
O racismo lingüístico aumenta en Europa, segundo a Axencia para as linguas minorizadas e a desculpa de George Steiner non mellora as cousas
XABIER CORDAL en Galicia Hoxe 20-9-08

Álvaro Mutis, Mía Couto, Joan Margarit e Jon Kortazar, premiados polo PEN Clube
No 171 aniversario da poeta Rosalía de Castro

(Na foto, o moçambicano Mia Couto, autor a quen sempre admirei e do que creo que xa escribín tamén nesta solaina)

Así informa do premio o xornal Galicia Hoxe

Eduardo, homenaxe e desagravio

Andoliña mércores 5 decembro. Na imaxe, a portada de Díaz Pardo para unha das súas grandes novelas.

Hai xa moitos anos, o Luís González Tosar, amigo de vello, faloume da necesidade de que Ourense lle fixese un recoñecemento relevante a Eduardo Blanco Amor como desagravio ó desprezo e indiferenza con que foi tratado en vida por certos sectores. O PEN Club galego que el preside púxose en marcha e levamos xa catro anos celebrando unha fermosa homenaxe, que comeza no cemiterio de San Francisco, coa colaboración dos institutos da cidade, empezando polo que leva o seu nome, tal como lle gustaría ó Eduardo. Onte contamos ademais coa participación nestes actos de Clotilde Iglesias, filla de Tacholas e discípula de Blanco Amor en Buenos Aires.O balance do realizado non é malo: unha edición escolar de A Esmorga, un monumento a Blanco Amor no centro da cidade, a recuperación da súa poesía amatoria en castelán en Ars Amandi, coa colaboración da Deputación ourensá nos tres casos. Onte, o Concello anunciou un premio de investigación e outro de relatos da mocidade na súa lembranza. Todo iso non é pouca cousa. Pero a mellor homenaxe é axuntar máis dun cento de rapaces arredor da figura de Blanco Amor. É de xustiza: porque Blanco Amor merece todo iso e moito máis.