3 feb 2008


A familia dos elefantes (Pablo Jáuregui, El Mundo- Natura, 12.1.08)

Según acaba de descubrir un equipo de investigadores de la Universidad de Saint Andrews (Reino Unido), estos animales poseen una impresionante capacidad para establecer y mantener una amplia red de relaciones familiares. Ya se sabía que los paquidermos utilizaban un repertorio de aproximadamente 70 sonidos para comunicarse dentro de sus manadas. Pero ahora se ha comprobado que, además, poseen un sentido del olfato y una memoria tan potentes que son capaces de conocer la ubicación de decenas de parientes en todo momento. Para llegar a esta conclusión, la investigadora Lucy Bates y sus colaboradores analizaron el comportamiento de 36 familias de elefantes en el Parque Nacional de Amboseli (Kenia). Los científicos recogieron muestras de orina de los paquidermos y las iban colocando ante ellos para observar sus reacciones. De vez en cuando, intentaban engañarlos, al colocar muestras de un individuo que se encontraba justo detrás de ellos, o en una zona muy alejada. Sin embargo, la reacción de extrañeza y sorpresa que siempre mostraban los elefantes ante esta artimaña (oliendo repetidamente cada muestra que no cuadraba con sus expectativas) probaba que los elefantes sabían perfectamente identificar a sus familiares. De esta manera, los investigadores concluyeron que los elefantes son capaces de generar un «mapa mental» con el que pueden localizar a aproximadamente 30 parientes.
Esta habilidad tiene un gran valor para la supervivencia y el bienestar de los paquidermos, ya que el apoyo de la familia puede resultar fundamental en la búsqueda de comida o la protección ante posibles depredadores. Y es evidente que se forjan fuertes lazos de afecto en cada familia, porque -como ya contamos en una columna anterior- los elefantes incluso muestran dolor ante la muerte de un ser querido. Si pudiéramos dialogar con ellos, seguro que entenderían la melancolía que produce celebrar la Navidad con el recuerdo vivo de los que ya nunca volverán a casa.

9 comentarios:

Anónimo dijo...

En moitas especies animáis aparecer esa "conciencia de equipo" que permite a cada individuo saber onde están en cada momento todolos demáis, e comportarse como un "todo" coherente. As finalidades son moi diversas,anque as máis frecuentes son o ataque ou a defensa coordinada. E as sináis de contacto son de todo tipo: visuáis, acústicas, olfativas...
En moitas especies que cazan en manada dase un grado de coordinación entre os membros que xa quixeran pra sí os comandos dos exércitos humáns. Os grupos de cebras, coas suas vistosas raias, fuxen sincrónicamente dun xeito que fai crer ó depredador que se moven no senso contrario (a mesma ilusión óptica que se usa nos embellecedores de roda dos coches). Os peixes que se moven en "bancos" (cardumes?) coñecen a posición de tódolos demáis, pra xerar gran variedade de movementos do grupo, aptos pra moitas situaciós diferentes. Algo parecido sucede en moitas bandas de paxaros.
Na xénesis da sociedade humana debía de estar tamen a coordinación pra cazar ou defenderse. Na orixe de moitas danzas antigas e dos seus cantos asociados, debe estar o ensaio de movementos coordinados entre membros do grupo prá caza ou prá loita con outros grupos.

Marcos Valcárcel López dijo...

Como sempre, moi interesantes as súas observacións, amigo XDC.
Cadran ben co documental que hoxe botaron en TV sobre as crías ou bebés de diferentes especies: ós 10 ou 15 minutos unha cebra ou unha gacela pode levantarse e fuxir dun perigo. E nós queixámonos: creo que o caracteriza á especie humana non é falar, nin pensar nin esas cousas. Si a sobreprotección do seu grupo e da familia: que tantas veces pervive durante toda a vida.

Anónimo dijo...

Admiro a súa capacidade para ver desperto eses documentais de animais a horas tan soporíferas. Eu, desde logo, son incapaz.

Anónimo dijo...

Tendemos a pensar que as gacelas viven instaladas no medo permanente a que as coma un león. Pero é posible que ,pra elas, dar un salto pra fuxir dun león sexa o equivalente ó salto que facemos nós pra esquivar un coche ,cando atravesamos a rúa có semaforo en roxo. Vémolas pastar, indiferentes ó león que come un conxénere, e sorprendémonos da súa indiferencia. Posiblemente sintan o mesmo que sentimos nós cando vemos un morto na carretera, tras un accidente de tráfico. Curiosidade fugaz seguida de certa indiferencia. Sinxelamente, desta vez non nos tocóu a nós.

Anónimo dijo...

Os animais teñen unha capacidade para recordar asombrosa, coma neste vídeo. Una muller recolleu un león ferido na xungla de Colombia. Despois de curalo e alimentalo, devolveuno a unha reserva para animais. Pasado un ano, a muller foi velo e vexan a reacción do león:

http://www.youtube.com/watch?v=9SSqby5N7Qs

Anónimo dijo...

Un comportamento do que debían tomar nota moitos animais disque racionais pero sen sentimentos...

Anónimo dijo...

Os cans tamén deben de ter un sexto sentido que os leva a comprender o estado de ánimo (ledo, triste, anoxado) das persoas e reaxir en consecuencia.
Non sei se vostedes tiveron algunha vez a impresión, que eu si tiven, de que o can os comprendía (e non, non estou "jamado").
Escoitaron falar das historias de cans que oubeaban e arrepoñíanselle á xente cando percibiran que a patrona ou o patrón da casa morrera?

Anónimo dijo...

Parece ser que o noso sistema de sináis "non-verbáis" é máis parecido ao dos cás que aos dos simios, aínda que zoolóxicamente estemos máis emparentados con estes últimos. De tal xeito que apenas existen os "malentendidos" que existen con sináis de outras especies, perigosos moitas veces.Estaríamos ante un caso de "evolución converxente" no sistema de sináis, que fixo que nos entendéramos ben cós cas desde tempos inmemoriáis. Eso, xunto coa agudeza dos cas pra detectar os nosos movementos subconscentes, as variacións emocionáis no tono da voz, mesmo o noso diferente cheiro según o estado de ánimo ou de saúde, leva a situaciós asombrosas.

Xaime dijo...

........Ay Perlita, se cociñaras....