Que fado é este que trago?
Por Apicultor

Dedicado ao Saavedra, gran amador do fado

Adoito acudir dúas veces ao ano a Chaves para subministrarme de cousas que por aquí non hai ou que, en todo caso, presta moito máis comprar alí. Unha desas veces cadra sempre polo Nadal. A vila portuguesa, cada día máis fermosa e arranxada, é un remanso de civilización, ou sexa, de comercio pausado. A ponte de Traxano está xa libre de automóbiles e a Torre da homenaxe fica no seu lugar.

Desta vez viñeron, amén doutras cousas, un subministro de deliciosas alhadas, viño do Douro, mel suave de rosmaninho e de laranjeira, dous elegantes e sólidos paraugas de señora e cabaleiro, e, sobre todo, catro cedés de fado.

Hai en Chaves unha pequena tenda de música na que me aprovisiono. O dono, de trato e gusto musical exquisito, xa me coñece e me ofrece as últimas novidades. Un é afeccionado ao fado, non un experto, e por iso agradece o asesoramento. Os dous últimos traballos de Mafalda Arnauth (“Flor de fado”, 2008) e Katia Guerreiro (“Fado”, 2008) son, de seu, valores seguros e non fixo falta nin petiscalos. As dúas cultivan un fado clásico, diría que cada vez máis depurado. A fermosa Mafalda, que desta vez non versonea a ningún chansonier (no disco anterior fixérao con Aznavour e “La Bohème”) adoita ser eficaz letrista das súas cancións. Katia acode a poetas contemporáneos. Voces portentosas, de sensibilidade extraordinaria, son do melloriño que hoxe se pode encontrar. Mariza aparte, claro está.

Mais desta vez quería tamén homes, cantantes masculinos, aparentemente máis infrecuentes na nova fornada de fadistas. Daquela, o dilema estaba entre dous irmáns: Camané e Helder Moutinho. Ao primeiro xa o coñecía, ao segundo non. Así que, como o presuposto xa ía un tanto minguado, decidinme polo segundo e deixei para outra oportunidade o primeiro. Voz profunda e sobria, eficaz sen afectación, instrumentación tamén contida, Helder Moutinho (“Que fado é este que trago?”, 2008) presenta quince temas divididos en tres partes: fados clásicos-tradicionais, fados descritivos e fados orixinais escritos na actualidade. Todo un descubrimento para min.
O cuarto disco, aínda non escoitado, é unha antoloxía (“Fado presente. A nova geração do Fado”, 2008) que ten a particularidade de mesturar homes e mulleres, moitos deles descoñecidos para min. De seguro que nel atoparei novas voces nese amplo espectro de fadistas que, alén do estereotipo do fadista chorrón e afectado, lles animo a descubrir. Portugal, tan preto e tan lonxe, di o acertado eslogan que coido verdadeiro.