ESTEREOTIPOS NA LITERATURA (RECICLANDO)
Lembro que toquei este tema, o dos estereotipos literarios, moitas veces nos meus artigos. Recupero dous deles, os dous anteriores ó nacemento do blog.
PAN POR PAN xoves 13 febreiro 2003
Andan cabreados os hispanos de Estados Unidos, 35 millóns, por un artigo dun tal Humphries na revista “Vanity Fair” despreciativo coa lingua española. “Olvídese do español” dille o columnista ós lectores, “nada hai nese idioma que pague a pena ler agás o “Don Quijote” que pode escoitar no CD do Home da Mancha”. E engade: “¿Con quen quere falar español? ¿Co servizo doméstico? ¿Cos xardineiros?”. Esta ristra de babecadas desvea como son os prexuízos de clase os que constrúen os estereotipos. Esa era a imaxe que daban tamén dos galegos os poetas do Barroco castelán: xente rústica, suxa, pouco de fiar, falsa, ladroa, etc. O xenial Quevedo escribiu das mulleres galegas: “Muy góticas de facciones/ y de pelo muy espín;/ virginidades monteses/ aman a lo jabalí”. ¡Que pouco cambiou o mundo”.
ANDOLIÑA mércores 22 decembro 2004. Galiza no espello exterior
PAN POR PAN xoves 13 febreiro 2003
Andan cabreados os hispanos de Estados Unidos, 35 millóns, por un artigo dun tal Humphries na revista “Vanity Fair” despreciativo coa lingua española. “Olvídese do español” dille o columnista ós lectores, “nada hai nese idioma que pague a pena ler agás o “Don Quijote” que pode escoitar no CD do Home da Mancha”. E engade: “¿Con quen quere falar español? ¿Co servizo doméstico? ¿Cos xardineiros?”. Esta ristra de babecadas desvea como son os prexuízos de clase os que constrúen os estereotipos. Esa era a imaxe que daban tamén dos galegos os poetas do Barroco castelán: xente rústica, suxa, pouco de fiar, falsa, ladroa, etc. O xenial Quevedo escribiu das mulleres galegas: “Muy góticas de facciones/ y de pelo muy espín;/ virginidades monteses/ aman a lo jabalí”. ¡Que pouco cambiou o mundo”.
ANDOLIÑA mércores 22 decembro 2004. Galiza no espello exterior
Co mesmo título que encabeza estas liñas, Xosé M. Núñez Seixas publicou un interesante ensaio na revista “Tempos Novos” que subliña o descoñecemento absoluto que existe mundo adiante sobre Galiza como colectividade etnocultural e histórica de seu. É coñecida a anécdota da confusión entre o noso país e a Galitzia centroeuropea a disputa entre Ucraína e Polonia, como é habitual que os turistas galegos nas súas viaxes teñan que referirse a Santiago de Compostela para que os seus interpelantes sexan capaces de situar estas terras no mapa.
Os tópicos e estereotipos teñen raíces tan fondas como difíciles de arrincar: chega con viaxar ata a literatura castelá do Século de Ouro para encontrar a xénese de moitas dos perfís despectivos aplicados aos galegos, sobre todo aos dos oficios máis humildes en Madrid ou en Lisboa, como xa comentou Castelao no seu día e como estudou X.Caramés Martínez nun volume de Galaxia. Estes tópicos sobreviviron, confundíndose coa caricatura máis infame, e marcaron os os novos emigrantes a América do século XIX, fenómeno que Núñez Seixas ten analisado nos seus libros. É certo todo o que di o historiador ourensán ao respecto, pero o máis triste é que moitos destes prexuízos e estereotipos son tamén a imaxe interior da Galiza para moitos galegos.
Os tópicos e estereotipos teñen raíces tan fondas como difíciles de arrincar: chega con viaxar ata a literatura castelá do Século de Ouro para encontrar a xénese de moitas dos perfís despectivos aplicados aos galegos, sobre todo aos dos oficios máis humildes en Madrid ou en Lisboa, como xa comentou Castelao no seu día e como estudou X.Caramés Martínez nun volume de Galaxia. Estes tópicos sobreviviron, confundíndose coa caricatura máis infame, e marcaron os os novos emigrantes a América do século XIX, fenómeno que Núñez Seixas ten analisado nos seus libros. É certo todo o que di o historiador ourensán ao respecto, pero o máis triste é que moitos destes prexuízos e estereotipos son tamén a imaxe interior da Galiza para moitos galegos.
Entradas
7 comentarios:
"Aman a lo jabalí".XDDDDDD!.
O meu abó contóume que, cando era mozo, as mozas dun lugar da serra (non vou decir o nome) eran moi bravas. Cando chegaban grupos de mozos de outros sitios pra visitalas,recibíannos a cantazos. Eles, pra non seren alcanzados polas pedras, escondíanse tras dos penedos e berrábanlles: "Dádevos ós homes, mecago en tal!".
Vexan tamén o estereotipo dos esclavos negros.
ROMANCE DE NEGROS
Vi, debe de haber tres días,
en las gradas de San Pedro,
una tenebrosa boda,
porque era toda de negros.
Parecía matrimonio 5
concertando en el infierno,
negro esposo y negra esposa,
y negro acompañamiento.
Sospecho yo que acostados
parecerán sus dos cuerpos, 10
junto el uno con el otro
algodones y tintero.
Hundíase de estornudos
la calle por do volvieron,
que una boda semejante 15
hace dar más que un pimiento.
Iban los dos de las manos,
como pudieran dos cuervos;
otros dicen como grajos,
porque a grajos van oliendo. 20
Con humos van de vengarse,
que siempre van de humos llenos,
de los que por afrentarlos,
hacen los labios traseros.
Iba afeitada la novia 25
todo el tapetado gesto,
con hollín y con carbón,
y con tinta de sombreros.
Tan pobres son que una blanca
no se halla entre todos ellos, 30
y por tener un cornado
casaron a este moreno.
Él se llamaba Tomé,
y ella Francisca del Puerto,
ella esclava y él esclavo 35
que quiere hincársele en medio.
Llegaron al negro patio,
donde está el negro aposento,
en donde la negra boda
ha de tener negro efecto. 40
Era una caballeriza,
y estaban todos inquietos,
que los abrasaban pulgas
por perrengues o por perros.
A la mesa se sentaron, 45
donde también les pusieron
negros manteles y platos,
negra sopa y manjar negro.
Echolos la bendición
un negro veintidoseno, 50
con un rostro de azabache
y manos de terciopelo.
Diéronles el vino tinto,
pan entre mulato y prieto,
carbonada hubo, por ser 55
tizones los que comieron.
Hubo jetas en la mesa,
y en la boca de los dueños;
y hongos, por ser la boda
de hongos, según sospecho. 60
Trujeron muchas morcillas,
y hubo algunos que, de miedo,
no las comieron pensando
se comían a sí mesmos.
-75-
Cuál por morder el mondongo 65 se atarazaba algún dedo,
pues sólo diferenciaban
en la uña de lo negro.
Mas cuando llegó el tocino
hubo grandes sentimientos, 70
y pringados con pringadas
un rato se enternecieron.
Acabaron de comer,
y entró un ministro guineo,
para darles agua manos 75
con un coco y un caldero.
Por toalla trujo al hombro
las bayetas de un entierro.
Laváronse, y quedó el agua
para ensuciar todo un reino. 80
Negros dellos se sentaron
sobre unos negros asientos,
y negras voces cantaron
también denegridos versos.
Negra es la ventura 85
de aquel casado,
cuya novia es negra,
y el dote en blanco.
Lembro nos EEUU que o español era tratado como aquí o galego e lembro pais que falaban español entre eles e un inglés horrible cos fillos.
Os únicos tópicos políticamente correctos son os que versan sobor dos norteamericanos.
"Echolos la bendición
un negro veintidoseno, 50
con un rostro de azabache
y manos de terciopelo."
Este anaco podería figurar no "Romancero gitano" de Lorca. Pero creo lembrar que estes versiños son de Quevedo, ¿non é así, don Arume?
Podería ser lorquianos algúns versos desta boda de negros, pero, en efecto, son de Quevedo. Resulta curioso que alguén considerado, non sen razón, xenófobo ofreza hoxe visibilidade para o grupo de negros esclavos case desaparecidos da documentación social da época. Velaí un paradoxo interesante. Aínda que esteamos no terreo do burlesco, lugar por outra parte favorable ás periferias, como din os deconstructores (e decapataces) de obras.
Sobre o que di Paideleo, lembro agora que en Nova Iork coñecín a un mozo coreano afincado en EE.UU., alumno de doutoramento de literatura española, que impartía clases de lingua española (falaba perfectamente) aos fillos de bombeiros de orixe hispano que perderan o coñecemento suficiente do español para aprendelo aos seus descendentes. Claro que as combinacións alí son, para nós, afeitos ás cousas medianamente simples, abraiantes.
Publicar un comentario