Da xornada de Celanova (fototeca)

A imaxe do grupo que escoita atentamente a Méndez Ferrín mándama Xoán Fonseca: de esquerda á dereita, Xesús Rábade Paredes, Xoán Fonseca, M.V. , Ramón Villares e Andrés Mazaira. As dúas imaxes das estatuas son de Trebolle e das que falou tamén Ferrín: o Curros de mirar revirado (aquí parece que segue cos ollos o voar dunha pomba) e o Celso Emilio de Acisclo Manzano, case na entrada do mosteiro. O resto das fotografías son de Xulio Outumuro (clicar nas fotos para ampliar).

Luther King.

Pan por Pan sábado 5 abril

Onte cumpríronse 40 anos da morte de Martin Luther King, un dos grandes nomes do século XX. Símbolo da loita polos dereitos civís e dos métodos de non violencia activa e de desobediencia civil, na liña de Gandhi e Thoreau, foi quen de axuntar un cuarto de millón de persoas en Washington e ser recibido polo presidente Kennedy. En 1964, con 35 anos, logrou converterse no Premio Nobel da Paz máis novo da historia. Catro anos despois sería asasinado. Non sabemos se Luther King estaría contento cos Estados Unidos de hoxe: abolidas as leis racistas, cada vez hai máis políticos e executivos negros, pero o 23 por cento das persoas de color viven na pobreza. Podería mesmo chegar a haber un presidente negro, Barak Obama: supoño que iso sería unha gran vitoria para a memoria do líder de Montgomery, Alabama. E para a loita antiracista en todo o mundo.

Irmaus

Camiñan ao meu rente moitos homes.
Non os coñezo. Sonme estranos.
Pero ti, que te alcontras alá lonxe,
máis alá dos desertos e dos lagos,
máis alá das sabanas e das illas,
coma un irmau che falo.
Se é túa a miña noite,
se choran os meus ollos o teu pranto,
se os nosos berros son igoales,
coma un irmau che falo.
Anque as nosas palabras sean distintas,
e ti negro e eu branco,
se temos semellantes as feridas,
coma un irmau che falo.
Por enriba de tódalas fronteiras,
por enriba de muros e valados,
se os nosos soños son igoales,
coma un irmau che falo.
Común temos a patria,
común a loita, ambos.
A miña mau che dou,
coma un irmau che falo.

(Celso Emilio Ferreiro, Longa noite de Pedra)

Poetas e sátira (3).

Andoliña venres 21 marzo

Na poesía satírica e moralista é frecuente a utilización de animalizacións, imaxes de animais que se comportan de xeito antropomorfo, para ridiculizar os vicios dos seres humanos. Xa se fixo tal nas fábulas clásicas e tamén en obras como “Vida privada e pública dos animais”, de J.J.Grandville, en pleno século XIX.
Celso Emilio Ferreiro tamén empregou a cotío este recurso en libros como o seu “Cemiterio privado”. Usou nunha serie de epitafios imaxes como a do “can dogo” para imaxe dun policía fascista; a do “sapo”, para o emigrante abafado na metafísica da saudade; a do “cuco”, contra un escritor plaxiario, e a do “alacrán debaixo da pedra” para o bo e digno pai de familia que se converte cada noite criminal falanxista. Todo un repertorio satírico sacado do reino animal.
Eu véxolle un precedente no Curros de “O divino sainete”. Vexan este retrato anticlerical cando o de Celanova retrata, no vagón dedicado á Gula, un grupo de frades comendo anacos de ósos dos grandes escritores galegos: “Montón de frades noxentes,/ ouscenos, crasos, cebados,/ de longas uñas e dentes,/ con rudo ranxer de moas/ botan a parva, engulindo/ cal torpes serpentes boas”.

a sátira nos poetas

PAN POR PAN martes 18 marzo
Nun xantar con escritores e xornalistas falabamos de Celso Emilio Ferreiro. Os seus versos seguen vivos na memoria. O seu universo poético é como unha gran casa con habitacións diversas: a poesía lírica no dormitorio, o berro rebelde e social dende a solaina, o rexistro satírico na cociña, lugar de festa e rexouba. O de Celanova logrou o milagre da permanencia dos seus poemas máis conxunturais por definición, como os antifranquistas. Porque buscou neles o substancial na denuncia das inxustizas, á marxe do tempo e do lugar. Como os epitafios burlescos, cheos de retranca e mal xenio, do seu libro “Cemiterio privado”. Velaí un deles, dedicado a un locutor: “Debaixo desta lousa/ dorme un home/ que falou trinta anos/ sen dicir xamais unha verdade./ Por fin está calado. / Pasa amodiño,/ non sexa que desperte/ e se poña a argallar novas mentiras/ outros trinta anos”.