Máis vale paxaro en man

Afonso Vázquez-Monxardín

La Región:23-02-2010

Creo que a versión máis rara do refrán que escoitei dicía “Máis vale paxaro en man que un cento de bocadillos de calamares das Galerías Centrales nos pratos doutros”. Que en paz descansen, por certo. Iso que, se cadra, viña tamén moi ao conto esoutro proverbio machista e cinexético –con ambas intencións entrelazadas o escoitei dicir eu- que sinalaba que “De lagartixa para arriba, todo é caza maior”.
Pero fóra bromas, o máis acaído ao tema que nos ocupará é aquel de “Máis vale unha mala avenza –ou acordo- que un bo preito”. Pero tampouco estou moi de acordo, porque, creo eu, que o Estado ceda a planta nobre do Banco de España para usos culturais municipais sexa, nin por asomo, un mal acordo. É máis, se cadra é mellor que a cesión do espazo todo. Porque así, sen proxecto de conxunto moído e remoído por técnicos, sen cadros de persoal específico, sen deseño de estruturas de funcionamento e circuítos, e tamén en tempos de crise e endebedamento como os actuais, é máis fácil comezar cunha xestión máis reducida e logo xa veremos. Se cadra si.
O que creo que convén é arrimar o ombro ao goberno da cidade personalizado nas xestións feitas polo alcalde. É fácil, de balde e inútil, poñerse moi esquisitos e repunantes. Que sexa gratis. Que nolo dean xa restaurado. Que nos paguen polo tempo que o usaron. Que nos paguen o cadro de persoal para o manter. Que lle fagan un heliporto na cima… Estou seguro que sendo todos os nosos concelleiros mamíferos, polo tanto seres fondamente territoriais aínda que non mexen nas esquinas –que se saiba dos actuais- teñen todos un sentido do local suficientemente desenvolvido como para desexar que canto máis paguen os de “fóra” e canto menos nos custe a “nós”, mellor que mellor. Nesta simpleza creo que estarán de acordo os tres grupos e outros tres que houbera. Por iso hai que deixar de pór paus entre os radios da roda e contribuír a que avance agora que parece que algo se vai mover. Porque faga quen o faga agora, xestione quen o xestione, teñen todos xa ben gañada a súa ración de culpa por non o ter feito antes. Uns e outros. Os alcaldes do PP e do PSOE. Os conselleiros e concelleiros de cultura do BNG e do PP. Os ministros do PP e do PSOE. Ou sexa que con discreción, fagan algo eficaz canto antes. Ás veces, si, ensaríllanse as cousas e non hai que lle facer. Só que os cidadáns lles reclamemos unidade e traballo.
Porque xa chega ben que teñan o eixo atuado na lama da historia política os edificios do Cárcere vello -25 anos-, do Museo Arqueolóxico -10 anos-, de San Francisco –xa nin sei- e agora, tamén, seica, o edifico da Fundación Caixa Galicia na Alameda de arriba. Disque hai problemas de cartos na Caixa. En fin, unha felicidade que haxa algo de luz para o Banco de España que aínda queda moita leira ás escuras para traballar nela.

Premios AELG 2010

Finalistas:

Blog Literario
A canción do náufrago (http://franciscocastro.blogaliza.org/), de Francisco Castro
As uvas na solaina (http://asuvasnasolaina.blogspot.com/), de Marcos Valcárcel
Axenda Cultural da AELG (http://axendaaelg.blogaliza.org/), de Algueirada (Acción cultural na rede)
Brétemas (http://bretemas.blogaliza.org/), de Manuel Bragado
Cabaret Voltaire (http://cabaretvoltaire.canalblog.com/), de Santiago Jaureguízar
O levantador de minas (http://olevantadordeminas.blogaliza.org/), de Alfredo Ferreiro

Ensaio
A mecánica da maxia. Ficción e ideoloxía en Álvaro Cunqueiro, de Manuel Forcadela
As razóns do galego. Apelo á cidadanía, de Henrique Monteagudo
Cartas de republicanos galegos condenados a morte (1936-1948), de Xesús Alonso Montero
Soñadores e Familia. Os personaxes na narrativa de Álvaro Cunqueiro, de María Xesús Nogueira Pereira

Literatura Infanto-xuvenil (AELG-Gálix)
Ás de bolboreta, de Rosa Aneiros
Lúa do Senegal, de Agustín Fernández Paz
O Brindo de Ouro II. A táboa da Hospitalidade, de Xesús Manuel Marcos
Valados, de Agustín Fernández Paz

Mellor traxectoria xornalística (AELG-Colexio de Xornalistas)
Belén Regueira
Ana Romaní
Xosé Manuel Pereiro
Bieito Iglesias
Manuel Rivas
Fran P. Lorenzo
Lino Braxe
Anxo Tarrío

Narrativa
Monte Louro, de Luís Rei Núñez
O cabo do mundo,de Xabier Quiroga
Unha historia que non vou contar,de Cid Cabido

Poesía
Deter o día cunha flor, de Luz Pozo Garza
O pouso do fume, de Dores Tembrás

Teatro
Delimvois, de Rubén Ruibal
Medea dos fuxidos e outras pezas, de Manuel Lourenzo
Sempre quixen bailar un tango, de Teresa González Costa

Tradución
Flanagan. Flash-Back, de Jaume Ribera e Andreu Martín, en tradución de Isabel Soto
O museo da inocencia, de Orhan Pamuk , en tradución de Bartug Aykam e María Alonso Seisdedos
Obra dramática completa, de Sarah Kane, en tradución de Manuel F. Vieites
Residente privilexiada, de María Casares, en tradución de Ana Belén Martínez Delgado

¡¡¡INMERSIÓN, INMERSIÓN!!!

Afonso Vazquez-Monxardín

La Región

A mediados dos sesenta había tres series que nos cativaban naquela TVE en branco e negro e dun só canal: El túnel del tiempo, Perdidos en el espacio e, sobre todo, Viaje al fondo del mar. As tres foron realizadas por Irwin Allen quen anos despois tería especial sona pola película Aventura del Poseidón e outras semellantes.

Os sábados pola tarde, no primeiro Azkar de casa dos avós ou no noso Telefunken pasmábamos da capacidade do almirante Harriman Nelson, o capitán Lee Crane, o loiro comandante Chip Morton e o resto da tripulación –entre eles, claro, destacado sempre o mariñeiro Kowalsky, o que sempre recibía un golpe cunha chave inglesa que o deixaba fóra de combate ata que lle viña ben ao guionista que despertase. E o éxito do submariño “Seaview” baseábase na capacidade de responder en calquera circunstancia e de inmediato ás ordes tallantes berradas polo capitán ao tempo que baixaba o periscopio, dicindo aquilo de “Inmersión, inmersión” que logo repetiamos nos nosos xogos entre o ñiau, ñiau, ñiau das sereas submariñas.

Desde aquelas, relacionei “inmersión” con algo positivo (mergullarse con control para ter logo éxito) mentres que o se un ía para debaixo da auga de malas maneiras, afogaba, como lle pasaba sempre aos malos. Ou sexa, estar debaixo da superficie podía ser bo ou podía ser malo. Dependía. Pero no submarino dos bos, despois da inmersión sempre había unha emersión; saían de novo á superficie, máis expertos, máis sabios, con máis coñecementos do fondo do mar e da vida, todos rían con sorriso kenediano debruzados na torreta do submarino.

E agora anda todo un pouco avolto. O noso almirante, Núñez, di que de inmersión nada, e iso que o fogo amigo dos mass media pode acabar fundindo o Noso Submariño. Lee Crane, Chip Morton –Ferrín e Villares, talvez- e moita outra tropa mariñeira experta pensa que o sensato sería a inmersión, sen máis, para que pasen os tiros por riba e despois saír con máis folgos, a respirar no aire limpo do mar. O mariñeiro Kowalsky, -Callón, por exemplo- teme que o Almirante sexa un alieníxena vido das estrelas para facer cumprir a misión secreta da destrución do propio submariño.

Ao final, creo, o almirante debía facer caso das reflexións do capitán, comandante e tripulación, pois se pensa xa que a inmersión é boa nalgunhas augas alleas –un terzo das inglesas por exemplo- non debe temer que sexa problemática en familiares augas nosas aínda que haxa lixeiras marusías superficiais. As escotillas están pechadas, os motores en orde, a tripulación preparada, os torpedos desactivados e, desde logo, os monstros das fonduras abisais son imaxinacións. Así pois, abaixo o periscopio e inmersión. Porque se durante séculos o galego foi case invisible e por iso pasou desapercibido, hoxe precisa dunha inmersión na que poida repor forzas, arranxar máquinas e arrumar cuartos. Hai que salvar o Noso Submariño. É imprescindible ter éxito na misión aínda que sexa soltando estralos eléctricos que escorrenten o cefalópodo que o apreixa. Inmersión, pois, a toda máquina e avante!!!

O custo do escano
No peto do deputado
Cobran un fixo mensual de 2.094 euros, aos que engaden un plus de 2.092€ por "aloxamento e manutención", que reciben mesmo os que viven en Santiago
Galicia Hoxe, 14.02.2010, M. CASTRO

O camiño para coñecer cal é o resultado final da nómina de cada deputado galego é nun labirinto de final imposible que o Parlamento protexe esgrimindo o amparo da Lei de pro­tección de datos. Tan só as recentes filtracións sobre os 26.000 euros de quilometraxe facturada por un dos deputados do PPdeG -que desmentiu a acusación do PSOE de que realizaba desprazamentos aproveitando o coche oficial do vicepresidente da Mesa, José Manuel Baltar- permitiu coñecer ese dato. Calquera intento de ampilación sobre cal é o presuposto anual que dedica a Cámara a pagar os 0,26 céntimos por quilómetro ós que lles dá dereito o réxime económico que pactaron populares, socialistas e nacionalistas, tópase co escurantismo e evita os compromios de transparencia.
Os gastos por desprazamento, que permitirían a un deputado da Mariña cobrar ao redor de 82 euros e máis de 60 ó que viva en Allariz cada vez que se despracen a Santiago para asistir a un pleno ou a unha comisión, é tan só un dos complementos ós que teñen dereito os representantes que saen elixidos das urnas. As autoestradas sáenlles gratis, e aínda que ningún deles resultou partidario do transporte alternativo, o Parlamento facilítalle un bono que lles permitiría chegar á estación de tren e cruzar a avenida que a separa do pazo do Hórreo para poder sentar no escano.
Compartir os coches e cobrar a indemnización parece ser unha práctica que existe pero só se recoñece entre bambalinas. Comprobar o rumor e frear a fraude ás portas da Cámara parece unha cuestión para a que aínda non se atopou a fór­mula que permita o control.
O soldo base dos 75 deputados galegos quedou este ano en 4.486 euros brutos ó mes, que obteñen dunha asignación fixa mensual de 2.094 euros á que suman un plus doutros 2.092 para "o aloxamento e manutención que orixine a súa actividade parlamentaria" que cobran igual os que viven en Santiago e os de fóra, e engaden 300 por "gastos de representación".
Os pluses continúan sumándose ó exercer o parlamentario como voceiro ou vicevoceiro do grupo, ­unha responsabilidade que deixará a final de mes na nómina 400 euros máis que se contabilizan baixo o título de "gastos de representación". As funcións de presidente de comisión que nesta lexislatura recaen nos deputados populares, excepto na de Economía -que está ocupada polo socialista Ismael Rego-, levan o pago de 300 euros pola actividade, o mesmo importe de compensación para vicepresidentes e secretarios das comisións.
Ocupar un dos cinco postos da Mesa do Parlamento implica, ademais de dispor de coche oficial, engadir un plus de 2.000 euros para cada membro. A presidencia conta ademais con 1.800 euros para gastos de representación e 1.025 de libre disposición que no caso de vin­cepresidente e secretario serán de 1.000 e 525 euros.
RETENCIÓNS
O BNG, o que máis "morde" o soldo dos seus parlamentarios
Non só suman a partir de que adquiren a condición de deputados. Ademais das retencións habituais, a nómina dos deputados galegos sofre automáticamente a mordida da cota que deben ingresar na conta dos partidos os que representan na Cámara.
As cantidades varían no caso de cada partido. Así, na práctica, aos diputados populares suponlles entre 150 e 300 euros cada mes que reparten entre a organización provincial e a rexional.
O PSdeG, pola súa parte, aplica un 5 por cento que se traduce nunha media de 300 euros do soldo dos seus deputados que pasa ás contas do partido. Finalmente, o maior desconto é o que aplica o BNG, que retén case o 12% da nómina dos seus deputados. Ao peche de mes cada un dos nacionalistas con escano contribúe cunha cota de máis de 500 euros ao financiamento do seu partido.

Son as mulleres máis libres? "Non grazas ao novo ecoloxismo"
Unha recoñecida feminista francesa asegura que décadas de melloras en igualdade estanse a ver ameazadas pola "volta á natureza".
Vieiros, 12/02/2010

Cueiros reutilizábeis
Élisabeth Badinter ten novo libro: Conflit, la Femme et la Mere ("Conflito, a Muller e a Nai"). A filósofa francesa, recoñecida figura do movemento feminista no país galo, sae nesta ocasión en defensa das mulleres que deciden traballar fóra da casa e non ter fillos, informan os medios locais. Arremete contra a moda do discurso "naturalista" que relega a muller ao seu papel de nai. "Hai unha alianza do ecoloxismo, de La Leche League (fundada en 1956 nos EUA, estendida por todo o mundo e que promove o aleitamento materno), do feminismo naturalista e dos especialistas en comportamento humano, apoiándose uns nos outros" para xustificar o reparto desigual na parella. Badinter, de 65 anos e con tres fillos, cre que este "regreso á natureza" está a ameazar décadas de melloras en igualdade, forzando as mulleres a deixaren os seus traballos e a se converteren en nais da súa casa, escravas de 'modas verdes' como os cueiros reutilizábeis e a comida orgánica. Obrigáselles -afirma- a se sentiren culpábeis por non ficaren na casa e lles daren de mamar os fillos canto máis tempo, mellor. Mesmo durante a época de embarazo, fáiselles pensar que as epidurais son algo malo, asegura Badinter. "É como se fósemos femias de chimpancés", di.

Sacando el seguro de la pistola
XOSÉ MANUEL PEREIRO

El País (Galicia), 11/02/2010

Cristo Obreiro.Seoane

Es curioso que entre lo que últimamente ha tenido más repercusión mediática, fuera del monotema de las cajas que va adquiriendo tintes estrafalarios, esté la visión de Adolfo Domínguez sobre la normativa laboral, mientras ha pasado desapercibido el fenómeno de la presentación simultánea del libro 55 mentiras sobre o galego promovida por Prolingua en 70 localidades de una docena de países en tres continentes. La paradoja podría inducir a elaborar teorías conspiratorias, o a reflexionar sobre la distancia entre lo que se publica y lo que ocurre (y sus posibles daños colaterales en credibilidad y audiencia), pero hay, además, otra explicación más sencilla: las declaraciones de Adolfo Domínguez refuerzan un tópico, mientras que la multipresentación de Prolingua lo desmiente, y ya se sabe que costa abaixo, todos os santos axudan.
La proclama de Adolfo Domínguez a favor de la desprotección laboral y social puede ser un tanto irritante en el contexto que se produce, en una crisis financiera provocada por las aventuras del capital desregulado, en un país que tiene estándares de amparo social más bajos que la media Europa civilizada y por el hecho de que la exprese un destacado receptor de ayudas públicas, de un sector sustancialmente mimado. Pero no dejan de ser unas opiniones -las parientes pobres de las ideas, como estableció mi pensador neocon de cabecera, P.J. O'Rourke- tan legítimas como cualquier otras y tan lógicas desde el punto de vista empresarial como las que podrían tener los leones sobre la conveniencia de que las gacelas careciesen de patas. Como tópico, el pensamiento de que los trabajadores no la rascan sigue teniendo una vida saludable.
Un hecho, la materia que teórica y tradicionalmente constituía las noticias, es que un grupo de personas relacionadas con la cultura, creadores, empresarios y consumidores, sin más ayuda que el correo electrónico y sus ganas, ha logrado producir un fenómeno similar, al menos en extensión, a la presentación del último Harry Potter, pero sin inversión promocional alguna. Que haya tenido un eco mínimo obedece, si desechamos las teorías conspirativas, a que va a contracorriente de otro tópico: la cultura gallega sólo existe en el caldo de cultivo de las subvenciones. Al igual que la frase de la obra teatral nazi Schlageter (creo que debería cambiar de lecturas, Wikipedia incluida) que se le atribuye a Hermann Göring, "cada vez que oigo la palabra cultura saco el seguro de la Browning", aquí la gente de orden cada vez que la oye siente el impulso de sacar la chequera. Una reacción que no deja de ser curiosa en un país en el que se ve con naturalidad que se subvencione desde el fútbol hasta la energía eléctrica y en el que te dan el equivalente a dos sueldos por comprar un coche.
Si esa gente tuviese el vicio de leer, y si el informe del Consello da Cultura y la Zona Franca de Vigo sobre nuestra industria cultural no hubiese sufrido otra operación de ninguneo, podría confrontar el tópico con la realidad y ver lo poco que queda después. La industria cultural en Galicia aporta el 1,9% del PIB, más que el sector pesquero, el textil, y casi tanto como el metalúrgico. 26.000 puestos de trabajo en 2008, tantos como en la banca o en el textil, pero en este caso, creciendo (un 11,6% en dos años). Según el Instituto Galego de Estatística, cada gallego invierte al año (en 2009) 619 euros en ocio y cultura, mientras la media en España es de 819 euros. Una cuarta parte menos, es cierto. Exactamente la misma proporción en la que nuestros sueldos son inferiores a la media.
Pero se gasta en los productos de fuera, dirán los tentados a sacar algo. No sólo, ni principalmente. La tirada media de un libro en España es de 2.960 ejemplares por título. Aquí, con menos de la centésima parte de hablantes y potenciales lectores, con unos grupos mediáticos con un más bien escaso interés (ni siquiera en el del negocio) en la edición, es de 1.398 ejemplares. Y, con la enseñanza del idioma propio y su prestigio social en discusión, acomplejados y ensimismados en suma, en gallego más de la mitad de los títulos. Según Agadic, entre los que asisten más de seis veces al año al teatro, el 56% prefiere obras en gallego, y los que van menos, algo más en castellano (en 2009, el porcentaje en castellano subió considerablemente, quizá por lo del complejo).
Es que los que están subvencionados son los creadores, argumentarán los que se están pensando pasar de la chequera a la pistola. La paloma de Sargadelos con la que tradicionalmente se recompensan las conferencias en institutos queda todavía más blanca en comparación con el contexto europeo. En el Reino Unido, el Arts and Humanities Research Council (estatal) ofrece fellowships de dos o tres años a creadores, con sueldos de 2.500 a 4.000 euros. También los ofrecen desde las universidades hasta centros culturales, ayuntamientos, cárceles y aeropuertos (¿no interesaría aquí a la Cidade da Cultura tener un performer residente?). También algunas ciudades alemanas acogen escritores como Stadtschreiber, con alojamiento y sueldo. Y lo de Francia le pone los dientes largos a cualquiera que haya redactado algo más que un aviso de la comunidad de vecinos. Instituciones estatales, departamentales y locales, empresas y fundaciones ofrecen ayudas a los creadores, a los traductores, a los editores, a los libreros, a los libreros en el extranjero. Incluso hay ayudas à la vie littéraire (que no promocionan el consumo de absenta y el uso de fulares, sino las actividades de los fans de la escritura). Pero no se puede luchar contra los tópicos. Salvo que Domínguez decida ahondar en su faceta de escritor.

Palabras etéreas e galeguismos aurienses

Afonso Vázquez-Monxardín

La Región:09-02-2010

Téñolles moita lei á veracidade das palabras que definen obxectos ou cousas da vida cotiá: carballo, viño, can, neno, sorriso, ponte, río, Ourense, cunca, libro. Pero debo desconfiar das palabras abstractas que definen grandes ideas, grandes construcións intelectuais ou ideolóxicas de nova, ou non tan nova, creación. En cristianismo, por exemplo, caben desde a Inquisición medieval aos curas guerrilleiros de Hispanoamérica, ou desde os telepredicadores estadounidenses á San Vicente Ferrer ou Santa Teresa de Calcuta, e perdoen que me adiante no santoral ao Papa pero as cousas da Igrexa van sempre moi lentas e eu, arestora, téñolles algo de présa. En socialismo aparecerían desde o bo de Tierno Galván ao demo de Stalin, ou desde o vello emperador Miterrand ao diaño nacional-socialista alemán, Adolfo Hitler. No paraugas da palabra nacionalista collerían desde o famoso pequenote ferrolán co seu ‘movimiento nacional’, ata a ETA por outro lado, co seu ‘movimento de liberación nacional vasco’. Así pois, as grandes palabras convén sempre matizalas, esmiuzalas, para explicar ben a que nos estamos referindo porque senón poden significar cousas distintas segundo a intención de quen fala ou mesmo de quen oe. Unha desas é ‘galeguista’. Si, grosso modo simpatizante das cousas de Galicia. Si, pero ¿que cousas? ¿Empanada, autonomía, Illa da Toxa, lingua, percebes, cantigas, independencia, paisaxes, retranca, clima, entroido, soá, termas de Outariz, botafumeiro? ¿Por que? ¿Para que? ¿Cando? ¿Como? ¿Con quen? Como non hai un tribunal do amor ou da simpatía, ninguén vai expedir carnés nin bendicir actitudes. Todo o máis, pode un ensarillarse en discusións pseudofutboleiras de o meu equipo é mellor que o teu, tan incomprensibles para os non interesado en fútbol como inútiles para o xogo do equipo.

Don Xesús Alonso Montero sempre insiste en que o Rexurdimento do século XIX salvouse en Ourense. Despois do ano marabilloso de 1880 no que Rosalía publica Follas Novas e Curros Enriquez Aires da miña Terra todo ía esmorecendo a non ser a visión de futuro do cego Valentín Lamas Carbajal cos seus libros e co xornal popular O tío Marcos da Portela. E pouco despois da morte de Lamas, en 1909, fúndase a Coral de Ruada da man do seu seguidor confeso Xavier Prado Lameiro, e, ollo, unha década e pico antes que a revista Nós. Prado Lameiro coa poesía ruralista e o seu fácil teatro civil e popular, impulsor orixinario das Irmandades da Fala en Ourense, tiña unha grande prédica entre a xente, semellante á desconfianza que cara a el amosaban os homes de Nós, precisamente por esa vocación non intelectual nin cosmopolita. Só a acción de Losada Diéguez, señorito conservador de pazo e carreira, logrou que Risco, Otero e Cuevillas ‘desembarcasen’ nas Irmandades de Ourense en 1918 e dirixisen o futuro do galeguismo ourensán e en boa medida o de Galicia.

Se cadra por iso, cando a guerra civil arrasou o tecido cívico do país, das poucas cousas ‘galeguistas’ que resistiron foron as iniciadas antes da época Nós. Entre elas, claro, a Coral de Ruada en Ourense. E aquí xúrdeme unha dúbida: ¿Soubo rentabilizar politica e culturalmente a dirección do grupo Nós a confluencia que se podía producir entre eles, elevados intelectuais galeguistas cosmopolitas, cos outros, simples galeguistas culturais populares que estaban na cidade actuando antes ca eles? Non o sei. Pero creo que algo fallou.

A débeda da memoria
Galicia Hoxe, 08.02.2010

"La persistencia de la memoria".Dalí.

Segundo unha enquisa do CIS, a metade dos españois móstrase a favor de erixir monumentos en memoria das vítimas da represión, retirar símbolos da ditadura e exhumar fosas comúns. Esta sondaxe pon de manifesto que máis da metade da poboación considera boa ou moi boa a Lei de Memoria Histórica fronte a un 15% da xente que discrepa. Ademais, só un de cada cinco enquisados pensa que a norma beneficia só os republicanos. Pola contra, un 45 por cento dos enquisados rexeita a posibilidade de crear unha ‘Comisión da Verdade’ que investigue as violacións de dereitos humanos que tiveron lugar durante a guerra civil.
EFE/E.P.
Unha maioría de españois, ao redor da metade, decántase por erixir monumentos en memoria de todas as vítimas da Guerra Civil, retirar símbolos da ditadura e exhumar as fosas comúns, segundo se extrae dunha enquisa elaborada polo Centro de Investigacións Sociolóxicas (CIS) por encargo da UNED. Por contra, o rexeitamento ás distintas medidas contempladas na Lei de Memoria rolda o 25 por cento.
Esta sondaxe, que se realizou en 2008, durante o primeiro ano de vixencia da coñecida como Lei de Memoria Histórica e que acaba de ser incluído no banco de datos do CIS, pon de manifesto que, entre os que din coñecer esa norma (o 62 por cento dos case 3.000 españois consultados), máis da metade considéraa boa ou moi boa fronte a un 15 por cento que discrepa.
Catro de cada dez enquisados coñecedores da lei opina que a norma era necesaria para saldar a débeda que a democracia tiña coas vítimas da Guerra Civil e o franquismo, aínda que para un 13 por cento quedou curta. Por contra, un 27 por cento sostén que non é unha medida oportuna porque pode "resucitar rancores do pasado".
Só un de cada cinco enquisados pensa que a lei beneficia os republicanos, mentres que o 29 por cento interpreta que os beneficiarios son tanto as vítimas do franquismo como da guerra, e o 23 por cento cre que busca compensar os dous bandos que loitaron na contenda.
A metade dos sondados aposta por exhumar os restos das vítimas da Guerra Civil que aínda permanecen en fosas comúns para trasladalos a un cemiterio, e deles a inmensa maioría (83,8 %) quere que sexa o Estado o que pague as identificacións. Con todo, para o 11 por cento a Administración debería limitarse a axudar economicamente nestas tarefas. No outro extremo, un 26 por cento prefire "deixar as cousas como están" e "non facer nada", e tamén hai un 14 por cento que defende a identificación pero prefire colocar placas de recordo en lugar de trasladar os restos. Cando se lles pregunta ós enquisados sobre a conveniencia de crear unha Comisión de Investigación, independente do Goberno, para esclarecer as violacións de Dereitos Humanos que tiveron lugar durante a guerra, case o 45 por cento pronúnciase en contra, fronte ó 39 por cento que o fai a favor.
Por outra parte, a Asociación para a Recuperación da Memoria Histórica (ARMH) entregou onte os restos de tres represaliados durante a Guerra Civil española ás súas familias, no Concello de Puente Domingo Flórez (León), como un acto no que se pretende "pechar unha historia". Así o explicou o responsable da ARMH na provincia de León, Santiago Macías, quen explicou que foi un "acto moi breve pero cargado de emoción" porque se pecha unha ferida". Desta forma, conclúe a historia de José García López, Serafín Blanco Rodríguez e José León Fernández, asasinados o 30 de setembro de 1936, despois de que fosen trasladados nun camión desde o Bierzo "practicamente en silencio" para ser asasinados.

Enlaces de interese:

Informe Amnistía Internacional:
http://lamemoriaviva.files.wordpress.com/2008/11/amnistia-internacional-victimas-de-la-guerra-y-el-regimen-franquista1.pdf
Lei da Memoria Histórica:
http://www.mpr.es/NR/rdonlyres/3834DA97-8D86-4CD0-AE2E-7C8AA123725A/91267/boememoria.pdf
Guía para a búsqueda de desaparecidos e represaliados:
http://www.nodo50.org/foroporlamemoria/img_home/Guia_de_Busqueda_ver_3.0.pdf
Protocolo andaluz de actuación en exhumacións de vítimas da guerra civil e a posguerra:
http://www.foroporlamemoria.info/wp-content/uploads/2009/09/Protocolo-andaluz.pdf

Adolf(o) Domínguez, "Arbeit mach frei"
En Auschwitz podíase ler o lema 'Arbeit mach frei', dito en romance galego 'O traballo faravos libres'.
FRAN P. LORENZO

Galicia Hoxe, 04.02.2010

Na diatriba ultraliberal e meritocrátrica de Adolf(o) Domínguez –onte no Forum Europa Tribuna Galicia, celebrado en Santiago–, botei en falta algunha referencia a Lenni Riefenstahl, a realizadora alemá que filmou, en 1935, a moi impactante e sublime película Triumph des Willens (O triunfo da vontade). O triunfo da vontade é, ademais da crónica en imaxes do congreso do Partido Nacionalsocialista, celebrado en Nüremberg en 1934, a icona visual do nazismo, un filme propagandístico, encargado polo propio Adolf Hitler. O Führer fica alí retratado na súa paroxística grandeza, sempre nun contrapicado que enxalza o seu poder sobre a masa entregada, primeiros planos de nenos arios que sorrín no colo das súas nais e hordas uniformadas nas que se dilúe o individuo até desparecer. Para o mal da humanidade, para vergoña de todos os futuros, aquel esperpento ideolóxico cristalizou nunha constelación de pequenos infernos, os campos de concentración e de exterminio. Na boca dun deses pozos do horror, en Auschwitz, podíase ler o tétrico lema Arbeit mach frei, dito en romance galego O traballo faravos libres.
En decembro pasado alguén roubou o rótulo –duns cinco metros de lonxitude e cincuenta quilos de peso– e marchou con el, despois de arrastralo pola neve. O letreiro foi recuperado fisicamente pero estou certo de que onte, á vista das palabras de Adolf(o) Domínguez no Forum Europa, moitas e moitos deron en pensar que o modisto ourensán subtraera a alma desa consigna para gravala na porta das súas fábricas e talleres deslocalizados, como reclamo comercial das rebaixas ou para estampala nunha serie de camisetas de U: El trabajo os hará libres.
Como confío bastante na calidade do zume de laranxa que serven no Hostal dos Reis Católicos, conclúo que a alocución de Adolf(o) Domínguez –as peticións desaforadas de despedimento libre e sen trabas, a chamada ao anticipo electoral urxente, a súa cínica defensa do empresariado aniquilador e o denigrante retrato que fai das relacións laborais en tempos de crise– responde a algo máis intrínseco. Algo estraño, inapreixábel, definitivamente escuro, poida que xenial, que se cifra en opcións estéticas de difícil comprensión: o estilismo capilar das súas sobrecellas ou os exquisitos modelos de temporada para cans e mascotas burguesas.
Poida tamén que eu estea cheo de prexuízos. Iso seguro. Que me empeñe en defender conquistas sociais máis propias doutra era e que, de maneira inxenua, aínda me indigne pola explotación dos traballadores –unha das bases máis sólidas para o crecemento do sector téxtil, iso debería sabelo el–. Esa mala educación miña, tan tendente á paridade entre as persoas –vaia peste a igualdade, vaia delirio!–, é a que me impide deglutir con boa cara a defensa do mérito de Adolf(o) Domínguez, que converte o traballador en man de obra escrava e sen dereitos e que parcela a sociedade nun práctico e bipolar sistema de castes: capaces e incapaces, triunfadores e desposuídos, emprendedores e vagos/chupópteros, superdotados e parvos, empresarios/mesías e escoura obreira con baixa por depresión, que cada día debe gañar o seu dereito a permanecer. O triunfo da vontade, nin máis nin menos. O imperio dos mellores, a aristocracia da raza, versión polígono industrial ourensán. A valentía moral do subvencionado, o mesianismo dun mesías que ninguén agardaba e que un día decidiu resolver a crise económica con métodos que evocan a Solución Final do seu tocaio Adolf, pero en versión prêt-à-porter.
franpl@galicia-hoxe.com

Ditame
O Goberno, aínda máis só
O Consello da Cultura Galega avoga pola volta ao principio de "como mínimo, o 50% das materias en galego" establecido no Plan xeral de normalización lingüística
Galicia Hoxe, 03.02.2010 M. DOPICO. SANTIAGO

O Goberno de Feijóo quedou aínda máis só na súa defensa das bases que presentou para a a elaboración do novo decreto que regulará o uso do galego no ensino. O Consello da Cultura Galega (CCG) expresou onte, de xeito oficial, o seu rexeitamento a este borrador, a través do seu ditame sobre o mesmo. E aínda foi máis aló do que se agardaba á luz do que transcendera á prensa sobre a filosofía deste informe.
"Non se pode tratar igual o que é desigual", lembrou o presidente do Consello, Ramón Villares, na presentación dun ditame que reivindica o Plan xeral de normalización lingüística (PXNL) como referencia básica para calquera actuación no ámbito da política lingüística.
O máximo órgano consultivo do país en materia de cultura demandou o mantemento do principio do "polo menos o 50 por cento" das materias en galego que establece o PXNLG, -aprobado por unanimidade no ano 2004-, que o decreto vixente, o 124/2007, incorpora, e o actual Goberno propón substituír por un máximo do 33 por cento en galego, -ou 50 por cento mentres non sexa posible impartir o terzo de inglés prometido nas bases-.
O CCG sumouse, así, aos sindicatos, partidos, asociacións e institucións -a Real Academia Galega entre elas- que manifestaron a súa oposición ás bases presentadas polo Goberno, -todas as preto de trinta consultadas pola propia Xunta, agás catro, entre elas o PP-."Temos dúas linguas oficiais cun status distinto, e os poderes públicos deben facer un esforzo por promocionar o galego", -afirmou Villares-.
O coordinador da comisión executiva que nomeou o grupo de expertos autores do informe, Henrique Monteagudo, asegurou que "algunhas previsións das bases" propostas polo Goberno do PP "probablemente serán fonte de conflitividade". E subliñou que, malia que o ditame do CCG se centra en "aspectos sociolingüísticos e pedagóxicos", existe un claro "mandato legal de promoción do galego", derivado da Constitución, do Estatuto e da Lei de normalización lingüística, que esixe ademais a aplicación dun "principio de progresividade que os catro presidentes autonómicos: Albor, Laxe, Fraga e Touriño" respectaron e que, "por primeira vez", se racha coas "bases" presentadas polo Executivo de Alberto Núñez Feijóo.
O Consello indica no seu ditame que se o obxectivo é acadar o equilibrio entre o galego e o castelán, e dado que o castelán é o idioma hexemónico "desde o punto de vista da valoración social e da presenza no universo vital dos escolares", a previsión de pasar do mínimo do 50% fixado no decreto 124/2007 ao máximo do 33%, "non pode considerarse nin equitativa nin equilibradora, máis ben todo o contrario".
O informe rexeita a "descualificación" que as bases deixan caer respecto do modelo de inmersión na lingua minorizada, estratexia, -salienta o CCG-, "legalmente avalada", de "acreditada eficacia" nas situacións de "bilingüismo social asimétrico" para a "capacitación nas dúas linguas para os falantes tanto da unha como da outra". "Hai que pasar a un marco flexible", -apuntou Monteagudo-, que poida aplicarse "segundo as posibilidades do centro e contexto sociolingüístico".
A Consellería de Educación respondeu que "non pode estar de acordo" co modelo de inmersión que ao seu ver propón o CCG -Monteagudo aclarou que o ditame "non di que o Goberno teña que aplicar" esta estratexia-. "A Xunta considera inconveniente o sistema de inmersión en calquera lingua, considerando, ademais, que ese é o sentir maioritario do pobo galego", asegura a consellería dirixida por Jesús Vázquez a través dun comunicado.
Rexeita as liñas básicas das bases
O CCG rexeita liñas básicas das previsións das bases do novo decreto como a elección por parte dos pais, o 33% da docencia en inglés e a "libre elección" da lingua nas aulas por parte dos alumnos. Respecto ó idioma da admistración educativa, o CCG propón volver á expresión "utilizarán, con carácter xeral, a lingua galega" recollida no decreto vixente, -aprobado polo bipartito-, no canto de utilizar os termos "promoverase a utilización da lingua galega" das bases do PP. Para a educación infantil, o ditame do CCG recomenda cumprir o recollido no PXNL, é dicir, establecer "unha oferta educativa en galego" para nenos de 0 e 3 anos, "a utilización do galego como mínimo nun terzo do horario" nos contextos nos que a lingua predominante sexa o castelán, e "desenvolver programas experimentais en galego para castelanfalantes".
O Consello estima preferible que a lingua materna predominante sexa determinada polo claustro, segundo os datos científicos, e non só polos pais, como propoñen as bases do Goberno actual. Así, o ditame do CCG avoga por fixar un mínimo de galego en infantil nos contornos castelanfalantes, como fai o decreto 124/2007, ao contrario das bases do PP. Respecto do inglés, o Consello considera "desaconsellable desde o punto de vista pedagóxico e inviable na práctica" utilizar "unha lingua estranxeira como lingua vehicular nun terzo do horario lectivo", e ademais recomenda tratar a cuestión do inglés nunha norma distinta que a que vaia regular o uso das dúas linguas oficiais. En calquera caso, indica que a introdución do inglés "non deberá facerse á conta do horario de uso dunha soa das dúas linguas oficiais".
"A utilización da lingua estranxeira debe ser introducida de xeito gradual e voluntario", opina o CCG, en confluencia coa circular dirixida pola Consellaría de Educación ao profesorado e as declaracións recentes tanto de Jesús Vázquez como de Anxo Lorenzo.
DETALLES
Nin elección dos pais nin idioma de preferencia na aula
Para primaria, secundaria, bacharelato e FP o Consello avoga por que un repartimento do 50% de galego e o 50% de castelán sexa o "marco de referencia xeral flexible", que terá que adaptarse "aos distintos contextos", tendo en conta o principio de "como mínimo, o 50% da docencia en galego" que recolle o PXNLG. O CCG rexeita, por outra banda, a previsión das bases sobre a elección dos pais nalgunhas materias troncais, por considerala fonte de "tensións e conflitos" e "invasiva" das competencias da Administración. Neste sentido, a opinión do Consello achégase ao indicado por Anxo Lorenzo nas súas declaracións recentes sobre o posible carácter non vinculante das consultas aos pais. -O CCG propón que, de querer coñecer, para efectos orientativos, a opinión das familias, o Goberno encargue informes a través de centros como o Instituto de Educación-. O Consello tamén cre que "a previsión xenérica" das bases de que o alumnado "utilice nas aulas e nos exames o idioma da súa preferencia" carece "de lóxica educativa". Anxo Lorenzo declarou, neste aspecto, que se estudaría a posibilidade de volver á previsión do decreto do 1995, que di que "o alumnado debe procurar utilizar a lingua na que se imparta a materia" , fronte ao do 2007, que se decanta pola expresión o alumnado "utilizará, con carácter xeral" o galego nas áreas que se imparten en galego.

DITAME do CCG: http://consellodacultura.org/files/2010/02/ditame_ccg_bases_decreto.pdf

¿Ti tamén, Ibense miña?

Afonso Vázquez-Monxardín

La Región, 02-02-2010

Da primeira comuñón gardo uns cantos recordos esfiañados. A igrexa de Santo Domingo, don Emilio, as preguntas do catecismo, Raquel Santamarina organizando todo... Pero se cadra, un dos máis nítidos é o dun cacharro grande de metal cheo de xelado de mantecado e un aparello deses para servir bólas grandísimas, das de cinco pesetas, que nos acompañou na festiña que seguiu e que foi, claro, un simple chocolate. ¡Viñan os cacharros da Ibense! ¡Prestárannolos para traer a casa! Era o sumum.
¿Memoria histórica? Ao carallo coa Guerra Civil. Respecto, claro, ese sufrimento inmenso, pero xa está ben de falar e furgar na historia dos tataravós dos nenos de hoxe. ¿Cultura inmaterial? A miña memoria, as miñas lembranzas inmateriais, coas que seguramente se identifica alguén, son as do Colexio Belén coas súas entrañables profesoras; a vella aquela que vendía pipas La Pilarica, chicles Bazoka e tiras de ‘estrallantes’, todo xunto nun cesto, na confluencia de Curros Enriquez con Saénz Díez, e que un día descubrimos que non sabía ler porque daba premio igual que puxera ‘que rica La Pilarica repita’ que ‘que rica La Pilarica, premio’; a celebración do mes de maio no Colexio Curros Enríquez -con dona Lola, don Magín, don Lino, don Claudio- cos seus cánticos á Virxe que apagaban eses días os ‘montañas nevadas’ e os ‘prietas las filas’; o carrito dos xelados na cima do Parque; a discoteca ‘Auria’ do Paseo que coñecía, claro, de orella porque ían as miñas tías; a presenza, misteriosa, maxestuosa do chalé Losada coas súas hedras; o chalé da Falanxe diante da Torre coa súa fonte dun ‘espinario’; as salas de xogos, Flipper e Delfin, herdeiras modernizadas do espírito do ‘Coime’ de Santo Domingo, o café Azul, cos seus escaparetes de mariscos; as empanadillas esponxosas do Hotel Parque; as centos, miles de horas e cañas trafegadas no Alaska cos seus amables e comprensibles camareiros; os cafés de despois do Cine Club ou de antes dos exames no Colexio Universitario, sentados nas sillas laranxas do hotel Miño cando íamos arranxar o mundo en dúas patadas, pois no Instituto Masculino pensaramos que só cumpría unha; os pasteliños que se compraban na Ramos, que senón non había festa; as madamitas de soldado e madama espetadas na parte baixa dun Parque de terra o día que se estreaban as sandalias brancas; as copas de licor café conspiratorio no Tucho; o Violeta das telas de colchón e a policía pedindo documentación; as tertulias que cheirei dos galeguistas despois da misa de nove na Catedral no Cortijo e aquela máquina do seu final para darlle unha capa de chocolate os xelados de máquina... Pero ollo, que ninguén se engane, en cousa de xelado sempre houbo consenso: La Ibense. O xelado de mantecado da Ibense, aseguro -eu con tantas dúbidas- é o mellor do mundo. ¿Que pasará agora? Sen dúbida, unha nova era. Co peche da Ibense remata definitivamente o século XX en Ourense. Xa non queda nada desas lembrazas que dicía. La Ibense era derradeiro eco epigonal. Antes, hai moitos anos, cando abría só no verán, era o reloxio biolóxico que marcaba as estacións... e logo chegou o chocolate con churros con nata... Esa intimidade de tropezóns ao entrar e saír por un par de portas complicadas, eses baños, enfindeixemolosasí, do patio ao que accediamos entre calendarios de Virxes e cousas de almacén... ¿É posible que non volvamos oír frases como ‘quedamos na Ibense? Déixoche un sobre na Ibense... Collemos unha tarrina de mantecado para o postre?’. E confésolles un problema persoal. A miña filla Estela, de todos os xelados do mundo, só come mantecado da Ibense. Por interese en cumprirlle o gusto, pola conservación da memoria histórica e da cultural inmaterial, estaría disposto a encadearme na porta ou facer un evento no facebook se así non pechase. Deica pouco, para ir ao meu Ourense, terei xa que viaxar no tempo. A nosa fidelidade, o noso cariño, seguro, prolongou a súa vida, pero as cousas son como son. Que a terra che sexa leve, Ibense, e que a nós nos dure o teu doce sabor.

Darío Villanueva non ve o conflito do que algúns falan
Defensor a ultranza das linguas como vehículo de comunicación, o catedrático de Teoría da Literatura da USC Darío Villanueva (Vilalba, 1950), acaba de tomar posesión como secretario de la Real Academia Española de la Lengua (RAE). É partidario de leis protectoras
Galicia Hoxe, 31.01.2010 F. FRANJO

Kaydea.Costa da Morte.Lenzo.

Hai pouco máis dun ano mantiña que a convivencia do galego e o castelán vivía un momento doce. Os feitos ocorridos das últimas semanas parece que cambiaron as cousas.
Un lingüista ten unha posición ante a lingua bastante distinta dun lexislador ou do membro dun Executivo que aplica algunhas leis. Esa é a dimensión autenticamente política. Un lingüista ama todas as linguas, considera que son iguais e que a súa función primordial é servir para a expresión das persoas e para a comunicación entre elas. Do mesmo xeito que un médico ten o seu xuramento, nós tamén o temos, aínda que nunca realmente pronunciado, de amar todas as linguas. É moito máis fácil que se entendan dúas persoas que falan linguas distintas a que se entendan dúas persoas que non teñen lingua algunha. O peor que se debe é converter ás linguas en instrumentos de división e instrumentos de incomprensión.
Entón onde está a clave?
A clave en termos políticos podería estar nun cumprimento estrito e leal do que a Constitución di e que recoñece a cooficialidad das outras linguas españolas que non son o castelán. Eu sobre todo aplicaría o artigo terceiro que é o que di que o patrimonio lingüístico debe ser respectado e protexido. Isto é algo que non só compromete ós políticos senón tamén á sociedade civil.
Quizais utilizouse como unha arma política esquecendo o aspecto filolóxico.
O importante é apreciar se esa conflitividade existe. O peor sería que se cometesen erros que provocasen un conflito innecesario onde non o hai. O que non aprecio é que exista o conflito lingüístico do que se fala.
O dialógo é o camiño?
Eu falaría da lealdade constitucional, o que significa que todos apliquemos ese principio de que hai unha lingua oficial e dunhas cooficiales. E que esta variedade no canto de ser un problema debe ser respectado e protexido. Isto significa que hai que contribuír a que non se deteriore e alí onde necesita un apoio que as leis llo dean.

O amigos de Marcos -e tamén en nome do propio Marcos- lamamentamos e condenamos, sen ningún tipo de reserva, o atentado sufrido na vivenda de Roberto Blanco Valdés.

POLA DIMISIÓN

DO CONSELLEIRO DE CULTURA

ROBERTO VARELA

O señor conselleiro de Cultura da Xunta de Galicia vén de facer pública, e non por primeira vez, unha análise da cultura galega temeraria e negativa. Antes xa nos ten ofrecido a súa opinión de que “a cultura galega limita”, unha descualificación da nosa mesma identidade colectiva. Deberemos deixar de ter cultura propia, deixar de sermos galegos para non estar “limitados”? Como pode protexer e traballar a prol da nosa cultura quen se expresa con ese fondo complexo de inferioridade identitario? Non pode. Agora precisou máis o diagnóstico, a cultura galega está “ensimesmada e acomplexada”, expresión claramente ofensiva para os creadores e xestores da cultura de Galicia. Pero que, ademais, indica un descoñecemento claro do estado da nosa cultura, tanto no que atinxe ás obras como ao tecido industrial que as sustenta.
Os abaixo asinantes, autores de obras escritas todas elas en lingua galega que foron merecedoras do premio nacional de literatura nas súas distintas modalidades (narrativa, literatura dramática, literatura infantil e xuvenil, tradución e ensaio), consideramos que isto, coma as outras moitas distincións e consideracións que as obras da nosa cultura veñen tendo en toda España e fóra das fronteiras do Estado, negan a insultante e despectiva cualificación do señor Conselleiro.
Estamos verdadeiramente asombrados e fartos de que o conselleiro de cultura do goberno galego desprece sistematicamente a cultura galega, como un auténtico “bombeiro pirómano”.
Consecuentemente, para que desapareza esta pasmosa anomalía, pedimos a dimisión ou cese
inmediato de don Roberto Varela como Conselleiro de Cultura do goberno de Galicia, dado que o seu escaso coñecemento e falta de consideración cara a cultura galega veñen evidenciar a nula idoneidade para o posto que ocupa. El ha ser máis feliz lonxe de todos nós, “limitados”, “ensimesmados” e “acomplexados”, e todos nós recuperaremos unha situación que teña un mínimo de cordura.

Alfredo Conde (Premio Nacional de Narrativa, 1985)
Paco Martín (Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil, 1985)

Antón Santamarina (Premio Nacional de Tradución, 1988)

Xabier P. DoCampo (Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil, 1995)
Manuel Rivas (Premio Nacional de Narrativa, 1996)
Fina Casalderrey (Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil, 1996)
Manuel Lourenzo (Premio Nacional de Literatura Dramática, 1997)
Suso de Toro (Premio Nacional de Narrativa, 2003)
Rubén Ruibal (Premio Nacional de Literatura Dramática, 2007)

Agustín Fernández Paz (Premio Nacional de Literatura Infantil e Xuvenil, 2008)
Xusto Beramendi (Premio Nacional de Ensaio, 2008)

Xavier Queipo, escritor
'Feixóo quere e non pode fuxir das súas raíces'
César Lorenzo Gil . Durante dous anos, Xavier Queipo (Santiago, 1957) locutou unha columna no 'Diario cultural' da Radio Galega. Todas reunidas compoñen 'Felices e diferentes' (Laiovento), conxunto de reflexións dun galego veciño de Bruxelas.
A Nosa Terra, 23.01.2010

“Sexan felices e diferentes”. Así se despedía dos ouvintes. Unha das grandes críticas que lle fai á sociedade actual que se deixou levar polo mimetismo.
Padecemos de gregarismo acrítico. En moitos eidos. Os programas dos partidos políticos coinciden entre si nun 90%, as noticias máis lidas nos xornais dixitais son sempre as mesmas e ao redor dos mesmos temas: catástrofes, deportes, curiosidades... Para que haxa avance social cómpre unha masa crítica de pensamento, diversidade sociopolítica. Reflexionar por nós mesmos e non por consignas. A liberdade ten que ser algo máis ca unha palabra baleira, hai que experimentala. Un dos mellores xeitos de facelo é pensando e declarando a túa posición aínda que non sexa a máis politicamente correcta. Pensar libremente é unha terapia, axuda a manter o equilibrio, a encontrar a felicidade.
Cando un vai a contracorrente non pode acabar marxinado?
Hai unha tendencia a pensar que é mellor facer coma a maioría. Banalízase a propia existencia e até a linguaxe. Todo o mundo fala coma os futbolistas, con lugares comúns e sen saír das pautas do que se estima “correcto”. Pero no fondo iso dana. A diferenza é unha necesidade antropolóxica e as sociedades que renuncian a ela acaban por infantilizarse. Andar agochando permanentemente o que es crea conflitos, infelicidade.
No libro é moi crítico cos que vostede denomina “escritores orgánicos”.
Si, con aqueles que goberne quen goberne sempre están a carón do poder. Son os que escriben discursos presidenciais e tanto viaxaron con Manuel Fraga a Copacabana coma a La Habana con Ánxela Bugallo. A estratexia para non baixar da peaña é gardar silencio cando dicir o que se pensa incomoda. Pero que conste que entendo que o modelo de transición política tras o franquismo obrigue a que determinados intelectuais teñan esta actitude por pura supervivencia. Eu escollín outro camiño. Defínome coma inorgánico e iso supón nunca baixar a garda diante do poder. Un librepensador sabe que non pode contentar a todo o mundo e debe sinalar aquilo que está mal. En Felices e diferentes critiquei parte da xestión cultural do bipartito. Na presentación do libro, Xosé Manuel Beiras dixo que aquelas palabras foran un aviso de navegantes para o que despois pasou.
O libro é un terzo literario, un terzo un libro de recomendacións culturais, un terzo político.
Non penso que as proporcións sexan exactas. En realidade, cando fago unha escolla, dun libro, dun filme, dunha exposición, e falo diso, a miña escolma é sempre política. Engadiría tamén que no libro hai un 5% de música porque escribía pensando en que os textos ían ser lidos en voz alta.
Vostede non oculta que é un dos “peor vendidos” da literatura galega.
Pero tampouco coido que sexa un mérito selo. Iso si, non é un demérito. O produto que vendo é moi caro e por iso teño menos “clientes”. Se para vender 5.000 exemplares teño que escribir novela policíaca, prefiro que me compren 500 persoas que están dispostas a facer o esforzo que se precisa para desfrutar do que eu escribo. É lícito ver a literatura, tanto desde o punto de vista do autor como do lector, para entreter ou descansar pero coido que para coñecer a vida hai que ler algo máis ca “novelas doadas”. O que non me gusta é ese modelo de escritor que deixa de preocuparse polo que escribe e só pensa naquilo que coida que lle pode dar éxito: os temas candentes, o estilo óptimo para ser recomendado nos institutos, os xéneros con maiores vendas... A satisfacción do escritor non chega ao ver as cifras de resultados senón moito antes, cando o texto que escribiu lle dá pulo para seguir escribindo.
O escritor proponse un reto, entón?
Eu escribo para ser feliz. E faime feliz escribir dun determinado xeito. Non me importa tanto o qué conto coma o xeito de contalo. Eu son un artista e un científico, por iso cada libro é un experimento, completamente distinto desde a raíz até as follas. Tento non repetirme nunca aínda que, logo de 20 anos de escrita, se me vaian notando as teimas: dualidade dalgúns personaxes, fascinación pola cultura oriental, interese polas minorías, a diferenza e o libre pensamento... Na miña literatura tamén ten unha fonda pegada a música. Quero que a lectura transmita un ritmo determinado que contaxien un estado de ánimo concreto. Teño textos que soan coma boleros ou coma heavy metal ou incluso como doces cancionciñas pop.
Vivindo fóra, como se analiza o cambio na política lingüística da Xunta?
Cando Alberte Núñez Feixóo foi a Bruxelas para presentar o Xacobeo 2010 houbo un cóctel. O presidente que tanto defende o ensino trilingüe falou en castelán, un castelán pésimo. Neses actos fálase ou ben inglés ou ben a lingua oficial do mandatario, que no caso de Feixóo é o galego porque o Estatuto indica que só esa lingua é oficial fóra do territorio de Galiza. Este é o artífice de todo isto, un Feixóo que non é máis ca un paleto, alguén que quere e non pode fuxir das súas raíces, nos Peares, incapaz de gobernar algo máis grande ca a súa casa e arrodeado de persoas que, dificilmente, se expresan en galego e que usan un castelán que faría arrubiar a calquera filólogo. E este camiño que tomou é imprevisíbel porque a lingua é un sentimento e cando se xoga cos sentimentos as consecuencias non son calculábeis. No propio PP hai unha tradición galeguista, como afirmou Xosé Manuel Baltar, que enlaza coa época da preguerra e tamén co romantismo. Deixarase absorber esa liña? Permitirá o soño do presidente de converter a Galiza nunha provincia máis de Castela e León? De todos os xeitos, penso que a chave está no PSdeG. Coido que nese partido só hai un 25% de galeguistas, o 75% é españolista e apoia tacitamente o modelo Feixóo.

Bieito Iglesias:

“Manolo Rivas é máis universal que o conselleiro de Cultura”
Xornal de Galicia, 23/01/2010. Arturo Losada

Está a piques de botar o seu vindeiro libro, unha guía persoal da cidade de Ourense
Bieito Iglesias (Ourense, 1957), é escritor e profesor de galego en Santiago, cidade na que reside. Porén, nunca abandonou realmente a súa cidade natal, como proba a que será a súa vindeira obra, O ouro de Ourense, que publicará en breve Edicións A Nosa Terra. O seu regreso tras a anovadora Pan e coitelo é unha guía para viaxar pola capital do interior de Galicia tal e como el a coñece e a viviu.
Será difícil de clasificar?
Un pouco si. Vén sendo un libro de ensaios, aínda que como as fronteiras entre os xéneros son tan porosas, ten tamén partes ficcionais. É unha guía para coñecer Ourense, pero non no sentido monumental. Repaso a identidade humana da cidade, en parte dende as miñas vivencias, e en parte dende o mundo literario, que está xa consolidado por moitos autores dende a Xeración Nós, a súa tradición no cine, con xente como Carlos Velo, que traballou en México pero sempre tivo a memoria na cidade, na fotografía, con José Suárez, e na música, dende as orixes ata Cristina Pato ou Lamatumbá.
Cal é o seu Ourense?
O Ourense arrabaldeiro, na marxe arredada do centro. Ourense está separado polo Miño, e como París, ten dúas beiras. A miña é a do barrio da Ponte, un barrio de aluvión, napolitano, cheo de furavidas, con enormes familias vivindo en casas pequenas unha vida abigarrada. Un barrio como os que retrata Passolini na periferia de Roma.
Ou como os que retrata vostede nas historias do inspector Nespereira...
Nespereira vive tamén na Ponte, e aínda que baixa ao centro para ir á comisaría, ten claramente unha mentalidade de barrio. O que pasa é que el, á parte, vive todos os episodios propios da época, a corrupción política, o escándalo do metílico, o tráfico de portugueses desertores da Guerra de Angola, e as mafias que os traían... Hai moitas fortunas familiares que se fixeron sobre esa base.
Tamén hai familiares dos implicados no metílico que son ben coñecidos, como Gloria Lago, de Galicia Bilingüe...
Ve? Iso sería outra novela, a das boas familias, cunha alta estima e unha alta complacencia. Do seu seo poden saír persoas valiosas, ou ser o ovo da serpe, que o paxaro incuba para deixarlle sitio ao inimigo no propio niño.
Aínda existe ese Ourense?
Ourense cambiou como cambiaron Galicia e Occidente. Xa non existen nin o da miña infancia nin o da Xeración Nós, cheo de artistas e comerciantes maragatos. Hoxe é unha cidade ao abeiro da industria téxtil, e iso nótase en que mentres cidades como Lugo, onde a burguesía goza de comer, teñen grandes restaurantes, en Ourense o que destaca é a vestimenta, as rúas céntricas son pasarelas de top models. Á parte, cambiounos a cultura de masas, hoxe a xente mira máis pola fiestra das redes sociais que pola dos seus veciños.
Como profesor, que sentir lle produce o decreto do galego no ensino?
Pensabamos que xa non teriamos que volver a loitar por cousas que estaban claras dende os oitenta, pero existe unha vontade nalgúns dos sectores da política española, que ten un eco aquí, e que é reducir as linguas non castelás a unha cousa folclórica, propia das corais da Sección Feminina. Se en Cataluña os pais votan a prol dunha educación en catalán, Rajoy anuncia unha lei que imporá a castelanización pola brava. Pero se en Galicia os pais votan polo castelán, a súa vontade é soberana. Ao final só lles valen os votos que non son do BNG, do PNV ou de Esquerra.
Esa é a sensación que lle transmite a Xunta de Galicia?
Algunha vez teño falado con eles, en actos da Asociación de Escritores ou do PEN Club, e procuro ser correcto, pero do Conselleiro de Educación xa dixen o que opino, e tampouco comparto a idea do de Cultura, que se empeña en dicir que a nosa é unha cultura provincial e ensimismada. Verá, unha vez que estiven en Moscova, nun acto do PEN Internacional, Günter Grass, preguntoume por Manolo Rivas, non por Roberto Varela, así que deduzo que Rivas é máis universal que Varela. Tampouco creo que o conselleiro saiba máis idiomas que Xavier Queipo, nin que fale mellor inglés que Xavier Alcalá, ou domine máis a Goethe ou a Tolkien que Ferrín. O de sempre, que os que escriben en castelán son universais e cultos, e os que non, somos uns pailáns con boina de perillo.
Tampouco é que as boinas de perillo teñan nada de malo...
Pois non, de feito seguro que algún con boina de perillo tería sitio no goberno.
Entón, non vai ir pedir subvención?
Non, porque ademais o tema das suvencións é un pouco esaxerado. Hainas en todos os países, pero aquí tampouco son tan impresionantes como din, e a proba é que os máis dos escritores temos outra profesión para vivir. Se nos desen tantos cartos, estariamos na casa dedicados ás letras todo o tempo, pero escribimos por gusto, non para facernos ricos. Pero claro, non hai que perder de vista que a cultura pode ser unha industria, aínda que o seu fin primeiro sexa humanizarnos. Se estes paletos de agora queren que falemos inglés, é porque os Estados Unidos foron quen de impoñelo, e máis veces empregando a forza das súas industrias culturais que a dos seus marines, así que non sei por que non se van dar axudas á cultura, cando se financian aventuras empresariais infinitamente máis ruinosas.

"Imos ser continuístas"
Ferrín, que será elixido hoxe presidente da RAG,

di que a institución debe "defender o galego fronte á pretensión dun decreto lesivo para a lingua"
Galicia Hoxe, 23.01.2010, BETI VÁZQUEZ/AGN

Ingresou na Real Academia Galega (RAG) no ano 2000 pronunciando un discurso sobre a poesía medieval galega. Dez anos despois, o seu nome oíuse alto e claro desde que caeu o primeiro gran de area do reloxo que marcaba o tempo de Xosé Ramón Barreiro á fronte da institución. E aínda que se mostrou disposto a retirar a súa candidatura se perigaba o consenso, finalmente non fixo falla. Xosé Luís Méndez Ferrín (Ourense, 1938) converterase hoxe, 23 de xaneiro, en presidente da RAG despois dunha partida que gañou sen contestación: xogouna contra si mesmo.
Pregunta: Dixo que estaba disposto a retirar a súa candidatura se había máis "aspirantes" para evitar enfrontamentos. A que viña ese sacrificio?
Resposta: (ri) Non era un sacrificio, é que para min o importante é que se lograse un consenso máximo. A Academia é unha corporación viva na que existen puntos de vista diversos, e pode haber membros que propuxesen outro candidato. Retirarse sempre é unha posibilidade para ter en conta.
P: Hai unhas semanas non quixo confirmarme a súa candidatura. Cal foi o motivo que o levou a presentarse?
R: Que a miña candidatura chegase avalada por tres académicos -Xosé Luís Axeitos, Ramón Lorenzo e o último presidente, Xosé Ramón Barreiro-. Pensei na posibilidade de presentarme nese momento, cando un grupo de académicos me pediu que fixese a postulación. Despois veu a presentación da candidatura.
P: E o proceso para gañar adeptos, como o leva?
R: Eu non fixen nada! (conta entre risas) Fixen a miña candidatura, todo o mundo sabe quen son eu e a ver que pasa!
P: E contar co aval do anterior presidente, axuda á hora de conseguir apoios?
R: Pois foi el un dos que me propuxo, pero entendo que nestes momentos é un voto máis, unha personalidade máis entre os trinta e tantos que hai.
P: O seu nome soou con forza desde o minuto un e quedou como candidato único. Non se atreven a enfrontarse con vostede?
R: Podía presentarse outro candidato ata 48 horas antes. Non creo que non se atrevan, igual non queren ocupar ese cargo (ri).
P: Manuel González, presidente en funcións da RAG, definiuno como ""un bo candidato". Por que é un bo candidato? Nunca ocupou un posto destas características...
R: Nin destas nin de semellantes! Pero teño a idade e a experiencia suficiente como para poder facerme cargo da responsabilidade.
P: Cal é o reto máis inmediato ao que se enfronta a Academia?
R: Fundamentalmente cuestións internas. Neste momento está inmersa dentro dun debate social e político moi importante, que é a defensa do idioma fronte á pretensión dun decreto que é lesivo para a lingua e a cultura galega e para Galicia en xeral. Pero os retos inmediatos da Academia, polos que ti me preguntas, son fundamentalmente internos. É momento de pechar as portas, en silencio, e de traballar no léxico, na gramática, na onomástica, na historia e na literatura. Que é o que ten que facer! (ri)
P: E vai seguir co camiño trazado ou haberá desvíos?
R: Nós imos seguir polo camiño que está marcado a partir dunha etapa determinada histórica, a iniciada pola presidencia de Francisco Fernández del Riego e continuada por Xosé Ramón Barreiro. En certo sentido imos ser continuístas, e perfeccionar un pouco o que xa se leva feito.
P: A RAG conta xa con máis de cen anos. Queda algunha áncora do pasado que haxa que soltar?
R: Non, non. Non queremos soltar amarra ningunha! (ri) Estamos precisamente moi ben amarrados á memoria histórica e aos obxectivos fundacionais da Academia, que pasan pola plenitude da lingua e da cultura galega. O que pasa é que cada época ten as súas necesidades e hai que darlles resposta: no caso da Academia, toca dalas no plano da lingua e no plano da cultura galegas.
P: Pois no plano da lingua xa deu a súa resposta: un suspenso rotundo ás bases do decreto. Cal é a postura persoal de Méndez Ferrín respecto do borrador?
R: A título persoal, eu coincido con todos os puntos da Academia, igual que a totalidade dos académicos. Foi aprobado xa non só por unanimidade, senón por aclamación (subliña esta última palabra).
P: Con que termo definiría ese borrador?
R: Creo que algún académico dixo "trapallada"... (ri) É algo así. É unha cousa que non ten solidez, que ten moitos defectos, non é satisfactorio para ninguén que queira defender o idioma e que queira frear o seu proceso de desaparición e descomposición. Así se viu nos apoios que recibiu a resposta da Academia.
"A inmersión lingüística fixéronma en castelán"
P: Deféndese a inmersión lingüística no informe, como dixo Alfonso Rueda?
R: (levanta a voz) A inmersión lingüística é o que che fixeron a ti, cando te educaron en castelán, igual que a min! E a todo o mundo! (ri) E é o que está recomendado en varios modelos pedagóxicos cando se quere fomentar e recuperar unha lingua que está a perderse. O exemplo que se pon é o do Canadá, onde se ensina o inglés e o francés, pero as linguas indíxenas están especialmente protexidas. A inmersión é un ben! Eu, as linguas que aprendín, aprendinas por inmersión lingüística.
P: E as críticas de que o galego que defende a RAG é artificial?
R: (non deixa rematar a pregunta) E o castelán é artificial porque o artificiou a Real Academia española! Por iso ningunha das persoas que asina esa crítica pode escribir "vaca" con "b" para falar do animal! (ri a gargalladas).
O PAPEL
P: Que papel xogarán as súas opcións políticas (como membro da dirección na FPG) no seu novo cargo? Será quen de deixalas a un lado?
R: Non, non podo deixar de pensar como penso. Sería coma se cres nas teses de Freud e tes que deixar de crer. Pero é certo que a Academia é a Academia, e a ela me vou dedicar, a servila as 24 horas.
P: E que fará a Academia se o decreto do galego vai adiante?
R: Nada. Xa fixo o que tiña que facer: emitiu unha doutrina admitida polas persoas dispostas a salvar o galego. A RAG non é un partido político, nunca vai ter representación no Parlamento. Non hai nada máis que facer.

Un engano coas cifras
Afonso Vázquez-Monxardín
“La Región”:23-01-2010
O verbo enganar, segundo sexa pronominal ou transitivo , ten dous significados diferentes. Un é pura equivocación: ‘Enganeime, enganácheste ou enganouse de hora e ao chegar xa acabaran o viño’, por exemplo. Pero no segundo implica voluntariedade, así: ‘O timador sorriulle ao cliente despois de enganalo’. A cousa non ten dúbida. Pero o substantivo si. ‘Engano’, a secas, pode ter tamén esas dúas lecturas diverxentes, é unha palabra, perdoen o cultismo, anfibolóxica. ‘Un engano coas cifras’ pode ser unha pura equivocación ou unha mentira maliciosa.

Non me teño por un repugnante deses que sempre ten un ‘pero’ a calquera cousa que outro faga, pero ao lado de moitas cuestións de cifras que me fan rir, outras fanme fruncir o entrecello. Parece que non todos os cubeiros teñen o mesmo bo ollo, incluso parece habelos con graves problemas oculares, así se explican as cifras, por exemplo, de asistentes a manifestacións, normalmente simpáticas polas diferenzas estrambóticas. Sempre lembrarei que no segundo ou terceiro aniversario da morte de Franco dicían os organizadores que houbera un millón, e a policía municipal de Madrid, mil. Sabemos todos tamén que ultimamente aparecen empresas dispostas a contar aos manifestantes un a un para dar cifras igualmente curiosas: ‘Houbo douscentos dezaseis mil setecentos vintre e tres manifestantes’... e doce dubidaban. Tampouco deixan de ser simpáticos os problemas que temos todos coas supermegacifras. ¿Cal é a diferenza que hai entre deber cinco mil millóns de euros ou cincuenta mil millóns, ou que unha estrela quede a trescentos mil millóns de quilómetros e outra a doce mil billóns de quilómetros? Non lle sei ben, pero case tanto me ten. Nunca penso deber tanto nin ir tan lonxe.

O que me amola é a falla de escrúpulos e o engano feito con cifras. Timo. Voluntario, evidentemente. Como cando me venderon o Omega con 250 mil quilómetros dicindo que tiña 80 mil. Ou cando me dan unhas cifras por outras de folguistas no sector público. Esta diferenza de núme ros non é tecnicamente posible sen mala fe, sen vontade de engano, pois como moito a media mañá teñen sindicatos e administración as cifras exactas. Para iso chaman aos centros de traballo e solicitan datos de incidencia. Os responsables ao cargo de cada unidade administrativa transmiten datos oficiais, non opinións ou valoracións, con fidelidade absoluta á verdade e, por se fose pouco, están contrastadas nos días seguintes nas comunicacións de dedución de haberes correspondentes. Así pois, hai un engano consciente, un delito de falsidade (alteración ou simulación da verdade, con efectos relevantes, feitas en documentos públicos ou privados) de alguén que debería ser perseguido. Se viñese da Administración sería gravísimo intento de alterar a realidade. Pero se viñese dos sindicatos non o sería un ápice menos. E gustaríame saber quen é o mentiroso, en que palabra non podo confiar. En definitiva, cada un debe facer a valoración que lle pete cos seus argumentos e dimes e diretes, pero estes números son pura estatística. Non son opinables.

Catedráticos e xuíces alertan da ilegalidade do decreto

Decanos de varios Colexios de Avogados, catedráticos, profesores de universidade, xuíces e fiscais de toda Galiza. Eles son parte dos máis de sesenta xuristas que advirten á Xunta que o seu 'Decreto do Plurilingüismo' pode ser inconstitucional.
A Nosa Terra, 20.01.2010 Manuel Vilas

Os expertos presentaron esta mañá unha “Análise xurídica crítica” coas bases do Decreto. Nela aseguran que “os dereitos non se poden someter a votación”, en referencia á pretensión do Goberno de que os pais elixan a lingua de varias materias.
Baseándose en sentenzas do Tribunal Constitucional, os xuristas proban que os pais só teñen dereito a decidir sobre a ensinanza moral ou relixiosa, pero nunca sobre a lingua. Isto é unha obriga do poderes públicos.
Máis clases en galego que en español é legal
Ademais de organizar referendos sobre a lingua nos centros, a Xunta pretende reducir o mínimo de galego do 50 ao 33 por cento. Ante isto, os xuristas advírtenlle ao Executivo que “a regulación dos horarios de ensinanza e nas linguas oficiais ten que conseguir a plena competencia”. O documento, citando varias leis e sentenzas, proba que é legal que o galego goce de máis horas que o castelán e, por suposto, o inglés.
O motivo é que a Constitución promove un apoio especial ás linguas que estiveron historicamente marxinadas, para acadar unha igualdade real no presente. É dicir, a Constitución obriga a que os nenos aprendan castelán e galego, non a que as aulas teñan que ser ao 50 por cento. “Non é cuestión de horarios, senón de resultados”, conclúe a Análise.
Os mestres terían que cursar seis anos antes de dar clases en inglés
A Xunta do PP tamén teima en que, a medio prazo, o 33 por cento das aulas sexan inglés, a mesma porcentaxe que en galego e castelán. Os xuristas respóndelle ao goberno que “o tratamento das linguas oficias e de linguas extranxeiras non pode ser equiparado de xeito xeneralizado e obrigatorio no ámbito educativo”.
Ademais, a profesora Nogueira, en rolda de prensa hoxe en Santiago, explicou que a Lei obriga aos mestres que impartan clases en inglés a obter o nivel B2 e acreditalo cun título oficial.
Na práctica isto obrigaría a gran parte do profesorado galego a aprobar seis anos de cursos nas escolas oficias de idiomas, actualmente xa saturadas de alumnos.
A Lei nega que os nenos falen nunha lingua diferente da regulada para cada materia
A Xunta tamén estaría a violar a Carta Europea de Linguas Rexionais e Minoritarias, que o Estado ratificou e polo tanto ten rango de Lei. Esta Carta esixe a presenza do galego en todos os niveis, algo que o borrador non garante para o ensino de 0 a 3 anos.
Por último, o documento advírtelle á consellaría de Educación que nin profesores nin alumnos teñen dereito a escoller o idioma das aulas. A Xunta pretende que os nenos poidan falar no idioma que queiran nas clases, independentemente da lingua na que se impartan os contidos.
Nogueira, que compareceu acompañada de Luís Villares e Héctor López, asegurou que a pretensión do colectivo é que o Goberno rectifique para evitar que o Decreto entre nunha batalla xudicial. Para tal fin xa remitiron a súa Análise a San Caetano.
TEXTO DA ANÁLISE XURÍDICA CRÍTICA: http://www.anosaterra.org/media/media0000020369.pdf

A RAG ve "inaceptable" e "inconsistente" o borrador do novo decreto
Xornal.com, 18/01/2010

A Real Academia Galega pide á Xunta que "rectifique" a súa postura xa que o texto "non se sustenta legal non pedagóxicamente"
A Real Academia Galega (RAG) cualificou hoxe de "inaceptable" e de "inconsistente legalmente" o borrador do decreto do galego no ensino non universitario, ademais de reclamar á Xunta que "rectifique" a súa postura e aposte polo "consenso" e un acordo social "integrador" para a aprobación dun texto destas características. O secretario e presidente en funcións da institución académica, Manuel González, destacou que o informe sobre o borrador presentado polo Executivo galego "expresa sentir da totalidade da Academia", xa que foi aprobado por "unanimidade" no plenario que esta institución celebrou o pasado sábado. Así mesmo, indicou que se trata dun "documento razoado e fundamentado" e remarcou que, entre outras cuestións, rexeita a posibilidade dunha consulta vinculante entre os pais sobre o uso do galego "que non se sustenta legal nin pedagoxicamente", apuntou. Tamén reclamou unha "discriminación positiva" no ámbito educativo para este idioma e criticou que as bases da Xunta "zumegan pouco afecto pola lingua galega".

TEXTO COMPLETO DA ANÁLISE DA RAG: http://www.anosaterra.org/media/media0000020309.pdf

Un decreto contra a intelixencia
MIGUEL ANXO FERNÁN VELLO
Galicia Hoxe, 18.01.2010

Non ben presentou o presidente da Xunta o chamado "Borrador do Decreto do Galego no Ensino", practicamente todos os sectores pensantes e actuantes na sociedade galega manifestaron a súa absoluta disconformidade con tal proposta gobernamental. Dende os sindicatos do ensino e as entidades pedagóxicas até a Asociación de Directores de Secundaria de Galicia e as organizacións culturais e sociais, pasando polo mundo editorial, creativo e intelectual do noso país, a proposta de Núñez Feijóo foi centro de todas as críticas -incluídas, obviamente, as dos partidos políticos na oposición, PSdeG e BNG (que suman xuntos 5.773 votos máis que o PP), o que significa para o propio Feijóo e os seus -e non todos, porque hai sectores do PP de Galicia tamén críticos co borrador do Decreto- teren que chantarse diante do espello do fracaso político e da soidade existencial. Porque até a grotesca galegofobia organizada -minúsculos niños activos de autoodio- deixou só ao presidente con este borrador que, polo que semella -pura teatralización carpideira-, non é do gusto dos seus tristérrimos adeptos. Mais hai algo que si se pode afirmar sen medo a caermos en erro ningún: a intelixencia de Galicia -ou, se prefiren vostedes, a intelligentsia- está claramente en contra do posíbel decreto feijoniano. Está en contra a intelixencia ética, aquela que ten por obxectivo facer funcional a interacción entre o medio e a identidade profunda do individuo, e están en contra a intelixencia cultural -a que procura solucións sustentábeis e creativas- e a intelixencia académica, esta última no seu sentido máis amplo. ¿Pode e debe un presidente e o seu Goberno actuar contra a intelixencia do país que administra? Se así o fai, será un erro maiúsculo. Un erro que, tarde ou cedo, se acabará pagando. Por iso Feijóo -"a intelixencia é a capacidade que se ten de aceptar o que está ao redor" (William Faulkner)- debería escoitar o que di a maioría intelectual, académica, política e social, e retirar o borrador contra o galego.