Aló, Presidente!!! Aló

ANXO TARRÍO VARELA
Galicia Hoxe, 22.07.2009

"Non sei como tratar un asunto desta entidade. Un asunto que percibo como de extraordinaria importancia política e que porén chega á cidadanía a través dos medios como unha especie de minucia protocolaria e festiva á que non hai que prestar maior atención. E malia todo, este discurso de Feijóo podería estudarse en calquera escola de retórica como paradigmático en varios planos: discursivos, performativos e ideolóxicos". Estas palabras emitidas por Arturo Casas no seu blog (landoas.blogaliza.org) o día 19 de xullo referidas ás que Núñez Feijóo pronunciara o día nove, paré­cenme dunha seriedade hermenéutica que ben merece algunha glosa nesta modesta columna a fin de que a súa improbábel lectura oriente a quen lea a consulta en liña da minuciosa disección que o profesor Casas fai das palabras do Presidente dende os presupostos teóricos, entre outros, da Análise do Discurso.
Xa no seu día me chamara a atención o titular con que Galicia Hoxe saía en portada o día dez deste mes sobre a citada intervención que a véspera fixera o Presidente da Xunta de Galicia nun acto tan sinalado como o da conmemoración do 25º aniversario da creación do Consello da Cultura Galega (CCG). Alí pode lerse: "Feijóo espeta diante do CCG que Galicia non está no monte Medulio". Hai neste magnífico titular dúas palabras nas que non sei se o lector do xornal reparou pero que resumen á perfección a estrutura discursiva de fondo sobre a que está elaborado o texto que prepararon os colaboradores do señor Presidente. Por unha banda, está a forma verbal en presente histórico (nunca tan negativamente oportuno): espeta, do verbo espetar, que en todas as súas acepcións ten os mesmos significados tanto en galego coma en castelán, pero que neste contexto vale por "Dicir ou facer algo dun xeito brusco ou violento; chantar" (Gran Diccionario Xerais da Lingua). A cortesía impediu que os redactores do titular non fixesen do CCG complemento indirecto da oración, cousa doada de perpetrar variándolle levemente algunhas cousas, como introducir nela o pronome enclítico "lle" (non proclítico, Presidente), despois do verbo principal, e pouco máis. E foi oportuna esta redacción porque Núñez Feijóo fíxo de todos os galegos os destinatarios do aviso que, efectivamente, nos espetou en primeira instancia diante CCG, que é unha das sinécdoques representativas do ser total do noso País. E ese aviso, que constitúe de seu, á parte dun insulto á intelixencia, unha obviedade xa ben superada hai moito tempo, non é outro que o que reza o complemento directo: "Galicia non está no monte Medulio". E velaí a outra palabra (mítica) que eu quería salientar: Medulio. Unha palabra que, na intención de quen lle elaborou o discurso ao Presidente e, xa que logo, do Presidente mesmo, vale tanto como dicir "durmida", "aló no pasado remoto", "resistencia aos cambios", "anacronismo", "fóra de actualidade", "pechazón autista", en definitiva, todo aquilo que o PP dá por sentado que nos define, incluído moi especialmente o empeño en non querermos desaparecer como Nación diluídos nun concepto trangalleiro, aqueloutrado e doente do Estado Español nin renunciar á nosa lingua a favor do castelán. Pero mellor conecten con landoas.blogaliza.org, que non está no aló, senón no acó dos tempos.

Antón Figueroa, estudoso de Literatura Comparada

‘As traducións son obrigadas para estar no mundo'

Manuel Xestoso. Para comprender a complexidade da relevancia dun fenómeno tan aparentemente sinxelo como a tradución, ninguén máis indicado que Antón Figueroa, un dos estudosos da literatura comparada con máis prestixio do noso país.

A Nosa Terra, 19.07.2009

‘A verdadeira lingua de Europa é a tradución”. Esta afirmación de Umberto Eco deixa constancia do relevo que están a adquirir a importación e exportación de textos dentro da configuración do campo literario europeo. A apertura e o intercambio con outros culturas comezan a prevalecer no imaxinario do continente como procesos enriquecedores para a lingua e a cultura propias e, ademais, contribúen a fomentar o sentimento de respecto polos produtos culturais de países “pequenos”, non sempre considerados en pé de igualdade cos procedentes das grandes potencias. Tamén en Galiza a tradución está vivir un período de gran crecemento que se materializa non só na proliferación de textos traducidos nunha medida até o de agora descoñecida, senón tamén nun aumento dos profesionais da tradución, de coleccións –a Biblioteca Compostela de Narrativa Europea de Galaxia– e mesmo de editoriais especializadas en literaturas doutras latitudes –como Rinoceronte ou Urco.
Para comprender a complexidade da relevancia dun fenómeno tan aparentemente sinxelo como a tradución, ninguén máis indicado que Antón Figueroa, un dos estudosos da literatura comparada con máis prestixio do noso país. Algunhas das súas obras –como Diglosia e texto ou Lecturas alleas– supuxeron un auténtico descubrimento da potencialidade dos estudos de literatura comparada para a comprensión do funcionamento de sistemas literarios coma o galego. Como explicar –e explicarnos– a importancia que están a adquirir as traducións na modernización da creación literaria?
“As traducións teñen incidencia no sistema literario a través de dúas liñas” –declara. “En primeiro lugar, estarían as traducións feitas con criterios artísticos, que afectan ao que poderiamos chamar o campo de produción restrinxido, é dicir, ao conxunto de poetas, narradores, críticos e intelectuais en xeral que están máis intimamente ligados á creación. As traducións, supoñen para eles o achádego de novas tendencias artísticas e de usos novidosos da lingua fronte aos que teñen que reaccionar. Dá igual que as asuman, que as rexeiten ou que as ignoren: en calquera caso, a literatura propia resulta afectada polo paso dese novo fenómeno e abrolla renovada como consecuencia das diferentes respostas que os creadores lle dean ao seu descubrimento.”
Figueroa chama a atención sobre o feito de que o texto procedente dun sistema literario distinto ao noso lese –en maior ou menor medida– fóra de contexto. Cando lemos a última novela de Orhan Pamuk, por exemplo, perdemos referencias á actualidade, á tradición literaria na que o texto está inscrito e mesmo a certos usos da lingua que poden ter implicacións estéticas e que colocan a obra nun lugar ou noutro dentro desa tradición. “Isto, que en certo modo supón unha perda, ten tamén un aspecto moi positivo que e é que se chega á literatura dunha maneira máis pura, menos condicionada por elementos externos á creación propiamente literaria. Creadores e público, ao enfrontarse deste xeito a outras formas de entender o literario, aumentan o seu caudal estético e coadxuvan a concibir novos vieiros para a literatura propia, novos usos creativos da lingua”.
“En segundo lugar, están as traducións feitas con criterios máis comerciais, dirixidas ao gran público. Nos sistemas literarios pertencentes a países con linguas minorizadas, estes traballos adoitan ser valorados positivamente polo feito de que poñen en circulación o idioma, permiten ampliar as súas aplicacións e incrementar os seus usuarios.” Por exemplo, fenómenos de importación cultural que teñen pouca relación coa literatura seria poden converterse en fitos na estratexia de promoción da cultura. Figueroa cita casos como o da serie de debuxos animados Shin-chan, que tivo un enorme impacto no público infantil. “En circunstanciais normais, estes produtos comerciais adoitan xulgarse negativamente dende os ámbitos da creación cultural. Mais, en sociedades con linguas minorizadas, os seus efectos poden ser moi proveitosos para a normalización lingüística e, daquela, obteñen un valor engadido na apreciación das minorías cultas. O mesmo sucede coas obras consideradas ‘comerciais’: narracións adscritas a xéneros importados como o policial ou á novela histórica obteñen a indulxencia da elite cultural polo labor que exercen na captación de novos públicos para textos escritos na lingua propia.” O recente caso das novelas de Domingo Villar poderían constituír un bo exemplo.
“En todo caso”, apunta Figueroa, “esta división é puramente teórica e, na práctica, unha tradución feita con criterios comerciais pode influír na creación literaria. E, aínda que é menos frecuente, outra elaborada con criterios artísticos pode ter efectos positivos no alargamento dos usos lingüísticos.”

Criterios políticos e estéticos
A mestura de criterios políticos e estéticos á hora de asignarlle valores ás obras literarias non é privativa dos sistemas débiles. “En todas as sociedades existe unha certa interdependencia entre o ámbito político e o artístico; cando falamos de unha novela francesa xa estamos a facer unha definición de carácter político na que entran en xogo distintas variábeis que van dende o apoio económico dun goberno á súa produción literaria até a creación dun arquetipo que –no imaxinario colectivo dunha sociedade determinada– responde á necesidade de verse reflectida nos produtos artísticos que orixina. O que varía é o grao de autonomía do campo literario a respecto das circunstancias. Nunha sociedade como a galega, esa soberanía do literario está moi supeditada a condicionantes políticos e económicos: a situación de minorización da lingua, a existencia dun mercado alleo invasivo… No interior deste panorama, as traducións poden ser un elemento que colabore activamente no proceso de autonomización da creación literaria.”
O papel dos críticos reflicte a natureza da recepción que obteñen as novidades vindas de fóra. En moitos casos, relégase a análise literaria en favor dunha acollida política que subliñe a importancia de acceder aos textos alleos na lingua propia. Son numerosas as críticas xornalísticas que fan fincapé nesta circunstancia e que, poñéndoa en primeiro plano, desculpan feblezas estéticas para non interferir na acollida que poida ter a obra en cuestión. “Efectivamente, trátase de crítica política e non de crítica literaria. Eu non digo que unha ou outra estean ben ou mal, pero o crítico debe decidir se fai crítica literaria ou crítica política. Non se poden facer ambas a un tempo, aínda que a crítica literaria tamén ten consecuencias políticas que poden ser beneficiosas para o sistema”.

A tradución non é un requirimento imprescindíbel para a importación de correntes literarias que fecunden a literatura galega. Figueroa recorda o sucedido coa Nova narrativa, cando Ferrín, Mourullo, Gonsar e outros tomaron o modelo do nouveau roman francés e doutras tendencias literarias foráneas “e que se converteu nun fito fundamental no camiño da literatura galega cara á súa independencia da acción político. Coa nova narrativa deuse un paso fundamental para que a literatura galega deixase de ser exclusivamente unha literatura de compromiso –coa lingua, coas circunstancias políticas do país…– e se transformase nun ámbito artístico que producía obras que estaban na mesma liña que o resto da produción mundial, situándose mesmo por diante da literatura española na converxencia coas vangardas internacionais”.
É certo que naquel momento non existían traducións ao galego das obras que se tomaban como patrón pero, na actualidade “a existencia dun corpus de traducións e dun intercambio continuado coas literaturas do resto do mundo é un requisito obrigatorio para estar presente no espazo literario internacional, para que se recoñezan as particularidades da nosa cultura e incluso para que a propia sociedade galega teña máis confianza nas súas potencialidades”. A tradución democratiza o acceso ás novidades e supón o principal medio de acceso a formas orixinais de entender a interacción entre a sociedade e o literario “o que significa, en definitiva, que ten un papel privilexiado no proceso de estabelecemento do prestixio dunha literatura no conxunto da literatura internacional, niso que se deu en chamar a República Mundial das Letras”.

Galego e 'mala hostia'

Damián Villalaín

A Nosa Terra, 20.07.2009

Vexo no facebook que se acaba de poñer en marcha un grupo chamado “Máis galego, pero menos mala hostia”. Non sei se a iniciativa terá éxito, pero paréceme que a frase resume con bastante precisión as arelas sociolingüísticas dunha boa parte da poboación. Eu sei que a gran maioría dos galegofalantes urbanos son persoas tolerantes, amables e de trato cordial. En cambio, os señores que saen habitualmente nos medios de comunicación, patrimonializando a defensa do galego, conseguiron labrarse unha imaxe socialmente moi antipática: son os lobos feroces da lingua, dispostos a trabar sen piedade nas pernas dos tibios, dos bilingües, dos diglósicos e de todos aqueles que non pensen exactamente coma eles.
É moi difícil facer simpática e querida unha causa se os dedicados a transmitila ofrecen a imaxe dun pequeno grupo de integristas enfurruñados, con discursos oscilantes entre o vitimismo e a intimidación. Claro que non hai imposición do galego, pero cando un escoita falar determinados deputados ou certos líderes de plataformas lingüísticas, a sensación inmediata é que nada lles gustaría máis que ter poder suficiente para impoñer os seus criterios e as súas verdades reveladas.
A batalla social e mediática do galego precisa novas voces, novas caras, novos discursos. É duro e lamentable comprobar que Feixóo ten certo éxito ao formular esa perversa ecuación que une lingua galega e imposición, lingua galega e xenreira á liberdade, lingua galega e “mala hostia”. E aínda máis duro e máis lamentable é decatármonos de que ese discurso falsario e culpabilizador se nutre dende as nosas propias filas.

EL FINAL DE LA INSIGNIFICANCIA

Emilio Silva

Diario Público, 18 de julio de 2009

El 16 de julio de 1938 el Boletín Oficial del Estado franquista publicaba una orden firmada por Ramón Serrano Suñer: “Al cumplirse dos años de la lucha trémula y gloriosa que el pueblo español sostiene para salvarse de su muerte como Nación”. Así declara que la conmemoración del glorioso alzamiento debe llevarse a cabo el día 17 de julio, que será el Día de África en agradecimiento a las tropas de Marruecos; el día 18, que será feriado a efectos mercantiles y de trabajo; y el día 19, que se proclama “Día de la revolución nacional contra la supresión de las servidumbres a que la decadencia y el liberalismo habían sometido a España”.
Terminada la guerra en 1939, la maquinaria de la dictadura inició su ajuste de cuentas. Se aprobaron numerosas medidas reparadoras para quienes habían padecido el “terror rojo” o luchado junto a los militares sublevados: puestos en la administración pública para toda la vida (Ley sobre provisión de plazas de la Administración del Estado con mutilados ex combatientes y ex cautivos, BOE 01/09/1939), pensiones para los que habían muerto apoyando al general Sanjurjo, en su golpe de Estado de agosto de 1932 (BOE 24/07/1939) o una amnistía para quienes habían cometido delitos contra la Segunda República que pudieran considerarse afines al movimiento (la violencia de la extrema derecha) desde el 14 de abril de 1931 hasta el 18 de julio de 1936 (BOE 30/09/1939). Además, se llevaron a cabo exhumaciones de fosas comunes con el dinero de todos pero sólo de “víctimas de la barbarie roja” (BOE 17/05/1939).
Sobre ese espíritu se edifica un apartheid que divide la sociedad; miles de familias son obligadas a despojarse de su identidad, de su pasado, de sus ideas, de sus sueños, para tratar de esquivar la mirada del vigía.
El 18 de julio se celebró de manera oficial, por última vez, en el año 1977, después de celebradas las elecciones, pero los privilegios que adquirieron los golpistas y sus colaboradores a la sombra de ese espíritu sembrado de terror han alcanzado nuestro presente.
Hace unos meses, en una reunión de familiares de desaparecidos por la represión franquista, una mujer pide la palabra, se levanta, despliega un papel con nerviosismo y habla: “En mi pueblo hay una fosa”. Uno por uno lee los nombres de los enterrados en ella. Después, con la voz entrecortada, añade: “Ahora me callo porque me ha dicho mi madre que los lea, pero que no me signifique”. Entonces se sienta en silencio porque su madre le ha pedido que no opine ni se muestre cercana a esos muertos; en fin, que se comporte como si fuera insignificante. Esa fue y es aún la historia de miles de familias de desaparecidos, presos, exiliados, depurados y todo tipo de represaliados. Lo fue durante 40 años de dictadura y lo está siendo a lo largo de más de tres décadas de democracia.
El látigo franquista no se detuvo, con la colaboración de muchos miles de ciudadanos recompensados. El 1 de abril de 1959, al inaugurar el Valle de los Caídos, el dictador Francisco Franco alerta sobre una posible debilidad en el ejercicio de la represión: “No es época en que se puedan desmovilizar los espíritus después de la batalla, ya que el enemigo no descansa y gasta sumas ingentes para minar y destruir nuestros objetivos”.
Termina la dictadura y los violadores de derechos humanos evitan las consecuencias penales. Los gestores de la transición acuerdan además que la ignorancia sobre el pasado reciente sea una política de Estado, por lo que millones de ciudadanos no estudian nada que tenga que ver con la dictadura, quiénes formaron parte de su aparato de control y tortura o lograron importantes fortunas y sobresalientes carreras aprovechando su corrupción política, económica e ideológica.
Tras las elecciones municipales de 1979 llegan al poder local partidos que habían sido clandestinos. En La Rioja o Navarra se abren fosas comunes. Se trata de un movimiento creciente, sin apoyo institucional y apenas político, truncado el 23 de febrero de 1981, cuando el teniente coronel Tejero grita en el hemiciclo del Congreso, pistola en mano: “¡Quieto todo el mundo!”. Miles de familiares que habían iniciado el camino hacia la rehabilitación pública de sus seres queridos regresan a la insignificancia, por miedo a que despierte con fuerza el espíritu del 18 de julio. De ese modo, los franquistas añadieron a la impunidad política y jurídica que habían conquistado con la Ley de Amnistía de 1977 otra impunidad imprescindible: la social.
Tuvieron que pasar dos décadas para que la generación de los nietos, que no aprendieron en los colegios su historia reciente, buscara a sus abuelos, exhumara sus fosas, los reconociera públicamente e iniciara un cambio en la patológica relación que ha mantenido nuestra sociedad con el pasado de la dictadura. Desgraciadamente, miles de hombres y mujeres que construyeron nuestra primera democracia y la defendieron de un golpe militar han muerto ignorados por las instituciones.
Lo que ha ocurrido en los últimos años: los homenajes, la apertura de fosas, la posibilidad de completar el duelo después de 70 años, las personas que por fin han perdido el miedo, el intento de apertura de diligencias en la Audiencia Nacional, los miles de nietos que buscan expedientes, que entrevistan ancianos, que se emocionan al escucharlos, que devoran libros y documentales para saber, que han llenado Internet de preguntas y respuestas, la ayuda que cientos de voluntarios están prestando a miles de familias, todo eso es el camino que hemos comenzado a recorrer para llegar al final de la insignificancia.

Texto de Emilio Silva, presidente de la Asociación para la Recuperación de la Memoria Histórica www.emiliosilva.org Email: emilio1965@gmail.com

MÁIS BNG constitúe unha xestora

Aymerich pide a unión de nacionalistas e galeguistas

O portavoz parlamentario do BNG e líder de 'Máis BNG', Carlos Aymerich, rexeitou hoxe 'refuxiarse no resistencialismo' e apostou por 'abrir' a formación 'á sociedade', traballando 'con vocación maioritaria e de goberno'.
A Nosa Terra, 18.07.2009.

Durante a súa intervención no 'Acto Nacional', no que 'Máis BNG' constituíu unha xestora co fin de consolidarse como corrente dentro do Bloque, Aymerich mostrouse partidario de "escoitar o que a sociedade quere dicir" co obxectivo de poder "trasladarlle ilusión ao pobo galego"."Non queremos adoutrinar", díxolles a uns 300 militantes que recibían cada frase do nacionalista con numerosos aplausos, senón "traballar polo país". Nesta liña, interpretou que o BNG debe ser "capaz de formular proxectos políticos integrais para o conxunto de Galiza".De feito, ao seu xuízo, o "éxito" desta aposta "dependerá de conseguir comprometer todos aqueles que queren facer algo por Galiza" e "reunilos ao redor do gran proxecto nacionalista que Galiza necesita".Para reforzar esta teoría, apelou á "historia" co obxectivo de recordar que "o nacionalismo avanzou cando traduciu o desexo da maioría de vivir con dignidade e confiando nas súas capacidades e recursos propios".“Aguantar o PP moitos anos”Segundo Aymerich, quen avogou pola "unión" de "todos os nacionalistas e galeguistas" na mesma organización política como "garantía de eficacia", non "ofrecerlle apoio" á maioría social levará "aguantar ao PP durante moitos anos", do que xa se viu a súa potencialidade destrutora".Neste sentido, referiuse principalmente ao galego e indicou que "hai un movemento en favor da lingua máis aló das fronteiras do nacionalismo" ao que o BNG debe "unirse sen afán de protagonismo".Tamén aludiu aos traballadores do sector metalúrxico, aos gandeiros, os autónomos e os comerciantes para sinalar que os nacionalistas deben "ofrecerlles alternativas a eles e tamén ao conxunto da sociedade".“Oportunidade” para o BNGAnte este panorama, entendeu que os partidos estatais están nunha situación de "descrédito" social, posto que o PSOE "é capaz de dicir que o financiamento autonómico é un gran negocio para Galiza" e porque as "bravatas" do presidente da Xunta, Alberte Núñez Feixóo, foron reducidas polo líder do PP, Mariano Raxoi."Non podemos esperar que os partidos estatais resolvan os nosos problemas", lamentou Aymerich, quen, no entanto, celebrou que esta situación ofrece "oportunidades" ao nacionalismo. "De nós depende aproveitalas para seguir facendo que o BNG avance".De feito, reivindicou a posición do BNG fronte aos partidos estatais, posto que o seu "único xuíz" é Galiza. Con todo, o nacionalista alertou de que "as súas sentenzas non están sendo boas".
Autocrítica
Neste apartado de autocrítica, Aymerich incidiu na necesidade de que os nacionalistas e galeguistas estean unidos nun mesmo proxecto "nacionalista e de esquerdas"."No BNG isto non sempre é así", admitiu, pero considerou que é "traballo de 'Máis BNG' aproveitar unha ferramenta como o Bloque para traballar por unha Galiza máis xusta e libre".Ademais, rexeitou "botarlle a culpa" á sociedade galega "cando as cousas veñen mal dadas" no ámbito nacionalista e apostou pola reflexión interna das circunstancias actuais e por "pór en valor as conquistas logradas desde a Xunta sen esconder os erros e as equivocacións nas formas".
Labor de Máis BNG
Ante un auditorio dunhas 300 persoas entre as que se atopaban o ex portavoz nacional do BNG e ex vicepresidente da Xunta, Anxo Quintana; a ex conselleira de Vivenda e actual coordinadora executiva, Teresa Táboas; o ex secretario xeral de Relacións Institucionais Xoán Antón Pérez Lema; e numerosos alcaldes e concelleiros; a iniciativa 'Máis BNG' iniciou hoxe a súa andaina coa constitución dunha xestora liderada polo propio Aymerich e formada por unhas 35 persoas.Nela atópanse tamén representados militantes doutras correntes, tales como o Espazo Socialista Galego, Inzar, Esquerda Nacionalista e o Partido Nacionalista Galego. Entre todos, marcarán os prazos de traballo e evolución e decidirán se, finalmente, se cambian o nome a 'Máis BNG' co obxectivo de integrar todas estas correntes.Segundo indicou Aymerich, esta iniciativa busca "a unión, que non a unidade, de todos os nacionalistas e galeguistas", formular propostas "concretas" para "loitar contra as miserias dun sistema que crea desigualdade entre persoas e pobos" e "traballar para Galiza con vocación maioritaria e de goberno".Nesta "empresa", apostou por "tenderlles a man a todos os compañeiros" da formación frontista. "Máis BNG ten que ser unha fiestra, unha porta aberta para que se achegue a sociedade", proclamou, e insistiu en buscar a "unión" para que "o Bloque represente o proxecto común de ilusión e esperanza que Galiza necesita".

'Anxo Quintana quiere convertir el IGEA en una factoría de ideas'

El autogobierno visto desde Europa, un simposio sobre la lengua y un estudio de las balanzas fiscales de Galicia, primeros objetivos ·· El Instituto será en su nueva etapa un foro de opinión sin mezclarse con los partidos.

El Correo Gallego, 18.07.2009. ALBERTO MARTÍNEZ • A CORUÑA

Anxo Quintana accede a la presidencia del Instituto Galego de Estudos Europeos e Autonómicos (IGEA) con la intención de revitalizarlo y convertirlo en una "factoría de ideas", en suma un foro de opinión plural que aporte información al ciudadano y a los partidos políticos, sin ninguna intención de mezclarse en el ámbito de actuación de éstos.
Para ello, y una vez pasen los trámites asamblearios y de constitución de la nueva directiva, en su presentación ayer Quintana anunció tres objetivos para el último trimestre de este año, la presencia de una personalidad relevante europea que hable de su experiencia de autogobierno -"porque no é só unha cuestión do estado español", precisó-, un simposio sobre la lengua en el que expertos de otras autonomías y de estados europeos plurilingües expondrán como se realizó su normalización, y un estudio en profundidad sobre las balanzas fiscales de Galicia.
"Agora se fala de financiación e non é a primeira vez; fai vinte anos Galicia decía que éramos pobres, envellecidos e dispersos, e vinte anos despois segue a ser o mesmo; algo falla", comentó Quintana, quien consideró la gran importancia de definir el modelo económico y de gestión de los servicios públicos del siglo XXI porque "supoño que aspiraremos algún día a no ser pobres e ter unhos perfis normais".
En su intervención, Quintana definió al IGEA como un "instrumento que humildemente quere aportar o seu grao de area o coñecemento do noso país e de posibles solucións para os problemas dos galegos", consideró que es un espacio abierto a la ciudadanía, y afirmó que espera que las conclusiones que se saquen de sus futuros trabajos sirvan para nutrir de información a los todos los partidos políticos.
"Queremos axudar a interpretar o mundo desde Galiza, e traballaremos por un espazo galeguista de colaboración", declaró el nuevo presidente del IGEA, quien matizó que "nin teremos vocación mesiánica nin exclusividade, nin temos a razón nin queremos tela, só queremos ser unha aportación para opinar".
El Instituto tendrá un comité científico divido en diez áreas: sostenibilidad y territorio, servizos públicos, cultura, modernización del sector primario, innovación, administración pública, desarrollo industrial, economía, autogobierno e igualdad.

ESTRENA SEDE
Dirigentes con pluralidad de pensamiento
La junta directiva del IGEA, si la propuesta de su presidente Anxo Quintana prospera, estará compuesta por Benito Fernández González, Daniel Barata Quintás, Antonio Campos Romay, Miguel Barros Puente, Domingo Docampo, Xosé Antón Pérez-Lema, Pablo González Mariñas, César Portela Fernández Jardón, Manuel Martínez Barreiro, Encarna Otero Cepeda, Margarita Ledo Andión, Elías Torres Feijó, Evencio Ferrero Rodríguez y Antón Reixa.
La inauguración de la nueva sede en A Coruña, donde nació el IGEA hace 20 años de la mano de González Mariñas y Pérez Lema, fue muy concurrida y a ella asistieron el portavoz parlamentario del BNG Carlos Aymerich, el vicepresidente de la Diputación herculina Pablo Villamar, el artista Xurxo Souto, o el empresario Gonzalo Pozo, entre otros.
El IGEA tiene en la actualidad un centenar de socios pero la intención es de captar muchos más en pocos meses. Toda la directiva trabaja de forma altruísta, y para financiar las actividades, además de las aportaciones propias, esperan conseguir ayudas de empresas o instituciones .

M. DE BRAN

( Galicia Hoxe:16-07-09)

A farsa do bilingüismo en Galicia

Señoras e señores españolistas de Galicia que predicades ós catro ventos o bilingüismo en castelán e en galego, ¿como vos imos crer se sempre falades da imposición do galego, que nunca existiu, e estades impoñendo o castelán desde hai anos e anos, o que é unha triste realidade?

Os profesores do ensino obrigatorio sabemos que o bilingüismo que predicades é unha falacia ou gran mentira, pois non o queredes na escola, especialmente no ensino infantil e primario, que é cando os nenos interiorizan a lingua que despois van usar toda a vida. O que vemos é que na escola só se potencia o castelán, para impedir que o galego vaia por riba.

No ensino obrigatorio, os profesores impoñemos as matemáticas, a historia, o inglés e as demais materias do currículo escolar (excepto a relixión, por ser cousa de fe), pois todo ensino obrigatorio é unha imposición. Xa di Erich Fromm que a ensinanza dunha materia equivale á imposición dunha nova orde moral. Pero os españolistas, para enganar, andades dicindo desde un lado e outro, especialmente desde os ámbitos da política lingüística e do da cultura, que o galego vai sobre rodas, cando o seu futuro se coce na escola, onde non ten voz nin vós queredes que a teña. Entón, ¿haberá maior farsa có que vós dicides?

Por razóns políticas totalitarias, incompatibles coas democráticas dos galeguistas, non tratades o galego como ten dereito a ser tratado, por ser a lingua propia de Galicia, senón que o tratades coma a relixión. E disfrazades a vosa política lingüicida do noso idioma coa invención dun suposto e cacarexado dereito individual dos pais para elixir a lingua dos fillos. Segundo tal dereito, carente de fundamento, os españolitos que nacen e viven en Galicia non están obrigados a estudar en galego, nin sequera as materias chamadas marías, que eran as que co Decreto de Fraga de 1995 (decreto desgaleguizador) se impartían nesta lingua.

Vós defendedes que os novos cachorros do españolismo deben estudar en castelán, e incluso en inglés antes ca en galego. E por riba de que tratades a nosa lingua na escola peor cás estranxeiras, cometedes o escarnio de a usar só para falar mal dela ou para, ó seu través, introducir mellor o castelán, como propoñía facer Alfredo Brañas co seu descafeinado bilingüismo harmónico, copiado por Fraga, e fixeron os colonizadores europeos que, a través das linguas dos aborixes, lles meteron as deles. Porque, para vós, Galicia é coma unha colonia que debe seguir sendo españolizada.

A aversión que manifestades polo galego provén de que é o elemento identificador esencial de Galicia como pobo, a argamasa da cohesión da sociedade galega, que vós queredes desarticular, e a súa máxima creación cultural, patrimonio non só da nosa terra senón da humanidade, que calquera persoa medianamente culta debía saber apreciar. Polo tanto, o galego non se pode tratar no ensino coma a relixión, nin utilizalo politicamente como vós o facedes para dividir Galicia, e incluso España, co odio que nos inspirades.

¿E por que o galego non se pode impoñer? A Constitución non impide que as comunidades con lingua propia a impoñan no seu territorio. Por iso están impoñendo os cataláns a súa, sen que ninguén llelo impida.

En cambio, en Galicia, vós non queredes que o galego se impoña, nin sequera que se potencie, ó que obriga o Estatuto (artigo 5º-3), que tamén é materia constitucional, e tédelo prisioneiro nas vosas mans coma un paxariño ó que lle impedides voar. E peor indignidade cá vosa cométena moitos que se disfrazan de galeguistas para seguir recibindo prebendas do poder antigalego, sen importarlles ser falsos e enganadores do pobo. Eles son a peor vergoña deste país.

Ós profesores, que só somos o brazo executor da política educativa que dita o poder, resúltanos moi triste oírlles dicir ós responsables dela que a nosa lingua non se pode impoñer para recuperala. E a razón que nos dá a actual Xunta para repetir o mesmo é que os cidadáns lle deron a maioría absoluta para potenciar o castelán. Pero se lla deron foi porque lles fixeron ver con mentiras ós votantes que o castelán estaba en perigo de extinción por culpa da suposta imposición do galego, durante uns meses, co famoso Decreto de 2007 do Goberno bipartito, que en moitos centros nin se aplicou.

E tamén nos entristece que, para manterse no poder, os españolistas prescindan de toda clase de escrúpulos morais, lingüísticos e culturais, recorran ós instintos máis baixos do pobo (ós complexos, á galegofobia, á falta de cultura e a outros axentes negativos), e non teñan en conta a Constitución nin o Estatuto, salvo para o que lles convén.

“Pastuki para todos”

Manuel Rico (http://trincheradigital.com/?p=1260)

Los tres jueces del TSJ valenciano que decidirán el futuro judicial de Francisco Camps tienen que adoptar una decisión muy sencilla: o blanquean la filosofía del “pastuki para todos”, que tan espléndidamente resume las actividades de los gurtelitos, o certifican que los políticos están sometidos al Código Penal, por muy presuntamente honorables que sean.
El PP lleva semanas insistiendo en una argumentación que causa asombro ético. En caso de que Camps no hubiera pagado sus trajes, sostienen los dirigentes de la derecha, sería algo de mínima importancia y bajo ningún concepto puede servir para terminar con la carrera de un presidente autonómico.
Es un razonamiento sibilino que equivale a defender que para los políticos hay dos tipos de delitos: los que conllevan castigo y los que deben ser perdonados en razón del cargo. Puro derecho penal de autor.
Si el tribunal aceptase esta argumentación del PP, debería tener la decencia de incluir en su fallo una lista de los delitos que en su opinión pueden cometer tranquilamente los presidentes autonómicos.
“Pastuki para todos” o “Código Penal para todos”. Esa es la alternativa, tan sencilla, tan simple, que tienen ante sí los jueces del TSJ valenciano. El debate, por tanto, no debería prolongarse durante más de diez minutos.

(Foto: A poeta Olalla Cociña Lozano)

A cuestión nacional repensada

Mulleres poetas reformulan o discurso político desde o de xénero

Galicia Hoxe, 15.07.2009

M. DOPICO

As poetas galegas que publican no novo século revisan, repensan o tema da nación, que non abordan desde a esencia ou desde un plano exclusivamente político, senón desde a denuncia de conflitos como a agresión á paisaxe ou a violencia de xénero. É unha das conclusións achegadas onte pola profesora María Xesús Nogueira na mesa redonda Nación e xénero nas poetas galegas e irlandesas contemporáneas, que se celebrou en Santiago no marco do IX Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos.
Nas obras publicadas do 2000 á actualidade, o discurso social que dominou a poesía ata os 70 non é abandonado, pero muda cara "á deslocalización", a distancia crítica, paródica..., en poetas que amosan a súa solidariedade cos conflitos da propia nación e doutras nacións, explicou Nogueira. Así, a cuestión nacional non é obviada, senón que se alude a ela a través do tema da identidade, (Olalla Cociña, Dores Tembrás...), da parodia (Pilar Beiro, María do Cebreiro...), engadiu.
Pola súa banda, a profesora Manuela Palacios presentou os debates en Irlanda nos últimos trinta anos sobre o concepto de literatura nacional. A emerxencia de mulleres poetas nos anos 80-90 deu lugar nesta illa a un cuestionamento das ideoloxías nacionais de finais do XIX e primeiros do XX.
"O catolicismo preservou", -en Irlanda do norte- "a identidade nacional durante o colonialismo", pero a Igrexa católica propuxo un modelo de muller -María, nai, virxe...- contra o que, salientou Palacios, as poetas reaccionaron, xerando un contradiscurso, alicerzado no feminismo. O nacionalismo tamén se apropiou do celtismo, e diversas autoras advertiron contra os elementos misóxinos e patriarcais da mitoloxía celta, segundo Palacios.
A tamén profesora Laura Lojo referiuse ao proceso de construción da subxectividade feminina na poesía irlandesa actual, oposto ás representacións patriarcais que, tanto no discurso colonial na literatura inglesa como no da resistencia irlandesa, consideraban as mulleres como seres pasivos e afastados do ámbito político. A escritora e profesora María do Cebreiro lembrou que "non hai xénero, senón xéneros, nin nación, senón nacións", e explorou o papel das mulleres que son á vez críticas e poetas na construción nacional e de xénero. "A crítica forxa modelos", salientou.
O Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos acolleu onte outras mesas redondas. Nunha delas, Anxo Angueira reivindicou a Rosalía de Castro feminista, "agresiva, radical e afouta", e Joaquim Ventura dixo que "Castelao non foi nacionalista, senón populista", na súa defensa dos explotados, tinguida de "moralismo".

(Foto: Damián Villalaín)

Sae á luz a rede galeguista do PSdeG
O edil de Porriño Iván Vaqueiro lidera o colectivo

Galicia Hoxe, 15.07.2009

Os galeguistas que hai no PSdeG reivindican o seu espazo. Un colectivo encabezado e coordenado polo concelleiro e secretario xeral dos socialistas no Porriño, Iván Vaqueiro, está a piques de saír á luz pública. Fanse chamar Rede Galeguista do PSdeG e este próximo sábado farán a súa presentación oficial, na galería Sargadelos de Compostela, ás 11.00 horas da mañá. O seu obxectivo é organizarse internamente dentro do PSdeG para potenciar o galeguismo no discurso e na acción política do partido e investigar máis a fondo os problemas propios do país. Queren que os aspectos de identidade, lingua e cultura galega se remarquen máis no discurso oficial que está a levar a cabo o PSdeG.
A rede conta xa coa complicidade de medio cento de agrupacións socialistas de toda Galicia que queren trasladar as súas ideas e propostas á dirección e á executiva do PSdeG, e non se descarta a presenza no acto do sábado dalgún membro da directiva dos socialistas galegos. O I Encontro Aberto da Rede de Galeguistas do PSdeG servirá, ademais de para a súa presentación pública, para constituír un foro de traballo e debate para propugnar o galeguismo dentro das ideas e as políticas do PSdeG.
O colectivo xurdiu a mediados de maio, impulsado polo edil porriñés a través do Facebook. Segundo relata o propio Vaqueiro no seu blog persoal, "cavilando sobre Ramón Piñeiro", deuse conta de que o PSdeG "ten un fantástico capital político pero ás veces denota certo esquecemento dos nosos referentes históricos do socialismo galeguista". "Tamén son dos que pensa (cada ano que me fago máis vello, máis), que ás veces parece que neste partido demos por perdida a batalla cultural e lingüística como se non fora moito con nós", engade. Por iso, "falando con algúns compañeiros", decidiu poñer en marcha o proxecto Rede de Galeguistas no PSdeG. Nun só día despois de abrir a páxina na rede social de internet, xa tiña 50 seguidores. Iso animou a seguir. "Se podemos canalizar esa forza na defensa do que Galicia nos demanda, saíndo á rúa polos nosos traballadores, defendendo sen complexos a lingua galega, a nosa cultura, as nosas xentes, o PSdeG dará un paso de xigante", defende, para aclarar que "o traballo dende a lealdade non é sinónimo de submisión, senón de autocrítica e de crítica positiva dentro das canles que nos marca o noso partido". Vaqueiro chama a directiva do PSdeG a non "aplastar a crítica interna" e anima o líder nacional, Manuel Vázquez, a ir un paso máis alá e potenciar o galego máis que o castelán. Tamén arremete contra a estratexia do seu partido de facer "oposición bronca". "Nós somos o Partido Socialista non o PP", afirma.

ACTO PÚBLICO, O SÁBADO
Falará o asesor de Pérez Touriño
No acto do sábado, baixo o título de "Bases para a construción do galeguismo socialista no século XXI", intervirá o propio Iván Vaqueiro para presentar o colectivo. Logo tomará a palabra Francisco Martínez Hidalgo, secretario de Formación da Executiva Local de Santiago, co texto "Galicia de todos". O director da Fundación Celso Emilio Ferreiro, Luís Ferreiro, será o encargado de falar sobre "Galeguismo e socialismo" e tamén intervirá Damián Villalaín, profesor da Escola Superior de Arte Dramática de Galicia e asesor de Emilio Pérez Touriño cando este era presidente da Xunta. El ofrecerá unha visión contemporánea do galeguismo.

Vai xa para un mes que se editou e se presentou en Ourense o libro Marcos Valcárcel. O valor da xenerosidade. Homenaxe dos amigos.

Nel colaboraron 225 autores de toda Galicia, tanto con textos escritos como con parte gráfica. Desde aquí os coordinadores da obra queren agradecer publicamente a desinteresada achega de todos e cada un dos autores e autoras que a fixeron posible. A tal fin reprodúcense algúns parágrafos do prólogo:

Este libro homenaxe que ten nas mans, prezada lectora e estimado lector, é o froito da amizade, da admiración e do agradecemento ao home e ao amigo, ao escritor e ao estudoso, ao dinamizador e ao profesor, que obedece ao nome de Marcos Valcárcel López…

Os que nos encargamos da ilusionante tarefa de coordinar esta libro homenaxe propuxémonos desde o primeiro momento que fose unha obra singular e representativa, coidada e editada como a ocasión merecía. Como podes apreciar, amigo lector, amiga lectora, as colaboracións son abertas e libres: un poema, un artigo, un relato, un comentario, unha anécdota. Na idea estaba facer un libro para ler, gozar e aprender, e non unicamente unha recompilación de textos haxiográficos ou de gabanzas. Cremos que, entre todos, lle ofrecermos a Marcos un agasallo literario e artístico que vai perdurar no tempo e que reflicte o mellor dunha Galicia moderna que se proxecta vizosa no futuro.

Para tal misión foron convocados amigos máis próximos ou máis lonxanos, unidos todos nun espírito de banquete democrático consonte ao carácter xenuino de Marcos Valcárcel. Deste modo, aparecen todos por orde alfabética, sen distingo de rango, honores ou fama, desde o amigo ou compañeiro de traballo diario até o escritor consagrado ou o representante da máis alta institución académica, cultural ou política. Como se pode comprobar, unha amplísima nómina de escritores, profesores, investigadores, xornalistas, membros das diversas ramas das artes plásticas, políticos, compañeiros e amigos, achegaron o seu contributo. Dun xeito tal que só pode ser cualificado de canto limpo á amizade, de recoñecemento unánime a unha traxectoria tan exemplar como multifacética. Que fosen tantos e tan variados é, única e exclusivamente, mérito do homenaxeado, pois só o seu nome foi quen de convocar o mellor de nós mesmos. A todos e todas, o máis profundo agradecemento, así como ás institucións que tan xenerosamente sufragaron a edición deste merecido libro homenaxe…

Beizóns para Marcos, beizóns para todos os colaboradores, beizóns para todos os lectores.

"Como galego sinto vergoña"

Bragado cre que o PP rompeu o marco de convivencia

Galicia Hoxe, 11.07.2009

"Sinto vergoña, como cidadán deste país, que un presidente como Núñez Feijóo teña tan escasa consideración co esforzo colectivo que viñemos facendo todos no consenso do galego". Así de contundente se amosaba onte o editor Manolo Bragado pouco despois de presentar en Vigo a iniciativa popular Galego. Patrimonio da humanidade, da que é impulsor xunto ao filósofo Antón Baamonde e o pedagogo e escritor Xabier P. Docampo.
Bragado, "satisfeito e sorprendido" polo eco que a iniciativa está a ter, con máis de 1.300 sinaturas en poucos días, asegura que a situación actual co idioma é "de emerxencia" pero, sobre todo, ten é "medo e preocupación" polo "marco de convivencia" do país o que tras o ronsel de "desatinos" que se produciron nas últimas semanas na política lingüística da Xunta. "Xa non se trata da modificación do Decreto do Galego ou da modficiación do acceso á función pública. O que parece é que se quere cambiar o noso marco xurídico actual. E se se pretende iso, que se diga claramente".
Estamos, engade, "ante o primeiro retroceso no fomento do galego" na historia da autonomía. Declaracións do presidente Alberto Núñez Feijóo no Consello da Cultura como as que nos relataron onte, é un menoscabo en toda regra á cultura propia do país. É algo do que non tiñamos precedente".
Pero hai máis, subliña Bragado: "Un concelleiro do PP en Vigo, Ignacio López-Chaves presentou hai uns días unha moción na que lle protestaba ao alcalde (Abel Caballero) porque subvencionaba a Mesa, unha asociación, dicía, que fomenta a imposición. Cando se comeza a acusar de delito de imposición e de ser inimigos da liberdade aos que fomentamos o uso dunha lingua que está indubitablemente en inferioridade respecto do castelán, sobre todo nos usos públicos, estamos falando da convicencia e iso preocúpame".
Tamén cre que, de cara ao futuro, "hai que ser prudentes" e, nese sentido, "reconstruír o consenso arredor da lingua é unha prioridade política e social". Entre outros motivos, porque ese consenso "foi entre os partidos, senón entre outras moitas entidades". Trátase dun proceso que se iniciou hai vinte anos e agora, teme que se ese proceso "construído durante tanto tempo e organizado por todos" se poda "facer cachizas en apenas nuns meses, como sucede desque o PP chegou á Xunta. Pero eu confío en que haxa unha reconsideración".
Para Bragado, o texto da inicitiva -"breve e claro para concitar as máximas adhesións"- é "importante porque é unha chamada ao consenso, para recuperar o compartido. E no caso de que non obteñamos resposta, non desbotamos que co tempo se transforme nunha iniciativa popular lexislativa".

O TEXTO
Adhesión de 1.300 persoas
Unhas 1.300 persoas adheríronse á inicitiva Galego. Patrimonio da humanidade, onde se lle pide ao PP unha "volta ao terreo común" e que actúe en defensa e protección da lingua galega. O documento recorda que ata hai "pouco tempo" o autogoberno de Galicia se articulaba nunha serie de consensos entre os que figuraba o feito de que o galego "era merecente dunha especial protección por parte dos poderes públicos".
Por iso, considera que "a pretensión de facer crer nunha inexistente imposición lingüística disimula o intento de liquidación do idioma galego" en favor da "supremacía" do castelán. Así, o manifesto estima que quen sosteñen a existencia da citada imposición "queren evitar a presenza do galego nas súas vidas, para pecharse en ámbitos nos que o castelán sexa o único idioma".
O texto avoga por que o galego reciba unha "especial protección" con vistas a lograr a "igualdade" entre os dous idiomas. "Esa é a letra e o espírito da Constitución, do Estatuto de Autonomía e da vixente Lei de Normalización Lingüística", engade, á vez que denuncia que, "o PP saíu do consenso". Así, o manifesto afirma que "gañar unhas eleccións non autoriza a destruír o que é unha das bases da convivencia" e "un dos signos da nosa existencia como país".

Manifesto

Mil firmas apoian xa "Galego. Patrimonio da Humanidade"

Galicia Hoxe, 10.07.2009

O filósofo Antón Baamonde, o escritor Xabier P. Docampo e o editor Manuel Bragado presentan hoxe en Vigo o texto en defensa da lingua

O Salón de actos da Casa Galega da Cultura de Vigo acolle hoxe ás 12:30 horas a presentación do manifesto Galego. Patrimonio da Humanidade, que foi asinado até o momento por máis de 1.200 persoas. En nome dos redactores do documento, intervirán o filósofo Antón Baamonde García, o escritor Xabier P. DoCampo e o editor Manuel Bragado.

A iniciativa, que se pode consultar na web http://galegopatrimoniodahumanidade.blogaliza.org/, quere constituírse en grupo promotor para a elaboración e presentación no Parlamento de Galicia dunha iniciativa lexislativa popular que protexa a oficialidade do idioma galego. "A pretensión de facer crer nunha inexistente imposición lingüística disimula o intento de liquidación do idioma galego e de supremacía do castelán", asegura o manifesto. O texto deixa claro que o PP "saíu do consenso" mantido durante estes anos arredor da lingua propia, pero advírtelle ao goberno de Núñez Feijóo que "gañar unhas eleccións non autoriza a destruír o que é unha das bases da convivencia na nosa sociedade e un dos signos da nosa existencia como país".

"O idioma de Galicia é un patrimonio da humanidade que debemos custodiar e garantir como medio de comunicación e de creación", conclúe o manifesto que se insire dentro dunha serie de movementos de apoio social á lingua como a plataforma "Queremos Galego" que está de impulsar a Mesa pola Normalización Lingüística.

O Concello de Ourense homenaxea ó alcalde Manuel Suárez, impulsor da modernización da cidade nos anos trinta, que foi represaliado en 1937

08/07/2009

Foto:EL País.

(Lolita, filla de Manuel Suárez.)

O Concello de Ourense ven de abrir un expediente de honras en recoñecemento á traxectoria persoal e política de Manuel Suárez, o primeiro alcalde socialista da cidade, que foi fusilado o 27 de xullo de 1937 por ser fiel as súas ideas progresistas nas que predominaba unha grande humanidade e unha actitude pacífica. O prazo de presentación para as Adhesións á homenaxe está aberto ata o día 15 de xullo.
O Pleno do Concello de Ourense aprobou por unanimidade abrir un expediente de honras ó alcalde Manuel Suárez. Ata o día 15 de xullo está aberto o prazo de información pública, no que tódalas persoas que estean interesadas poden presentar as súas suxerencias, impresións, propostas de homenaxe e escritos de adhesión a este recoñecemento que o Concello quere rendir a un alcalde que salientou polo seu compromiso social e o seu traballo a prol da modernización da cidade.
Tódolos cidadáns que o desexen poderán presentar escritos de adhesión a esta homenaxe, no Rexistro Municipal do Concello na Praza Maior ou ben nas dependencias municipais ubicadas na Avenida de Santiago número 7.
Coa apertura do expediente de honra ó ex alcalde da Cidade Manuel Suárez Castro culmínase a iniciativa socialista iniciada no mes de xaneiro de 2004 cando se solicitou que se lle adxudicase o seu mone a unha céntrica rúa da cidade, moción que foi aprobada por unaminidade é á que se engadiu a necesidade de rendirlle unha homenaxe máis por considerar que se trata dun xusto recoñecemento a unha persoa que fixo tanto por Ourense.
Cinco anos despois, Manuel Suárez Castro será homenaxeado o día 27 de xullo na cidade pola que traballou como alcalde preocupado por todolos ourensáns á marxe da sua ideoloxía, crenzas ou condición social tal e como queda recollido nas actas plenarias dos anos en que foi concelleiro e naqueles en que estivo á fronte da Alcaldía.
Político comprometido, impulsor da modernización da cidade nos anos 30
O expediente de honra aprobado polo Concello ten como finalidade realizar un recoñecemento público á traxectoria persoal e política de Manuel Suárez Castro (1890-1937). O que fora alcalde de Ourense é unha das figuras políticas máis notorias da historia recente da nosa cidade.
A súa activa militancia política, no partido socialista e sindical, na UXT, o seu ideario democrático e as súas calidades como persoa fixeron del a principal figura do socialismo ourensán dende os primeiros anos da década do 1910, chegando a ser concelleiro, vicepresidente da Deputación e, posteriormente, alcalde de Ourense en 1936.
A súa foi unha vida dedicada á defensa dos dereitos dos traballadores, á loita contra o caciquismo e polo progreso económico, social e democráctico da cidade. Dende os diferentes cargos políticos tanto no Concello como na Deputación efectuou unha política eminentemente social baseada na modernización das infraestruturas e impulsando iniciativas coma o saneamento das principais rúas da cidade, a mellora na calidade de atención dos servicios médicos do hospital, coa achega de medios materiais e persoais ou o desenvolvemento da Escola de Artes e Oficios.
Dende 1931 Manuel Suárez participou activamente nos traballos de constitución da Caixa de Aforros Provincial de Ourense, da que sería un dos fundadores. Tralos acontecementos revolucionarios de outubro de 1934, foi desterrado da cidade en compaña de José Fernández Pérez, tamén concelleiro socialista, ó atribuirénselle as responsabilidades das actuacións dos sectores obreiros da cidade. Recuperarou a acta de concelleiro en febreiro de 1936, pasando a ser alcalde ata os tráxicos acontecementos de xullo de 1936.
Suárez Castro permaneceu en paradoiro descoñecido durante case 7 meses ata que o 16 de febreiro de 1937 é atopado oculto no seu domicilio e detido para serlle incoado un xuízo sumarísimo que tivo lugar no Paraninfo do Instituto Otero Pedrayo, no que lle foi imputado un delito de rebelión militar e foi fusilado.
Un curioso parecido con Los Girasoles Ciegos
Manuel Suárez foi un de tantos outros políticos, intelectuais ou, simplemente, defensores da democracia, que morreron a mans do exército franquista. Escondido durante 7 meses nun caixón de dobre fondo na súa casa a súa historia lémbranos á de Ricardo, da película de José Luis Cuerda Los Girasoles Ciegos: un mestre de escola obrigado a esconderse pola persecución ideolóxica á que se ve sometido. Tanto o libro como a película, rodada en Ourense, reflexan fielmente a situación da época e o terror e a penuria de persoas que, como Manuel Suárez, eran perseguidas polos seus ideais.

Currículum Vitae
BIEITO IGLESIAS
El Correo Gallego, 09.07.2009

Eses días de atrás o rexedor lugués Orozco contou nunha entrevista que foi profesor no bacharelato de dous altos cargos actualmente no presenteiro: o ministro Blanco e o conselleiro de medio rural Juárez. Revelou, supoño que por satisfacer a curiosidade da lingua preguntadora encargada de entrevistalo, que ningún dos dous próceres pasou dun ben na súa asignatura. Este dato carece de importancia porque a democracia non é a república dos sabios prevista por Platón senón o goberno dun calquera, do lláparo común. De por parte, as estatísticas do fracaso escolar coñecidas mostran que o seis alcanzado polos políticos á cima aludidos pode considerarse unha notaza en comparación coa media. Outramente o facto de ser un chapón non garante o suceso neste mundo castrón onde a excelencia reside nos colexios de pago, querse dicir na billeteira paterna. Así e todo, a indiscreción de Orozco tróuxome ao acordo o meu COU do Instituto Masculino de Ourense, escarranchado entre os anos 1974 e 1975. Na orla daquel curso figuran Francisco García Suárez e Manuel Prado, alcaides de Allariz polo BNG e de Beariz polo PP respectivamente; o sindicalista Xan Guerra; dous historiadores de vulto como Bieito Alonso e Marcos Valcárcel; e os escritores Manuel Guede Oliva e Pepe Carballude. Deste último acabo de ler dous libros: Xograres dun tempo novo (publicado en 2009 e dedicado a honrar a memoria das Misións Pedagóxicas) e Paisaxe con fondo gris, novela que evoca precisamente episodios autobiográficos vividos polo autor no internado do Colexio Menor e no Instituto auriense. Se nos guiásemos polas cualificacións obtidas, Carballude aspiraría ás máis eminentes maxistraturas, pois era un coleccionista de sobresalientes e matrículas, pero chéirame que non ten ansia ningunha de entrar nos gabinetes de Zapatero ou Feixóo, contento como está cos seus labores de docente, tradutor de linguas clásicas e romancista. O meu ex compañeiro e amicus certus sabe latín.

Rapa das bestas.Sabucedo.Pontevedra.

Complicacións inútiles

Afonso Vázquez-Monxardín
La Región.07.07.2009

Creo que á maioría nos gustaría ter menos trato cos bancos. Non porque sexan mala xente, non. Que ao final todos recorremos a eles para que nos acaben prestando o diñeiro que precisamos -o que non se estila que o fagan os particulares- aínda que logo nolo cobren sobrados, rabuñándonos aquí e e alá, comisionciñas constantes.

Por iso, como as xentes do común funcionamos con lóxica e sentidiño, se lle queremos pedir a alguén vinte ou corenta céntimos para a máquina do café o que menos se nos ocorre é solicitarlle unha transferencia bancaria. Pero non todo funciona así.
PREMER <>

.........................................

Ruth Matilda Anderson.

Leiteiras regresando de Carnoa.Muros.A Coruña.1924.

Fundación Caixa Galicia.Lugo
..........................................

Golpe contra Obama.

Xosé Manuel Sarille.

El Correo Gallego.07.07.2009

(Profesor e escritor.)

O día que derrocaron a Zelaya en Honduras, o embaixador de EEUU en Tegucigalpa continuaba a ser o que designara Bush. As anteriores administracións estounidenses trataban os poderes fácticos dos países latinoamericanos como subordinados. Os golpes de estado cociñáronse sempre nas embaixadas, e este tamén, porque nun país tan pequeno, sería imposíbel organizalo sen o visto e prace da embaixada. Barack Obama non estaba ao tanto.

Premer.

Las Confesiones do libro "La España Oculta".

Saavedra.Lugo.1928.
Cristina García Rodero.

O fanático, ¿nace ou faise?
ALFREDO CONDE.
El Correo Gallego, 07.07.2009

Fixo antonte sete días que no telexornal dunha televisón xeneralista deron a noticia de que en Xerusalem se montara a de Xehová e o Gran Rabino; algo así como la de Dios es Cristo, pero con kipá e filacterias. Resulta que non sei se o alcalde, se un empresario do sector -non me atrevo a escribir do ramo; por se falando de fundamentalismos sae algún e me corrixe por ponla, ou por calquer outra trangallada léxica- en fin, alguén, decidira axudar á xente abrindo ó uso público un aparcadoiro en sábado. Grave ofensa. Os ultraortodoxos consideiraron tal decisión unha profanación do día sagrado dos xudeos e armaron a que xa se dixo.

O fanático ¿nace ou faise?

Premer.

Valcárcel: Medalla Castelao.
Marina Sánchez Soto.

La Región. 04.06.2009.
Fotografía: Maribel Longueira.

Que feliz vive Castelao sobre o teu peito! ¡Que digno lugar o cobixa! ¡Que corazón tan ardente de compromiso pola terra, tan ‘bo e xeneroso’ o agarima! Poucos atoparía igual, Marcos, poucos poden agradarlle tanto a el, aquel home de sensibilidade anxélica que quixo tanto ó seu pobo, digno discípulo es tí que tamén quixeches, como Daniel, dar o mellor de ti en ben de todos, o teu saber, o teu traballo e docencia, o teu esforzo e esperanza, digno home da nosa terra da chispa.

¡Como forxa o destino dos homes esta terra pequena! ¡como nos arroula con amor de nai coa súa lingua amorosa e melosa...

E nós, os seus fillos queridos, pechamos os ollos e volvemos soñar...! ¡Que mellores mans que as túas para agarrar este talismán espada-medalla coa que nos parece que che se pegan todas as túas batallas, noso gladiador! A viva voz cho dicimos: é un honor para todos os de Ourense -e para os nosos afiadores e paragüeiros de Nogueira de Ramuín- que sexa gardada en ti a medalla Castelao, no sagrario do teu peito.

¡Escoita!, son as voces dos teus alumnos (onte eran futuro) é a dos teus compañeiros de traballo, a dos que compartiron contigo utopías e realidades, é a voz dos que te len e a dos que se moveron por ti en aras da cultura... escoita, son as voces dos ancestros, dos pobos que nos deron o sangue, a dos nosos antepasados ilustres a quen ti lle devolviches tantas veces a voz, e a voz dos que te presinten...

¡Escoita, escoita a voz das gradas, noso gladiador! ¡ves! todos erran o teu nome.

Tamén o amigo González Tosar:O día:festa da palabra

Meténdose en Honduras.
Alfonso Vázquez Monxardín.

La Región 4.07.2009.

Imaxe: Lenzo de Leandro.

O mundo occidental desenvolvido parece que ten mala conciencia. Se cadra ten algo que purgar, non sei, pero a min non me presta moito considerarme culpable de ‘pecados’ feitos por outro seres humanos ou por outros gobernantes hai centos de anos. Parece certa -aínda que tamén pode ser inventada con verosimilitude, que para o caso tanto ten- a vella anécdota do galego que cando era interpelado de malos modos por un americano -mexicano ou arxentino, non sei- dicíndolle ‘sus antepasados vinieron acá a explotarnos’, retrucaba dicindo: ‘Serían los suyos, que los míos los tengo enterrados en Galicia’.

Pois si, temos un certo complexo que nos impide ver como frutifican os camiños de normalidade e liberdade que desexamos para nós e tememos falar coa claridade do emigrante popular. O máis obtuso da intelectualidade europea xogou irresponsablemente á respectabilidade da alternativa violenta e insurrecional -primeiro o Che e logo a narcoguerrilla das FARC- mentres tomaba viño francés en copa de cristal fino e cantaba cancións revolucionarias en calquera cafetería da gauche divine no barrio parisino de Saint Germain. Pois si. Témolle ás varias varas de medir. ¿Imaxina alguén un presidente dun país europeo, sen apoio parlamentario nin do seu propio partido, en contra da opinión da xunta electoral central e da corte suprema de xustiza, e destituído polo Parlamento do seu país, que intentase montar un referendo paralelo sen garantías ningunhas, co obxectivo explícito de perpetuarse no poder? Inimaxinable, ¿non é? Pero se isto o situamos nunha república de Hispanoamerica, todos podemos opinar e condenar só con ver ao lonxe algo de cor caqui. Con dúas varas etnocéntricas, podemos dicir que só os nosos militares poden evolucionar. Antonte franquistas, hoxe forzas de paz no mundo. Un orgullo. Pero en Iberoamérica, ¡ca! Así, hoxe, en Honduras, lonxe de ver aos uniformados como defensores das instruccións da cadea de mando do país, vémolos como golpistas, pero ¿un golpe militar que pon de presidente do país ao presidente que designa o Congreso -Roberto Michelettie que sinala que as eleccións presidenciais que tocan se celebrarán o 29 de novembro? Pois os nosos medios van polo camiño fácil e falar dun golpe militar, a todas luces inexistente. Parecemos absolutistas que pensamos que o ditado polo presidente está por riba de toda cuestión e lei. Tal que Chávez.

Para máis esperpento, a comunidade internacional, con Obama á cabeza, acaba de reaccionar cunha inocencia incrible, con moi escaso ollo e cargada de prexuízos. Vaise arrepentir. Sen presa. Se cadra é só unha cuestión de bigotes. Todos os políticos que o teñen, acaban pensando no poder absoluto. Stalin, Hitler, Franco... e arestora o ex presidente de Honduras, Manuel Zelaya. Que se poñan de acordo, que pode haber moito mal.