Camilo Nogueira e o sacrificio.

Alfonso Vázquez Monxardín.

Galicia Hoxe 28-04-2009.

Coñecín a dous Camilo Nogueira. Un era camareiro na cafetería Alaska no Parque de San Lázaro de Ourense e outro ao político que coa fundación do Partido Obreiro Galego abriu a esquerda autóctona de Galicia aos aires da modernidade e aceptación do sistema político democrático. Camilo grazas a moitas cousas, á súa forma de ser e ó seu éxito profesional en Sodiga, sabía que había un mundo enteiro por descubrir máis alá da Lavacolla e tiña unha profunda sensibilidade galega, de esquerdas e europeísta. O Sr. Nogueira Román, ex enxeñeiro de Citroën, lémbreno, foi o político máis activo dos primeiros parlamentos autonómicos e grazas ao seu impulso lográronse fitos históricos. Ducias de leis e concreción de inciativas como a traída dos restos de Castelao en 1984. Ou sexa, como era imperativo ético e histórico, durante a nosa primeira lexislatura; nada máis que Galicia tivese algo de poder de seu. Tres anos despois da aprobación do Estatuto; tres anos despois tamén do 23-F; ao ano seguinte da aprobación da Lei de Normalización Lingüística e cando xa estaba implantado o ensino do galego en todos os niveis. Claro que tamén eran os tempos en que o nacionalismo maioritario, léase a UPG e adherencias, aínda non entendía nin aceptaba claramente o sistema democrático -ata 1987 seguiu a alianza estratéxica con HB-, as súas normas, e nin sequera o resultado das eleccións ou das decisións do Parlamento. Así, aquel violento boicot contra a traída dos restos de Castelao a Galicia estivo adobiado de constantes insultos ao Sr. Nogueira.
Como Camilo Nogueira é boa xente cando os seus insultadores daquel día asumiron, en reviravolta pero sen autocrítica, as súas posturas (simplemente xurar a Constitución, condenar a violencia e tratar de ampliar o marco legal para Galicia desde a lei) por ser boa xente digo, foi capaz de traballar con eles de novo. Así conseguiu escano no Parlamento Europeo e desenvolveu a frenética actividade que todos lembramos ante a indiferenza dunha parte importante dunha forza política pexada de arcaico antieuropeísmo.
E agora pídenlle as familias que controlan o choio o sacrificio de renunciar a ocupar un par de meses escano no Parlamento Europeo por mor dun misterioso trato feito cunhas forzas políticas das que agora se desligan para unirse a outras máis radicais. ¿Mellor ninguén en Bruxelas que Camilo Nogueira? Alá eles. Así lles vai.

Na foto, obra da autoría de Camilo Nogueira, pai.

Fincas muy mejorables.
Antón Bahamonde.27-02-2009
El País.
En uno de sus post en El voto con botas -un blog imprescindible-, Fermín Bouza daba cuenta de cómo en las encuestas del CIS previas a las últimas elecciones se anunciaba ya la derrota del bipartito. A la pregunta "Después de las próximas elecciones, ¿cree usted que sería deseable un cambio de gobierno en Galicia?", casi la mitad de los votantes del BNG y la cuarta parte de los del PSdeG respondían afirmativamente. Esa cifra da la magnitud de la desafección de los votantes de izquierda y nacionalistas con el gobierno de coalición. Porque esos votantes se autoubicaban a sí mismos a la izquierda: es decir, su descontento no iba en el sentido de que se hubiesen escorado a la derecha sino en el desasosiego por lo insuficiente del cambio.
O artigo ao completo.

A ilustración Tierras labradas de Ortega Muñoz.

Unha imaxe vale máis que mil palabras.

Seguro que esta a máis dun lle fai pensar no de acender un cigarro... é curioso que dúas cousas que frecuentemente estean tan relacionadas entre si (xa sabeís o cigarrito despois de...) en realidade sexan tan incompatibles :[Trebi.

Fumadores

Javier G. Méndez
Xornal de Galicia, 2009-04-22.

Mientras escribo estas líneas, tengo delante un paralelepípedo con una seriar advertencia de las autoridades sanitarias en una de sus caras: "fumar puede matar". Enciendo un cigarrillo y otro más, mientras pienso, como Serrat, que un día de estos he de plantearme muy seriamente dejar de fumar, aunque todavía no me entre esa tos al levantarme. Pero luego el humo se esparce por la habitación como una bandera contra la hipocresía; me quema en el interior a lo bonzo; se esparce por el medio ambiente, como una de aquellas señales indias que veíamos en las películas del oeste, ¿recuerdas?, y me entra el absurdo orgullo de pertenecer a la raza perseguida, discriminada, bombardeada por malos augurios escritos y ordeñada a impuestos, a la que llaman despreciativamente fumadores.
Trinidad Jiménez, la nueva ministra de la cosa, ya ha avisado de que nos vamos a enterar de lo que vale un peine, macho, como si no se estuviesen enterando ya nuestros bolsillos, atracados vilmente por la haciendas públicas. Ha anunciado una nueva línea otoño/invierno de cajetillas, tétricos y diminutos ataúdes disuasorios en los que van a aparecer panorámicas de nuestros pulmones ahumados, como si fuesen talmente salmones de esos noruegos, oye, y retratos de colegas en estados terminales, entubados hasta las orejas, a ver si de una puñetera vez nos entra el acojono.
Lo curioso de esta obsesión de los Papás Estado por sacarnos del vicio, culo, nenes, es que todas sus medidas de buenos samaritanos llevan siempre añadidas una subida de impuestos indirectos. O sea, esto del tabaco, es el único negocio, en el que por cierto participa el estado, en el que va disminuyendo lentamente el consumo pero se mantienen siempre los beneficios. La misma cantidad de euros que hoy puedan dejar en las arcas públicas cien fumadores, cien suicidas potenciales, vamos, la dejan mañana los noventa que todavía sigan echando humo. Que baja todavía un poco más la demanda, pues subo todavía un poco más el precio de la dosis, a ver si me entiendes, de tal forma que esa red de "camellos" del estado, estancos, locales con maquinas expendedoras, sitios así, sigan recaudando lo mismo para el cártel.
Si el precio del tabaco fuese un elemento disuasorio, de buena fe, descendería proporcionalmente al número de ex fumadores.

D. Ramón en Buenos Aires

El Correo Gallego, 26.04.2009
XOSÉ NEIRA VILAS

Xullo de 1959. Inverno austral. Otero Pedrayo arriba ó Prata invitado polo Centro Galego de Buenos Aires para as Xornadas do Día de Galicia. Estivera na cidade doce anos antes, e publicara logo Por os vieiros da saudade. Alí coincidira con Castelao, compañeiro de inquedanzas. Un ano despois é reposto na súa cátedra en Compostela e dita unha emotiva conferencia sobre a emigración. Agora voltaba a Buenos Aires, con Fita, a súa muller. Eu víñame escribindo con el. E o noso primeiro encontro poducíase na 'Galicia ideal'. Foron días nos que Anisia e mais eu nos beneficiamos co seu maxisterio e coa súa erudita e amena conversa. Viamonos case a diario no hotel da Diagonal Sur no que se aloxaban. Poucos meses antes triunfara a Revolución cubana e el sabía do ancestro galego de Fidel. Falábanos do "desastre" de 1898, e da obra de Martí, e da valentía de Maceo, de quen lle tiña falado seu pai. Viámonos tamén nas conferencias que ofreceu no ámbito galego e fóra del (Museo Mitre, xornal La Prensa, Sociedad de Escritores...). A través da organización Follas Novas rendémoslle unha honenaxe, na que xunto con nós interviron Dieste, Ramón de Valenzuela, Xosé Blanco Amor, Suárez Picallo, Alonso Ríos e Molinari. Léronse adhesións de sociedades galegas de toda América, e do grupo Brais Pinto de Madrid e de personalidades como Cabanillas, Del Riego, Gómez Román, García Sabell, Carballo Calero, Piñeiro, Fole e outros. Montamos unha exposición da súa obra no Centro Lucense.
Días despois visitounos na sede de Follas Novas, onde foi recibido por un grupo de mozos. Chegou con Fita e con Virxinia Castelao. Dedicou exemplares dos seus libros e deixou escritas fermosas palabras nas que fala de Compostela, das cantigas populares, e do que significaba a emigración para a cultura galega.
Cúmprense 50 anos daquela visita e seguimos recordando aqueles seus días porteños.

BNG, un xiro mirandés
Galicia Hoxe, 26.04.2009
MANOEL SANTOS

O acordo do BNG de concorrer ás misteriosas europeas do 7 de xuño na coalición Europa dos Pobos, composta entre outros por partidos soberanistas de esquerdas, como Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) e Eusko Alkartasuna (EA), non é intranscendente. Tampouco a escolla de Ana Miranda para a cabeceira da listaxe en Galiza -segundo posto na circunscrición estatal.
Deste xeito o BNG logra, quer de xeito intencionado quer indirecto, catro cousas fundamentais. Primeiro, ter algunha posibilidade de acadar representación no Parlamento, por canto a outra opción -PNV, CIU, CC- só ofertaba o cuarto posto na candidatura. Europa dos Pobos ten asegurada unha acta e se cadra dúas, mais de obter unha o posto sería por quendas. A importancia dun escano na UE non é menor, tanto dende o punto de vista organizativo, pois para formacións miúdas coma o BNG, Europa supón unha fonte de recursos económicos e estratéxicos nada desprezábel; como dende o punto de vista político, xaora que garante loitar en primeira liña por cuestións fundamentais para o país -pesca, agro, ambiente, lingua, construción naval- e, por que non dicilo, tamén formar futuros cadros políticos. Ana Miranda, que chegou a Bruxelas con Camilo Nogueira no 1999, é boa mostra disto.
En segundo lugar, o BNG cae onde ten que caer por ideoloxía fundacional. Como ERC e EA, forma parte da Alianza Libre Europea (ALE), partido político con 42 organizacións en cuxo grupo parlamentar (Os Verdes/ALE) se integraría a hipotética deputada. Amais, a vicepresidenta da ALE é a propia Ana Miranda. O feito devólvelle ao BNG a coherencia ideolóxica sobre o papel, especialmente se temos en conta o que a ALE defende: dereitos humanos e dos pobos, desenvolvemento sustentábel, abolición da enerxía nuclear e potenciación das alternativas, reorientación da Europa do neoliberalismo, a competencia e o centralismo, participación das nacións sen estado nas negociacións sobre temas da súa competencia, diversidade lingüística e cultural?
A terceira cuestión é máis importante do que parece. O xiro á esquerda, malia que tardío e sospeitoso por ser logo dunha desfeita electoral, alivia un chisco as dúbidas e desencantos dunha militancia que nos últimos tempos tivo moi difícil defender diante da sociedade galega algunhas decisións e derivas gobernativas do cumio da pirámide nacionalista.
E en cuarto lugar, a escolla de Ana Miranda achega un aire fresco imprescindíbel para quen está preto da asfixia. É nova, con moita experiencia nas labirínticas institucións europeas, coñece coma ninguén a Galiza exterior, ten unha sensibilidade para cos movementos sociais -é asidua dos foros sociais- que debería ser obrigatoria no BNG, excelentes relacións con outras nacións sen estado e, malia que resulte estraño por estratexia electoral, é pouco coñecida no país, o que hogano no BNG é case unha virtude. Máis alá dos resultados que obteña, é xente da súa xeración e preparación a que ten que ir collendo o temón dun BNG que nunca parece renovarse de verdade.

Cabo vírgenes

Afonso Vázquez-Monxardín

La Región, 25-04-2009

Se cadra foi polo que oíra contar dunha patria desaparecida varias veces e repartida por outros máis poderosos a bocados. Se cadra foi polo espírito aventureiro que levara aos seus avós polacos a vivir en Entrerríos en vez de quedar ao calor dos seus conveciños en Buenos Aires.

Se cadra foi simplemente por ambición por iso era vocacionalmente buscador de ouro ou porque estaba tolo. Si, dicían os seus veciños que estaba un pouco tolo. O caso é que un día despois de sentir na radio os problemas fronteirizos con Chile, o das illas do sur de Tierra de Fuego, a cuestión dos xelos patagónicos, despois de buscar eses sitios no mapa e estudalos con atención... chegou el só á conclusión de que Chile ía mover os marcos fronteirizos empezando polo sur para aproveitarse daquelas soídades inmensas. Así, cambiando de noite os fitos, pouco a pouco arrimaríanse a Río Gallegos, despois caería Santa Cruz, logo Comodoro, Trelew... Sempre oíra que Chile non era de fiar.

Non o pensou máis. Apañou catro cousas e montou no tren. Foi dando tumbos -non tiña un peso- e ao cabo de dous meses chegou á entrada do estreito de Magallanes, sobre o Atlántico, á mesmiña punta do cabo Vírgenes. Alí preguntou por Chile. O fareiro solitario indicoulle co dedo o último marco.

Pensou inmediatamente que xa o correran e que o fareiro era cómplice. Para vixiar que non o moveran, decidiu quedar ao pé do cilindro de pedra. Pouco e pouco montou unha cabana desastrada. Ao principio o fareiro pensou que non rexía. Depois estivo seguro e un pouco por piedade outro pouco por un aquel de curiosidade, foille cedendo materiais. Os militares indicáronlle que se retirara cen metros do marco. El, obediente, así fixo. Ao principio espreitaba de noite. Pouco e pouco foi alongando as vixilias ata que decidiu que abondaba como comprobar polas mañás. Axiña empezou a buscar ouro bateando auga de regatos ou escaravellando na terra dos cantís entre lobos, elefantes mariños e pingüíns, acobillándose como podía dun vento que xeaba a alma. Cando se lle acabaron as provisións, deu en cazar lebres, despois armadillos, algún guanaco. Despois curtiu peles que lles vendía aos militares do posto. Un día houbo unha morte. Un mapuche chileno apareceu acoitelado onda a soidade da súa cabana.

Os militares, apercibidos polo fareiro, collérono e levárono ao cárcere de Río Gallegos.

Xuraba que fora atacado de noite na caba na. Que o marco non tiña nada que ver.

Ao cabo do mes chegaron informes de Punta Arenas. Sobre o chilote había orde de busca e captura: era un perigoso criminal fuxido do penal de Puerto Natales. Soltárono. Voltou ao cabo xurando non saír de alí na vida. Pasou aínda trinta e sete anos vixiando o marco e sobrevivindo tamén coas cousiñas que vendía aos que se achegaban: cachos de ferros retortos e botellas rotas, madeiras talladas de naufraxios e contando historias soñadas a quen quixese oílas... Un día xa vello e canso, sentiu que lle estralaban os ósos dos cadrís e caía ao chan. Soubo que a cousa era a fin. Vira moitas ovellas, moitos guanacos, moitas maras vellas ás que lle acontecía o mesmo. Sen os ósos dos cadrís tiña a arquitectura da vida fundida.

Nada se podía agardar. De alí non ía saír.

Arrastrouse sobre os cóbados suando no frío ata o estremo da cabana. Apañou unha coitela de desbastar coiro. Sen pensar máis, cun sorriso de alivio, pasouna premendo con forza e suavidade sobre a xugular e notou ao tempo un chorro quente sobre o pescozo e axiña que se lle varría a vista e se enchía todo de luz. Moita luz. Tanta como vira xunta en toda a súa vida nas néboas daquela terra estraña e fría.

PARABÉNS (algo serodios) AO AMIGO MONXARDÍN
Afonso Vázquez-Monxardín gana el premio ‘Carracedo’ por sus
artículos escritos en La Región

LR - 21-04-2009

Afonso Vázquez-Monxardín resultó ganador de la última edición del premio ‘Xosé Aurelio Carracedo’ de periodismo por una colección de artículos publicados en el periódico durante 2008. Juan Andrés Hervella se hizo con el segundo premio.
Tras una reunión del jurado mantenida en la mañana salieron a la luz los nombres de los ganadores de la presente edición del premio ‘Xosé Aurelio Carracedo’ de periodismo, promovido
por la Diputación de Ourense y dotado con 5.000 euros.
El primer premio fue para el profesor Afonso Vázquez-Monxardín por una colección de artículos
publicados en La Región a lo largo del pasado año. La decisión fue adoptada por unanimidad de los miembros del jurado, que valoraron de manera positiva la variedad de los artículos presentados al certamen, su calidad léxica, el tono desenfadado que el autor da a los mismo, el elevado nivel cultural de los comentarios y su conciencia crítica e, incluso, provocadora en algunas ocasiones.
El jurado estuvo presidido por el diputado de Cultura, José Luis Valladares, e integrado como vocales por Felipe Ferreiro, Mariluz Villar, Luz López Crespo y Xosé Lois González.

AS UVAS NA SOLAINA CONTINÚA.


Ourense, 24 de abril de 2009

É vontade do común amigo Marcos Valcárcel que o blog As Uvas na Solaina siga adiante como foro de reflexión, debate e lecer. Ese é o seu xeito de agradecer as innumerables mostras de cariño, admiración e alento que, neste e noutros foros, lle teñen prodigado tantos e tantas amigos e amigas, quer sexan contertulios habituais ou ocasionais, quer sexan lectores.

Un grupo de amigos temos a difícil e, ao tempo, grata encomenda de tentar suplir parte do seu labor. De seguro que con máis intención que acerto, pois é imposible substituír a súa sensata, amable e ecuánime voz.

Así pois, poranse, cando se poida, ligames con textos da prensa, tal como Marcos viña facendo, e ás veces algún comentario ou artigo orixinal. Todo coa intención de que o debate continúe, de que este recuncho da vella Auria sexa un lugar de encontro, de complicidades compartidas, de discusións frutíferas, de desavinzas pacíficas, de sorrisos abertos. En nome de Marcos Valcárcel, benzóns para todos, amigos e amigas.

A lexislatura nefasta
XOSÉ MANUEL SARILLE ESCRITOR E PROFESOR
ECG. 10-3-09

Aí teñen aos socialistas de Galicia. Feitos un sinvivir porque o Bloque non lles deixou lucir o talento nestes catro anos. Abatidos por non saber transmitir ao público os logros acadados polo goberno bipartito; debe tratarse dunha revelación profética a transmisión esa. Di o Conselleiro de traballo que non conseguiron chegar aos electores para explicarlles o positivo da xestión e a continuación enumera unha serie de conquistas, que todas xuntas veñen tendo a solidez aproximada da auga. Despois, intuíndo que algo fallou cos votantes de sempre, afirma que deberon amosar máis a ideoloxía de esquerdas. Pois non, porque non se trataba de soltar palabraría ideoloxista, senón de afrontar con siso e con valentía as reformas que Galicia necesita e que agora ninguén vai levar a cabo.
Máis pinturero está aínda Méndez Romeu, Conselleiro de presidencia. Convencido tal vez de que emulou ao Conde de Floridablanca coas súas reformas administrativas, atrévese a botarlle a culpa de todo ao socio de goberno, como se a perda de votos non fose idéntica nos dous partidos, como se o PSdG non xestionase a sanidade sen resultado ningún, a educación, o medio ambiente. E agora quere entrar a matar nas coalicións municipais.
O semiótico italiano Gillo Dorflles explica que para ser un profesional consolidado de calquera cousa é preciso dominar os ritos da profesión. O taxista de Roma pode conducir ben ou mal, pero ha de saber sacar o brazo pola xanela e soltar no momento axeitado unha frase cargada de futuro que deixe secos aos camiñantes. O lexionario será valente ou covarde, pero levará o pelo do peito por fóra dos botóns da camisa e o aire de desafío no ricto.
O político galego (isto non o di Dorfles) pode ser malo ou pésimo, pero actuará tamén como se as eventualidades fosen o principal. Dirá que non souberon transmitir, que o do lado era un desastre, que a campaña foi porca. E certamente, eses son factores que normalmente importan moito. Por iso os nosos falan desas razóns como se en Galicia tamén fosen fundamentais. Mais aquí hai unha cuestión previa que eles non nomean, porque ninguén se ataca a si mesmo.

A estatua do Alpinche
Afonso Vázquez-Monxardín, La Región 11-3-09

Se un entra no Google Earth e mira as imaxes de Ourense subidas con ese invento español de tantísima rendibilidade que e o ‘Panoramio’ -unha aplicacion que permite visitar unha cidade a través das fotos enviadas ao ciberespazo por outros turistas- encóntrase con que o que máis chama a atención de nós é a estatua do coche que está onde a Subdelegación de Goberno, no Parque. O visitante ve, olla, para, sorrí, pon cara estrañada e tira de cámara de fotos. Nunca, seguro, viu nada parecido no mundo mundial. Os nenos, como está baixa e xa non hai ‘gris’ na porta da Subdelegacion, suben ao teito sen medo; os adolescentes agáchanse para saír na foto sen tapar ese coche; moitos botan confianzudos o brazo polo ombreiro de Lalao Reverter ou do Antonio Colemán. Pero, perdóenme eles, a estrela, o que fai ao grupo inédito é ese coche que Lalao quixo bautizar ‘Realpor’ -acrónimo de Reverter, Alpine, Porche- pero que o inxenuo popular ourensán, picando a republicano, simplificou en ‘Alpinche’, mestura de Alpine e Porche. Porque iso é o que era.Os nenos daquela e os que xa non o eran tanto, lembramos como se construíu no verán de 1971 cando Lalao Reverter fixo o trasplante do motor dun Porche 911 que destrozara Pavón, á carrocería dun Alpine que el comprara. A matrícula era OR-31516, que a tíña eu ben posta nun coche ‘tuneado’ -daquela non existía a palabra- do meu scalextrix. Axiña o ‘monstruo’, demasiado motor para tan pouca carrocería, colleu as cores laranxa butano e banda branquiazul, tal que a bandeira arxentina. Durou cinco anos ata que Beny Fernández o espetou xusto ao comezar o Rally do Sherry, en Jerez de la Frontera.
O coche máis mítico que saiu de Ourense na súa historia. Pois si señor. Está ben que teña unha estatua. E por suposto que con Lalao Reverter. Que para algo participou 12 veces no Rally de Montecarlo e gañou varias ducias, por Galicia e España adiante. E sobre todo por ser o introdutor decidido da paixón polo automobilismo que daquela houbo na cidade ao redor do Rally e da Escudería. Si señor. ¿E o Antonio Colemán? Pois tamén. ¿Por que non? Non todas van ser de homes de letras. Foi un digno organizador e sucesor de Lalao á fronte da Escudería.Con todo, o conxunto garda un par de misterios. Haberá que lle preguntar un ao escultor Ramón Conde, e outro deixalo no aire. Si, lembramos que o Antonio era mellor mozo que o Lalao... ¿pero non se lle iría a man un pouco na diferencia? E o segundo, ¿que diría o Lalao de verse de ‘copiloto’ dun Colemán que nunca conduciu? Cando se esfiañe o fío da memoria vai parecer o que nunca foi.

Nas ondas de Galicia
MARCOS VALCÁRCEL, andoliña 7-3-09

Chégame o último libro de Modesto Hermida, galego da aldea de Vales, das terras de Cea. Titúlase Nas ondas de Galicia. Noticias, opinións, estampas e personaxes (Ir Indo) e leva un limiar de Alonso Montero. O volume recolle duascentas alocucións lidas polo seu autor no Diario Cultural da Radio Galega entre 1990 e 1996.
Convertidas en texto escrito para rescatalas da fugacidade radiofónica, estas crónicas culturais poden lerse a xeito de dietario de novidades culturais: a nova da aparición dun libro, dun suplemento cultural en galego, dun festival musical, dun premio a un escritor, etc. A lingua e a literatura son os temas dominantes e albíscase ben a querenza do escritor polos autores do século XIX, perspectiva que tan ben coñece como director da colección Narrativa Recuperada, do Centro Ramón Piñeiro, e tamén a súa admiración por personalidades como Cunqueiro, Carlos Casares ou Basilio Losada, entre outras.
Escribe co corazón aberto Modesto Hermida, sempre co compromiso fiel coa galeguidade de noso e buscando aquelas lecturas en positivo da evolución da nosa cultura. Xornaleiro da nosa cultura, chamouse a si mesmo nalgures: oxalá houbese moitos coma el.

Os nomes das rúas
andoliña 11-3-09

Tiven a sorte de nacer nunha cidade que mantivo bastante definidos os seus sinais de identidade dende vello: a Auria romana, medieval ou decimonónica perdura nos seus monumentos e no perfil urbano das súas zonas máis antigas. Tamén no seu nomenclátor urbano que mestura os diferentes nomes de rúas, de etapas ben diferentes. Temos a sorte os ourensáns de gardar o celme da cidade en nomes como rúa da Liberdade, da Primavera ou do Olvido, ás veces de fortes acenos románticos: por certo Afonso Vázquez-Monxardín, autor dun rigoroso estudo sobre o rueiro ourensán, debería publicalo xa en libro en canto teña un pouco de vagar dos seus moitos quefaceres.
Recibín un pequeno folleto titulado Apuntamentos sobre a evolución urbana de Celanova, así como sobre os nomes das súas rúas (1840-2008), traballo que non ten desperdicio de Antonio Piñeiro, un dos mellores coñecedores da vila de Curros. Neste volume dáse conta detallada das dificultades que xa dende mediados do XIX tiña bautizar as novas rúas da vila. A dedicada a dona Emilia Pardo Bazán, en vida da escritora, xerou polémica cos republicanos, mentres que a de Curros Enríquez tivo que agardar ata un ano despois da súa morte.

UN RESPIRO

Despois desta semaniña, eu cando menos necesitaba un respiro ...

Filhos da Madrugada!

No Coliseu - Venham.Mais.Cinco

éche o que hai, lópez, galicia hoxe 4-3-09

Cousas veremos, M.A. Fernán Vello, g.h. 6-3-09

Na pell de brau -"a terra ancha de España", tal como entendía Maria Aurèlia Capmany o emblemático título de Salvador Espriu- o acontecer diario reserva sempre sorpresas de toda caste e condición, dende o vulgar ao grotesco, dende o desvairado ao prodixioso. ¿Que opinan vostedes, por exemplo, do caso do ex ministro de Xustiza, señor Bermejo, expedientado e multado pola Junta de Andalucía por cazar -furtivo el- sen licenza? Mais sigamos. Porque a pel de touro dá para moito e o pasmo é un río que non deixa de levar auga. Como saben vostedes, o alcalde de Zaragoza, o socialista Juan Alberto Belloch -ministro que foi de Xustiza no sétimo Goberno de Felipe González-, aprobou a creación dunha rúa dedicada a José María Escrivá de Balaguer, santo católico que foi fundador do Opus Dei. O Concello de Zaragoza ten aínda pendente a retirada de 43 nomes de rúas relacionados co franquismo -eis a Lei de Memoria Histórica-, mais o socialista Belloch -¿lembran vostedes o de Bono coa monxiña Maravillas?- quixo premiar, segundo as súas propias palabras, un dos aragoneses "máis coñecidos no mundo, creador de trece universidades e máis de cen centros escolares de formación". Xa ven vostedes. Pura lóxica escolástica.
E pasemos ao País Vasco. Resulta altamente curioso que Patxi López, candidato a lehendakari do PSE-PSOE, fale e actúe con toda naturalidade nestes últimos días -vese o home investido lehendakari-, como se xa tivese o apoio do Partido Popular de Basagoiti, co cal, por certo, aínda non falou, cando menos oficialmente. Tendo o PSE 24 escanos e o PNV 30, chama a atención que, fronte a un contundente triunfo dos nacionalistas vascos, ande o socialista Patxi López celebrando, por adiantado, un pacto contra natura entre o PSE, Partido Popular e o tamén triunfal UPyD de Rosa Díez. ¿U-la ética política neste caso? ¿Trátase de gobernar como for, chegando a acordos con quen sexa, e contra a maioría social de Euskadi? Cousas veremos. Mais no ruedo ibérico, outra boa definición, pode pasar, e pasa, de todo.

Galicia vai contar menos
MARCOS VALCÁRCEL
andoliña 6-3-09, dedicada a ms.

Creo que Galicia vai contar menos a partir de agora. Oxalá me equivoque. Porque a posta en escena da vitoria do PP lembra aquela portada de Teima cando gañara a UCD no 77: sobre o fondo do cadro da Rendición de Breda, a UCD galega entregáballe as chaves a Adolfo Suárez coa frase "Galicia é súa, señor". Todos vimos na televisión unha cerimonia semellante e agora era Rajoy quen recollía as chaves do país na sede madrileña do PP. Dende Madrid esa era a gran noticia.
O que me custa entender é a xigantesca sorpresa dos derrotados. Tan mal informados estaban? Un amigo colgou na miña solaina os resultados dunha enquisa do CIS, comentada no blog do sociólogo Fermín Bouza, El voto con Botas. Ante a pregunta: "Cre vostede que sería desexable un cambio de goberno en Galicia?", as respostas eran claras. Dos que votaran PP no 2005, un 87.7% quería un cambio de goberno. Dos que votaran PSOE, un 25%. Dos que votaran BNG, un 46.9 por cento, e non sabe un 8.7%. Dos que non votaran en 2005 por teren menos de 18 anos, un 53.9 por cento. As porcentaxes dos que non votaran por outros motivos ou votaran en branco rondaban o 50 por cento. Aí teñen os moitos votos perdidos da esquerda e do nacionalismo nesta batalla.

La opinión 4-3-09
Catedrático de Sociología
Fermín Bouza: ´Hay un 25% de gallegos que son más radicales que el BNG´
"No me explico cómo no se puso más empeño, incluso desde fuera del Gobierno, en hacer una buena campaña. Hubiesen ganado"

-Usted, en su blog, le reprocha al Gobierno de Touriño 'la frivolidad imperdonable de perder', cuando podían ganar.

-Es como cuando tienes un buen juego de cartas. Podían haber ganado, a pesar de sus problemas y de sus errores, y si no ganaron fue porque lo hicieron muy mal en la recta final. Todo el planteamiento de la campaña fue nefasto, mientras que el del PP fue efectivo. El PP, como la derecha en general, sabe desde hace siglos ganar y para ganarles hay que hacerlo muy bien. No me explico cómo no se puso más entusiasmo, incluso desde fuera del Gobierno, en hacerlo bien, porque si la campaña se hubiera hecho bien, hubiese ganado .
-¿Su fallo fue hacer una campaña presidencialista y no responder a las insidias del PP?
-Esas dos cosas son muy importantes. No desmentir los infundios -porque fueron verdaderos infundios del PP, a través del ABC, sobre todo, y de La Voz de Galicia-, no intervenir en una campaña negativa deja al que la hace el poder fáctico sobre el discurso del público. La única forma de combatir una campaña negativa es defendiéndose de las imputaciones y contraatacando y, si es necesario, con la misma negatividad. La campaña negativa está hecha para envenenar y tú no puedes salirte de ese marco. Y ellos hicieron una campaña limpia, tranquila? En Madrid, que es un observatorio fantástico, no ha salido nada que yo pueda decir que son acusaciones del Bloque y del Partido Socialista hacia el PP. Y mira que hicieron cosas en Galicia; si empezamos a tirar de ficheros fíjate la campaña sucia que se puede hacer contra el Partido Popular. No la hicieron y la han pagado.

ENTREVISTA COMPLETA

paixón oculta do escritor
Xenaro García Suárez propón o achegamento entre "letras" e "ciencias"
O autor presenta hoxe en Santiago un ensaio no que analiza a relación entre creación literaria e matemáticas
M. DOPICO . SANTIAGO. galicia hoxe 5-3-09

O ensaio de Xenaro García Suárez foi editado por Laiovento Ao longo da historia, as matemáticas e o que adoitamos entender por cultura camiñaron por vieiros diverxentes, de xeito que na actualidade persoas que se consideran cultas amosan un enorme descoñecemento en materia de matemáticas, mentres que outras formadas en ciencias a miúdo desprezan as letras e viven de costas a elas.
Achegar algúns elementos que puidesen servir de alicerce á reconciliación entre as "ciencias" e as "letras", a través de análise da relación entre as matemáticas e a literatura, é o obxectivo do libro Dos signos de Stendhal aos imaxinarios de Musil, do doutor en Filosofía e catedrático de matemáticas en Ensino Medio Xenaro García Suárez.

(Dedicado a Xoán da Coba)

Miradas Alleas (e VI)
MARCOS VALCÁRCEL

andoliña 4-3-09

Comentei na pasada semana os diferentes volumes da serie Miradas Alleas, publicada pola Xunta de Galicia. Faltaba dar conta do libro Borges dende o labirinto galego, encargado ó profesor Claudio Rodríguez Fer, autor de diversos traballos sobre o escritor arxentino, que foi sempre unha referencia viva tamén na literatura do lugués.Co mesmo título do libro publícase unha conferencia de Rodríguez Fer do ano 1999 cun seguimento detallado das conexións galegas de Borges: a súa ascendencia portuguesa, a súa presenza en Alfar e a da súa irmá Norah Borges nas revistas de vangarda galegas, a súa admiración por Rosalía, as súas relacións con Eugenio Montes, Blanco Amor, Seoane, Dieste, Francisco Luís Bernárdez, Valente, etc. Inclúense palabras de gabanza para Primitivo Rodríguez Sanjurjo, que segue totalmente esquecido, e detalles da súa visita a Compostela en 1964, acompañado de María Esther Vázquez, onde tivo como anfitrión a Ramón Piñeiro.

Un segundo ensaio do mesmo autor, Borges: escepticismo e fantasía, afonda nas claves da súa literatura. Algunhas delas, como o escepticismo esencial e o cultivo do xénero fantástico, achegan o mundo borgeano a riscos ben definidos da nosa personalidade cultural.

Os 300.000
BIEITO IGLESIAS ESCRITOR E PROFESOR, ECG. 5-3-09

Albert Boadella, canso de que no Principado trunfe sempre o catalanismo, pasou a morar alén dos Pireneus (sospeito que reside máis en Madrid que no Midi) e escribiu unha nota de despedida titulada "Adiós a Cataluña". Algúns amigos meus, que me chamaron consternados o domingo á noite, tamén andan a escribir o seu "Abur a Galiza", aínda que por motivos de índole profisional ou familiar non pasen a vivir de momento no norte de Portugal. Quedaron mancados non tanto polo resultado electoral como por unha campaña mediática que chegou a cultivar pérolas nacaradas: "Este país non pode ser refén de 300.000 nacionalistas". Querse dicir que o Bloque, na súa versión máis descafeinada (tanto que causou a decepción das súas bases), mobilizou os anticorpos dunha sociedade que non tolera veleidades galeguistas. Os apestados, que xa somos menos desde o reconto de papeletas, quizais debamos coller o andante. Apenas se notaría, despois de todo aquí os votantes desaparecen en masa nun cuadrienio sen que ninguén repare na falta. En 2005 había censadas 2.616.081 persoas e antonte tiñan direito a voto 2.311.584. Faltan trescentos mil, que non pereceron coa peste negra nin protagonizaron un éxodo repentino a outras partes de España; imaxino que foron expurgados do censo de residentes ausentes porque xa estaban mortos, como mortas están as máis das estrelas que divisamos no firmamento. Este dato explica o suposto incremento da participación, que non foi tal, de facto houbo incluso menos votos desta volta, aínda que aumentase a porcentaxe porque borraron os electores fantasmas.

A redución do censo é un recordatorio do declinio demográfico. Hai certa lóxica poética no feito de que os galegos se extingan canda as palabras da tribo e como as cotrolas que cantaban (co-to-lí, co-to-lí) sobrevoando as restrebas nas tardiñas veraneiras de antes.